Wegwijs in de Jeugdwet
Juridische wegwijzer van hulpvraag naar hulpverlening
Paperback Nederlands 2024 4e druk 9789493376021Samenvatting
Wegwijs in de Jeugdwet biedt een inzicht en overzicht in de systematiek van het vrijwillige kader van de Jeugdwet, bezien vanuit een bestuursrechtelijk perspectief. De Jeugdwet is in werking getreden in 2015.
De wet zorgde voor een compleet nieuwe systematiek in het jeugdrecht en een compleet nieuwe organisatiestructuur met een belangrijke rol voor de gemeente. De verhoudingen tussen overheid en burger en tussen hulpverlening en overheid zijn volledig op hun kop gezet. De wet is geen rustig bezit. Nog steeds ervaren gemeenten grote problemen in de uitvoering, onder meer door financiële problemen.
Het beroep op de jeugdzorg neemt nog steeds toe en de mogelijkheden vanuit de hulpverlening nemen af met wachtlijsten tot gevolg. Alom klinkt de roep naar minder bureaucratie en meer ruimte voor de professional. Ondertussen zien ouders en jeugdige door de bomen het bos niet meer, bijvoorbeeld als sprake is op problemen op meerdere leefgebieden. Duidelijkheid wat juridisch haalbaar en mogelijk is ontbreekt nog steeds: de rechtspraak heeft nog onvoldoende lijnen uitgezet. Daardoor tasten ouders en colleges van burgemeester en wethouders in het duister over de uitleg van de wet.
In de vierde druk van dit boek komen nieuwe ontwikkelingen in de wetgeving aan de orde zoals de nieuwe regeling van de pleegzorg. Daarnaast wordt de jurisprudentie, vooral van rechtbanken maar ook van de Centrale Raad van Beroep, behandeld. Meer aandacht is er ook voor de wisselwerking tussen Algemene wet bestuursrecht en Jeugdwet. Het manuscript van de vierde druk is begin maart 2024 afgerond.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
1 Inleiding 1
1.1 Kader 1
1.2 Decentralisatie van de jeugdhulp 2
1.3 De verschillende kaders in het jeugdstelsel 3
1.4 Belangrijke actoren in het jeugdstelsel 4
1.5 Relevante wetgeving voor jeugdigen 6
1.6 De Jeugdwet en de Algemene wet bestuursrecht 7
2 De belangrijkste begrippen uit de Jeugdwet 9
2.1 Inleiding 9
2.2 Toeleiding, advisering en bepaling van jeugdhulp 9
2.3 Jeugdige 11
2.3.1 Begrip jeugdige 11
2.3.2 Van 0 tot 18 jaar 11
2.3.3 Van 18 tot 23 jaar: strafrecht en verlengde jeugdhulp 11
2.3.4 Van 18 tot 23 jaar: pleegzorg 12
2.3.5 Niet alle voorzieningen bij verlengde jeugdhulp 13
2.3.6 Jeugdige vreemdelingen 14
2.4 Ouders 15
2.4.1 Begrip ouders 15
2.4.2 De gezaghebbende ouder 15
2.4.3 De adoptiefouder 15
2.4.4 De stiefouder 16
2.4.5 De andere verzorger en opvoeder 16
2.5 Jeugdhulp 16
2.5.1 Begrippen jeugdzorg en jeugdhulp 16
2.5.2 Ondersteuning van en hulp en zorg 18
2.5.3 Bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer 18
2.5.4 Persoonlijke verzorging 18
2.5.5 Hulpmiddelenzorg 19
2.5.6 Vervoer 19
2.5.7 Beleids- en beoordelingsruimte jeugdhulp 21
2.5.7.1 Inleiding 21
2.5.7.2 De betekenis van beleidsruimte en beoordelingsruimte 21
2.5.7.3 Beslisruimte in de gemeentelijke verordening jeugdhulp 22
2.5.7.4 Beoordelingsruimte in artikel 2.3 Jeugdwet 23
2.5.7.5 Dyslexie 24
2.5.7.6 Niet wetenschappelijk onderbouwde hulp 26
2.5.8 Gesloten jeugdhulp 27
2.5.9 Jeugdhulp aan vreemdelingen 28
2.5.10 Jurisprudentie begrip jeugdhulp 29
2.6 De woonplaats 32
2.7 Problemen 33
2.7.1 Begrip problemen 33
2.7.2 Psychische problemen en stoornissen etc. van de jeugdige 33
2.7.3 Opvoedingsproblemen van de ouder 34
2.7.4 Beperkingen in de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie 35
2.7.5 Tekort aan zelfredzaamheid 35
2.7.6 Vaststelling door het college 35
2.8 Preventie 36
2.9 Plannen in de Jeugdwet 37
2.9.1 Inleiding 37
2.9.2 Het beleidsplan 37
2.9.3 Het familiegroepsplan 38
2.9.4 Het hulpverleningsplan en plan van aanpak 38
2.9.5 Het ondersteuningsplan 38
2.9.6 Het budgetplan 39
2.9.7 Beleidsregels 39
3 Voorzieningen 41
3.1 Inleiding 41
3.2 De norm van verantwoorde werktoedeling 43
3.3 Soorten voorzieningen 44
3.4 Afbakening Jeugdwet en andere wetten 44
3.4.1 Inleiding 44
3.4.2 Jeugdwet en Wet maatschappelijke ondersteuning 45
3.4.3 Jeugdwet en Wet langdurige zorg 45
3.4.4 Jeugdwet en Zorgverzekeringswet 46
3.4.5 Jeugdwet en Wet passend onderwijs 48
3.5 Voorrang voor andere voorzieningen 49
3.5.1 Inleiding 49
3.5.2 Meerdere oorzaken voor hetzelfde probleem 49
3.5.3 Jeugdhulpbepaling door gecertificeerde instelling of strafrechter 51
3.6 Overige voorzieningen 51
3.7 Individuele voorzieningen 52
3.8 Pleegzorgvoorzieningen 52
3.9 Vormen van voorzieningen 53
3.10 De duur van de voorziening 55
3.11 De keuze van de voorziening 56
4 De toegang tot de jeugdhulp 61
4.1 Inleiding 61
4.2 Toegang via Veilig Thuis? 61
4.3 Toegang via de huisarts, de jeugdarts of de medisch specialist 62
4.4 Toegang via de gecertificeerde instelling 64
4.5 Toegang via de jeugdreclassering 67
4.6 Toegang via de civiele rechter 68
4.7 Toegang via de gemeente 69
5 De procedure om te komen tot een verleningsbesluit 71
5.1 Inleiding 71
5.2 Het besluit 71
5.2.1 Begrip besluit 71
5.2.2 Wanneer is sprake van een besluit? 72
5.2.3 Delegatie en mandaat 75
5.3 De belanghebbende 76
5.3.1 Begrip belanghebbende 76
5.3.2 De juridische ouder in de zin van de Jeugdwet 77
5.3.3 De ouder zonder gezag 77
5.3.4 De biologische ouder 79
5.3.5 De jeugdige 80
5.3.6 De jeugdhulpaanbieder 80
5.4 De aanvraagprocedure volgens de Algemene wet bestuursrecht 81
5.5 De aanvraagprocedure à la Wmo 83
5.6 Wie kan een aanvraag indienen? 85
5.6.1 Inleiding 85
5.6.2 De gezaghebbende ouders 86
5.6.3 De jeugdige 86
5.6.4 Het daadwerkelijk inzetten van de jeugdhulp 87
5.6.5 Toestemming van jeugdigen jonger en ouder dan 16 jaar 87
5.6.6 Aanvraag en toestemming niet verwarren 89
5.6.7 Wat houdt de aanvraag in? 90
5.7 Besluitvorming 91
5.8 De bekendmaking van het besluit 91
5.9 De ingangsdatum van de voorziening 92
5.10 Schadevergoeding wegens niet tijdig beslissen 93
6 Het onderzoek 95
6.1 Inleiding 95
6.2 Artikel 2.3 Jeugdwet nader beschouwd 95
6.3 De in te zetten deskundigheid 95
6.4 Toetsing van deskundigheid door het college 96
6.4.1 De vergewisplicht 96
6.4.2 De vraagstelling 96
6.4.3 De hoedanigheid van de adviseur 97
6.4.4 De totstandkoming van het advies 97
6.4.5 De inhoud van het advies 98
6.4.6 Twijfel aan het advies en contra-expertise 99
6.4.7 Contra-expertise door de rechter 100
6.5 Het stappenplan voor het onderzoek 101
6.5.1 Stappenplan 101
6.5.2 De vaststelling van de hulpvraag 101
6.5.3 De vaststelling van de problemen 102
6.5.4 De vaststelling van de noodzakelijke hulp naar aard en omvang 103
6.5.5 De eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen, algemeen 105
6.5.6 De eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen, gebruikelijke hulp 107
6.5.7 De eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen en financiële draagkracht 109
6.5.8 De eigen mogelijkheden en artikel 1:247 BW 112
6.5.9 De vaststelling van de voorziening voor jeugdhulp 114
6.6 De medewerkingsverplichting 115
7 Het persoonsgebonden budget 119
7.1 Inleiding 119
7.2 De voorwaarden voor het verstrekken van een persoonsgebonden budget 119
7.2.1 Inleiding 119
7.2.2 Het trekkingsrecht 119
7.2.3 Bekwaamheid 123
7.2.4 De motivering 125
7.2.5 Kwaliteit 127
7.2.6 Het budgetplan 129
7.3 De gronden voor het weigeren van een persoonsgebonden budget 130
7.3.1 Inleiding 130
7.3.2 Kosten van derden zijn hoger 130
7.3.3 Eerdere herziening of intrekking 131
7.4 Een persoonsgebonden budget voor de inzet van het sociaal netwerk 132
7.4.1 Inleiding 132
7.4.2 Begrenzing van de hulp binnen het sociaal netwerk 133
7.4.3 Hulp in het sociale netwerk is doelmatiger 134
7.4.4 Hulp mag niet leiden tot overbelasting 135
7.4.5 Bekwaamheidseis en sociaal netwerk 136
7.5 Het tarief 136
7.5.1 Inleiding 136
7.5.2 Is delegatie van regelgeving over de hoogte van het tarief mogelijk? 137
7.5.3 De hoogte van het tarief 138
7.5.4 De hoogte van het tarief bij pgb sociaal netwerk 140
7.5.5 De (flexibele) inzet van het budget 142
7.5.6 Wet minimumloon en persoonsgebonden budget binnen het sociale netwerk 143
8 Toezicht en handhaving 145
8.1 Inleiding 145
8.2 Heroverweging van persoonsgebonden budget 145
8.3 Herziening en intrekking 145
8.4 Beëindiging en wijziging van het persoonsgebonden budget 148
8.5 Terugvordering en invordering 149
8.6 Toezicht en handhaving, college van burgemeester en wethouders 150
8.7 Toezicht en handhaving, inspectie gezondheidszorg en jeugd 152
9 Bezwaar, beroep, tuchtrecht en klachten 157
9.1 Inleiding 157
9.2 Wie kan bezwaar maken? 157
9.2.1 Inleiding 157
9.2.2 De jeugdige 157
9.2.3 Ouders 159
9.3 Waartegen bezwaar maken? 159
9.4 De bezwarenprocedure 160
9.4.1 Inleiding 160
9.4.2 Het horen van de jeugdige en het Kinderrechtenverdrag 161
9.4.3 De hoorplicht in bezwaar 161
9.4.4 De stukken 162
9.5 Het besluit op bezwaar 163
9.6 Beroep 164
9.6.1 Inleiding 164
9.6.2 Beroep en hoger beroep 164
9.6.3 Procesbelang 166
9.6.4 De toetsing door de bestuursrechter 168
9.6.5 De voorlopige voorziening 170
9.7 De klachtenprocedure 172
9.7.1 Inleiding 172
9.7.2 Het klachtrecht op grond van de Algemene wet bestuursrecht 173
9.7.3 Het klachtrecht op grond van de Jeugdwet 173
9.7.4 Het tuchtrecht 174
9.7.5 De kinderombudsman 175
10 Kinderbescherming, familierechtelijke aspecten en bijzondere wetten 177
10.1 Inleiding 177
10.2 Kinderbescherming 177
10.2.1 Inleiding 177
10.2.2 De ondertoezichtstelling 178
10.2.3 De voorlopige ondertoezichtstelling 181
10.2.4 De uithuisplaatsing 182
10.2.5 De opname in een gesloten accommodatie 183
10.2.6 De gezagsbeëindiging 184
10.3 Familierechtelijke aspecten 185
10.3.1 Inleiding 185
10.3.2 Geschillen omtrent de uitoefening van het gezag 186
10.3.3 Geschillen over het gezag 186
10.3.4 Hoofdverblijf, omgang en informatie 188
10.3.5 Echtscheiding 190
10.4 De jeugdige en de verplichte gezondheidszorg 191
10.4.1 Inleiding 191
10.4.2 De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg 191
10.4.3 Wet zorg en dwang 192
Bijlage 195
Samenvatting jurisprudentie Centrale Raad van Beroep tot 1 maart 2024 195
Trefwoordenregister 215
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan