Dialoog en misverstand

Inleiding

1 Het zelf in historisch perspectief
1.1 De premoderne opvatting van het zelf
1.2 De moderne opvatting van het zelf
1.3 De postmoderne opvatting van het zelf
1.4 De dialogische opvatting van het zelf
1.5 Tussen angst en vrijheid
1.6 De gelijktijdigheid van opeenvolgende fasen
1. 7 Spiritualiteit tussen premodern en modern zelf
1.8 De zoektocht naar een innerlijke kern
1.9 Het ware zelf als een bijzondere positie
1.10 De geïntegreerde kracht van de derde positie
1.11 De derde positie in een culturele context
1.12 Het belang van promotorposities voor de ontwikkeling van het zelf
1.13 De overeenkomst tussen The Pianist en MacBeth aan de Maas
1.14 Het ontstaan van sfeer en sfeer creëren
1.15 Dialogisch leiderschap
1.16 Samenvatting
Noten

2 Innerlijke meerstemmigheid: de dynamiek van het innerlijk forum
2.1 Innerlijk conflict: stemmenoorlog en tweestrijd
2.2 De zelfcriticus als permanente begeleider
2.3 Zelfafspraken als impulscontrole
2.4 Bij zichzelf te rade gaan: de beslissende stem van de innerlijke adviseur
2.5 Imaginaire anderen: op het raakvlak van verbeelding en werkelijkheid
2.6 Meerstemmigheid en dialoog
2.7 Samenvatting
Noten

3 De anderen in ons zelf: een repertoire van ik-posities
3.1 Zingen: wie is de zanger?
3.2 Hoe nabij zijn belangrijke anderen?
3.3 De beperkende grenzen van het container-self
3.4 Deep ecology als verregaande extensivering van het zelf
3.5 Het spel van wederzijdse positionering
3.6 Het ontstaan van posities: het 'negen-maanden-wonder'
3.7 Een positie: gevangenis of vrije beweging?
3.8 Het proces van positionering laat sporen na in de hersenen
3.9 Beschikbaarheid en toegankelijkheid van posities: de docent als leerling, de leerling als docent
3.10 De toegankelijkheid van posities: van down tot depressie
3.11 De probleemoplossende werking van interne dialogen
3.12 De interne ik-positie: exploratie van de intieme sfeer in het zelf
3.13 Externe ik-posities: wie laten we toe tot onze intimiteit?
3.14 Het belang van de positiewisseling: de tegenstander als innovatie van het zelf
3.15 Conclusie: het dualisme tussen zelf en ander overstijgen
3.16 Samenvatting
Noten

4 De alomtegenwoordigheid van misverstanden
4.1 Het verschil tussen logische en dialogische relaties
4.2 Positieverschillen tussen mannen en vrouwen
4.3 Wie is de 'echte' ander?
4.4 Onderzoek van het positierepertoire: de PPR-methode
4.5 De overeenkomst tussen Jackson Pollock en Rex Gildo
4.6 Intercultureel misverstand: van nee zeggen tot 'zinloos' geweld
4.7 Genres en de overschrijding van hun grenzen
4.8 Het anders zijn van de ander: een uitdaging voor identiteit
4.9 Op zoek naar een 'goede dialogische relatie'?
4.10 Samenvatting
Noten

5 De ervaring van onzekerheid in een globaliserende wereld
5.1 Globalisering en lokalisering: twee kanten van één medaille
5.2 Globalisering en de ervaring van onzekerheid
5.3 Het 'nieuwe terrorisme': van onzekerheid tot angst
5.4 Gradaties van onzekerheid
5.5 Veranderingen in de aard van het positierepertoire
5.6 Reacties op de ervaring van onzekerheid
5.7 Spanningen tussen globale en lokale posities
5.8 Emotionele stemmen en het belang van een thuisbasis
5.9 In-group, out-group en de vreemdeling in ons zelf
5.10 De neiging om telkens terug te keren naar vertrouwde posities
5.11 Dialogisch misverstand tussen culturele groepen
5.12 De beweging tussen lokale en globale posities
5.13 Samenvatting
Noten

6 Reflexieve en dialogische zelfkennis
6.1 Zelfkennis in de derde en in de tweede persoon
6.2 Van eigenschappen psychologie tot dialogische zelfkennis
6.3 De spanning tussen psychometrische betrouwbaarheid en zinvolle verandering
6.4 De generalisering van waarderingen
6.5 Een identiteitsverandering: van Joke naar Yoka
6.6 Toepassingen van de ZKM in de praktijk: intermezzo
6.7 Van reflexieve naar dialogische zelfkennis
6.8 De decentralisatie van het zelf: de polyfone roman van Dostojevski
6.9 Het verschijnsel 'dominantieomkering': signaal van een radicale verandering
6.10 Wie ben ik? Identiteit als meerstemmig en dialogisch fenomeen

6.11 Wie ben ik? Wreker, dromer of accepterende?

6.12 Dialogische zelfkennis in een globaliserende context: de botsing tussen het Nederlandse ik en het Turkse ik

6.13 De metapositie: constructieve verbanden leggen
6.14 Samenvatting
Noten 215

7 Het verschil tussen gezonde en ongezonde meerstemmigheid
7.1 Multipele Persoonlijkheidsstoornis en Dissociatieve Identiteitsstoornis

7.2 MPD: een controversiële stoornis
7.3 'Symptomen' van MPD ook bij gezonde personen oproepbaar
7.4 Overeenkomsten tussen MPD/DID en gezonde meerstemmigheid
7.5 Verschillen tussen MPD/DID en gezonde meerstemmigheid
verschil tussen psychisch gezond en ongezond
7.6 Vrijwilligheid en ik-nabijheid
7.7 Verantwoordelijkheid en determinatie
7.8 De stalker en zijn verantwoordelijkheid
7.9 Dissociatie als normaal verschijnsel
7.10 Eenheid in verscheidenheid als grondstructuur van het lichaam
7.11 De illusie van eenheid en continuïteit
7.12 Eenheid als prematuur
7.13 De noodzaak van ontmaskering
7.14 Samenvatting
Noten

Wel of geen das: een stemmenstrijd, Ed van Thijn
Interview met Ronald Plasterk
Interview met Hans van Mierlo
Interview met Herman Wijffels
Persoonlijke reactie op Van Thijn, Plasterk, Van Mierlo en Wijffels door Hermans

Geselecteerde literatuur voor verdere verdieping