Eind december 2008 schreven we hier dat Chris Anderson, hoofdredacteur van Wired en auteur van The Long Tail, van plan was zijn nieuwe boek, over de economie van gratis, ook gratis weg te geven. Dat wil zeggen, in Andersons eigen woorden: ‘Digital forms (audio, ebook, web) Free, maybe paperback free (sponsored), hardcover paid. To follow the model, that’s "inferior forms free, superior form paid".’ Uiteindelijk verdiende Anderson zijn brood toch met zijn duurbetaalde lezingen en niet met de verkoop van zijn boeken, zo schreef hij.
Maar zijn Nederlandse uitgever, Yvonne Twisk van Nieuw Amsterdam, reageerde hoogst verbaasd. ‘Heeft hij dat gezegd? Ik heb dat niet van zijn Amerikaanse agent gehoord. Maar dat kan helemaal niet. Wij hebben voor de rechten geld moeten betalen, we hebben geïnvesteerd in de vertaling. Als ik het boek gratis weg zou geven, kunnen we hier de tent wel sluiten.’
Eind juni geeft Nieuw Amsterdam echter een persbericht uit waarin het boek van Anderson wordt aangekondigd en waarin de uitgeverij zegt het boek als gratis PDF te zullen verspreiden. ‘Uiteraard zal ook Free gratis te krijgen zijn. Vanaf 14 juli is het al mogelijk de PDF van het boek gratis te downloaden vanaf nieuwamsterdam.nl en lifehacking.nl. De auteur en uitgeverij Nieuw Amsterdam brengen hiermee de belangrijkste boodschap van het boek in de praktijk.’ Wat is er gebeurd? Heeft Twisk bakzeil moeten halen om Anderson voor haar stal te behouden? Of is zij inmiddels overtuigd van de economie van gratis?
We bellen Twisk op haar laatste werkdag bij Nieuw Amsterdam. Ze gaat naar de Universiteit van Leiden, maar is maar al te bereid om de beslissing om Free gratis als PDF weg te geven uit te leggen. ‘We hebben hier echt lang over nagedacht,’ zegt zij door de telefoon. ‘Het is in lijn met hoe wij verwachten dat de uitgeverijmarkt zich in de toekomst zal ontwikkelen. Als je kijkt naar ebooks en naar wat Google doet met boeken, dan zul je als uitgever nieuwe manieren moeten vinden om mensen naar de boekhandel te lokken. Wij denken dat je soms iets moet vrijgeven om zo meer kopers voor het echte boek te vinden. In die zin is dat geheel in lijn met het boek van Anderson. De ondertitel van de Nederlandse vertaling luidt ook: hoe het nieuwe gratis de markt radicaal verandert.’
Een bijkomend argument om de Nederlandse vertaling in PDF gratis weg te geven is volgens Twisk dat Anderson veel Nederlandse fans heeft die niet zullen willen wachten tot de Nederlandse vertaling in boekvorm op de markt komt. Dat zal namelijk enkele weken later zijn dan de Amerikaanse editie. Door deze fans nu al meteen de PDF te bieden, hoopt Twisk dat ze het kunnen opbrengen om nog even te wachten op het boek, in plaats van het meteen bij Amazon te kopen. ‘We moeten onze eigen, kleine Nederlandse markt toch ook een beetje verdedigen. We hebben tenslotte flink geïnvesteerd in de vertaling.’
Over Ben Kuiken
Ben Kuiken is filosoof, schrijver en ontregelaar. Als organisatiefilosoof helpt hij mensen om anders te denken, te kijken en te praten over organisaties en de problemen die daar ontstaan. Ben is auteur van een groot aantal boeken over organiseren, spelen, en filosofie, waaronder De laatste manager, De Organisatiefilosoof, en Het Zinnigste boek dat je ooit zult lezen.
