Het constructieve gesprek

Voorwoord 10
Inleiding 13
Om welke gesprekken gaat het? 14
Doelstelling en opbouw van het boek 15
Aansporingen tot zelfreflectie 17
Eerste Deel GRONDSLAGEN
Mensbeeld 21
Oriëntering op doel en zin 23
Autonomie en interdependentie 24
Zelfverwerkelijking 24
Holisme 25
Hoofdregels voor de gespreksleiding 27
Mijzelf op het gesprek voorbereiden 27
Anderen met respect tegemoet treden 29
Contact tot stand brengen 30
Verwachtingen verhelderen 31
Informatie over het thema verkrijgen 31
Werken in het “hier en nu”. 32
“Ik” gebruiken in plaats van “men” en “wij” 33
Belangrijke gespreksonderwerpen parafraseren 34
Letten op lichaamstaal en gevoelsinhouden 34
Zuinig zijn met interpretaties 35
Authentiek en selectief met elkaar praten 37
Denken aan de 50% regel 37
Evalueren 38
Samenvatting 38
Contracten 41
Voordelen van contracten 42
Verschillende soorten contracten 43
Voorwaarden voor het goed functioneren van contracten 46
Samenvatting 49
Onze visie - Referentiekader en herdefiniëren 51
De woorden van anderen verdraaien 51
Ontwikkeling van het referentiekader 54
Existentiële basisposities 56
Verdediging van het referentiekader 58
Als verschillende referentiesystemen botsen 61
De drivers 63
Permissie 65
Het omgaan met aandacht 69
De verschillende soorten van aandacht 69
Consequenties voor het latere communicatiegedrag 71
Wenken betreffende het omgaan met aandacht in gesprekssituaties 73
Tweede deel SPECIALE MODELLEN EN CONCEPTEN VAN DE TRANSACTIONELE ANALYSE
Ego-posities - Over de structuur van de menselijke persoonlijkheid 77
Structuurmodel van de menselijke persoonlijkheid 78
Het functionele model van de ego-positie 79
Kenmerken van de ego-posities 82
Diagnose van de ego-posities 84
Persoonlijkheidsproblemen 86
De onproductieve ego-posities 88
Besluitvorming in moeilijke situaties 89
Praktische aanwijzingen 91
Transacties 93
Complementaire (parallelle) transacties 93
Kruistransacties 94
Verborgen transacties 100
Voorbeelden van productieve kruistransacties 102
Regels voor het omgaan met verborgen transacties 104
Dramadriehoek 105
De drie rollen 105
Waarom begeven mensen zich in de dramadriehoek? 107
Manipulatieve spelen 111
De uitnodiging tot het spel 112
Klein spelbrevier 115
Spelen vanuit de rol van aanklager 116
Spelen vanuit de rol van redder 121
Spelen vanuit de rol van slachtoffer 123
Spelformule van E. Berne 129
Samenvatting 130
Rackets 133
De vier basisgevoelens 133
Racketgevoel en racketgedrag 134
Het ontstaan van rackets 135
De uitwerking van rackets 136
Waaraan herken ik rackets? 137
Aanwijzingen voor het omgaan met rackets 138
Passiviteit 141
Niveaus van miskenning 141
Aanwijzingen voor het omgaan met passief denken 143
Passief gedrag 144
Waaraan herkent men passief gedrag? 147
Symbiose 148
Wat kan men doen aan passief gedrag? 149
Herdefiniëren 150
In de doolhof van de alledaagse communicatie 151
Aanwijzingen voor het omgaan met herdefinities 153
Weerstand 155
Vormen van weerstand 156
Weerstand heeft zin 157
Wat te doen bij weerstand? 159
Een leidraad voor de gespreksleiding met concepten van de
Transactionele Analyse 161
Samenvatting 167
“Bertha, het ei is hard!” - Analyse van een mislukte alledaagse
communicatie volgens Loriot 169
Derde deel STRATEGIEËN
Strategieën voor de gespreksleiding 175
De eenheid van denken, voelen en gedrag -
een 3-niveau model voor de gespreksleiding 177
Samenvatting 181
Het counselinggesprek 183
Grondbeginselen duidelijk krijgen 183
Problemen laten beschrijven 184
Eerdere pogingen tot oplossing helder krijgen 184
Oplossingen ontwikkelen 185
Strategieën plannen voor verandering 186
Samenvatting 186
Confrontatie 189
Aanleidingen voor confrontatie 189
Voorwaarden voor een vruchtbare confrontatie 190
Voorbeelden van confrontaties 190
Hoe zeg ik het? - Het aankaarten van problemen 193
Duidelijkheid scheppen over het contract 194
De 3-stappen strategie om problemen aan te kaarten 194
Belangrijke regels voor het bereiken van een open gesprekshouding 195
Openstaan voor het standpunt van uw gesprekspartner 195
Verschillen in waarneming ophelderen 196
Bevorderen van de probleembewustheid 197
Verwachtingen uiten of aanwijzingen geven 199
Evalueren 199
Samenvatting 199
Het omgaan met kritiek 201
Afspraken maken 201
Luisteren naar kritiek 202
Op de inhoud van de kritiek ingaan 202
Benoemen van te waarderen inhouden of aspecten 203
Afwijzen wat niet terzake is 204
Eigen gedrag transparant maken 204
Afspraken maken 204
Evalueren 204
Samenvatting 205
Als er twee ruzie hebben - de bemiddeling van conflicten 207
Verheldering van de uitgangspunten en van de eigen rol 207
Formulering van het doel 208
Het conflictgesprek 209
Evaluatie 210
Samenvatting 210
Gespreksleiding in groepen 213
Voordelen van groepen 214
Moeilijkheden bij groepen 216
Het belang van contracten 217
De ontwikkelingsfasen van groepen 219
Strookcultuur 223
Samenvatting 226
Het constructieve gesprek met uzelf - de dialoog met
de innerlijke adviseur 227
“Zelfsupervisie” met de dagboekmethode
Vragen aan de productieve ego-posities
Het innerlijke comité
De dialoog met een symbool
Over de houding bij het leiden van gesprekken
Ethische grondhouding en praktische consequenties
Permissie en bescherming als voorwaarden voor persoonlijke groei
Moed en bescheidenheid
Verklarende woordenlijst