‘Er zijn steeds vaak situaties waarin we vastlopen; ze zijn onacceptabel maar ook te complex om op de standaardmanier op te lossen.’ Adam Kahane, eerder schreef hij Power & Love, raakte bij verschillende opdrachten betrokken bij zulke situaties; de apartheid in Zuid-Afrika en de guerrillaoorlog in Colombia. ‘Hoe maken we vooruitgang als we vastgelopen zijn?’ vroeg hij zich af. In Transformative Scenario Planning beschrijft hij vijf stappen. Heel in het kort: het team, een gemeenschappelijk begrip van wat er speelt, verhalen over wat er kan gebeuren, wat kan en moet het team hier aan doen, daarnaar handelen.
Verhalen spelen een cruciale rol. Ze moeten relevant, uitdagend, plausibel en duidelijk zijn. In het doorbreken van de impasse scheppen ze ruimte omdat ze gericht zijn op de toekomst en daarmee nieuwe scenario’s kunnen genereren. In Colombia (‘a most remarkable country’) spraken regeringsleiders met guerrillastrijders die in de gevangenis zaten en ontwikkelden vier mogelijke scenario’s; van samenwerking tussen regering en guerrilla tot verder knokken. Via de media maakten ze deze scenario’s bekend.
Hobbelt Kahane niet wat te snel over de probleemdefinitie heen? De Canadees is hier stellig in: ‘Nee, we moeten het erover eens zijn dat de situatie problematisch is; vooral de mensen met macht in het huidige systeem moeten de situatie willen veranderen. Maar verschillende partijen zien die verschillend; het is nuttig om je bewust te worden van deze gezichtspunten. Maar richt je daarna op de vraag wat er kán gebeuren.’ De gele, oranje, rode en witte ballonnen knikken instemmend.