Kunstmatige baarmoeder te huur
Gevolgen van de voortplantingstechniek ectogenene voor het personen- en familierecht en kinderrechten
Paperback Nederlands 2021 1e druk 9789088632907Samenvatting
Als een kind ter wereld komt via ectogenese – een kunstmatige baarmoeder – ontstaan er allerlei personenrechtelijke, familierechtelijke en internationaal-privaatrechtelijke vraagstukken. Binnen enkele jaren zal het mogelijk zijn dat kinderen via deze weg worden geboren, maar het Nederlandse personen- en familierecht is onvoldoende afgestemd op de juridische gevolgen van het gebruik van deze nieuwe technologie.
Het Nederlandse afstammingsrecht is gebaseerd op het adagium mater semper certa est: de vrouw uit wie het kind wordt geboren is altijd zeker. Maar door toepassing van (volledige) ectogenese is er echter geen geboortemoeder, waardoor het kind niet van rechtswege een juridische ouder heeft, zodat ook geen ouderlijk gezag over hem of haar kan worden uitgeoefend. Het kind heeft mogelijk ook geen recht op nationaliteit en kan geen erfrechtelijke aanspraken doen gelden. Het is zelfs onzeker of het kind juridische persoonlijkheid verkrijgt – want is het wel echt ‘geboren’? Daarnaast is onduidelijk aan wie de zeggenschap over het embryo toekomt dat in een kunstmatige baarmoeder verblijft. De genetische ouders of de wensouders? Tot slot zijn er nog complicaties op het gebied van het internationaal privaatrecht, als wensouders elders een kind op de wereld willen zetten middels ectogenese.
Om een juridisch vacuüm te voorkomen, dient voordat de voortplantingstechnologie wordt toegepast – in het belang van het kind – te worden nagedacht over aanpassingen van het Nederlandse personen- en familierecht. In dit boek worden de juridische knelpunten van ectogenese benoemd en internationale en Europese kinderrechten besproken, alsmede ethische en sociale vraagstukken – om zo tot kinderrechtvriendelijke aanbevelingen te komen voor het gebruik van ectogenese.
Trefwoorden
ectogenese kunstmatige baarmoeder personen- en familierecht voortplantingstechnologie juridisch ouderschap rechtspersoonlijkheid kinderrechten afstammingsrecht ouderlijk gezag internationaal privaatrecht draagmoederschap wensouders ethiek embryo wetgeving geboorte biomedisch recht medische technologie reproductieve rechten zwangerschap genetische ouders
Trefwoorden
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
1 Inleiding 1
1.1 Aanleiding 1
1.2 Probleemstelling 2
1.3 Afbakening onderwerp 3
1.4 Centrale onderzoeksvraag 3
1.5 Wetenschappelijke en maatschappelijke relevantie 4
1.6 Methodologie 4
1.7 Opbouw van het onderzoek 5
2 Ectogenese: verbod of regulatie? 7
2.1 Inleiding 7
2.2 Ectogenese: toekomstige voortplantingstechniek 7
2.2.1 Technologische ontwikkelingen 8
2.2.2 Volledige en partiële ectogenese 10
2.2.3 Naar de toekomst 12
2.3 Voor- en tegenargumenten van het gebruik van ectogenese 13
2.3.1 Playing God? 13
2.3.2 Gezondheidsrisico’s 14
2.3.3 Bevordering gelijkheid 15
2.3.4 Belang van het kind 16
2.3.5 Abortusdiscussie 18
2.4 Verbod of regulatie? 18
3 Knelpunten in het personen-en familierecht en IPR 21
3.1 Inleiding 21
3.2 Rechtspersoonlijkheid 21
3.2.1 Ontstaan van rechtspersoonlijkheid 21
3.2.2 Belang van rechtspersoonlijkheid 23
3.2.3 Rechtspersoonlijkheid na ectogenese? 25
3.3 Juridisch ouderschap en ouderlijk gezag 26
3.3.1 Belang van een afstammingsrelatie 26
3.3.2 Ontstaan van het juridisch ouderschap 26
3.3.3 Ontstaan van het ouderlijk gezag 28
3.3.4 Familierechtelijke gevolgen na ectogenese 29
3.4 Zeggenschap over het ongeboren kind 32
3.5 Internationale ectogenese 34
3.6 Draagmoederschapsregeling als voorbeeld? 38
3.6.1 Juridische complicaties van draagmoederschap 38
3.6.2 Rechtsvergelijking 41
3.6.3 Staatscommissie Herijking ouderschap 45
3.6.4 Concept Wetsvoorstel kind, draagmoederschap en afstamming 46
3.7 Tussenconclusie 51
4 Invloed van internationale en Europese kinderrechten 53
4.1 Inleiding 53
4.2 Internationale en Europese kinderrechten 53
4.2.1 Belang van het (ongeboren) kind 53
4.2.2 Recht op leven 55
4.2.3 Recht op juridische ouders 56
4.2.4 Recht op afstammingsinformatie 57
4.3 Invloed van kinderrechten op ectogenese 60
5 Aanbevelingen 61
5.1 Inleiding 61
5.2 Uitgangspunten uit de ethiek en internationale en Europese kinderrechten 61
5.3 Aanbevelingen voor de ontstane juridische knelpunten 62
5.3.1 Multidisciplinaire benadering 62
5.3.2 Volledige ectogenese: verbod of regulatie? 63
5.3.3 Zeggenschap over het (ex utero) embryo 63
5.3.4 Rechtspersoonlijkheid 65
5.3.5 Juridisch ouderschap en ouderlijk gezag 66
5.3.6 Internationale ectogenese 70
6 Conclusie 73
6.1 Inleiding 73
6.2 Conclusie 73
6.3 Aanbevelingen 77
Geraadpleegde literatuur 79
Geraadpleegde jurisprudentie 89
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan