Waarom hebben startups een survivalgids nodig?
In België zien steeds meer startups zien het levenslicht. Er zijn er echter maar weinig die erin slagen om uit te groeien tot een volwaardige scale-up, zoals bijvoorbeeld Teamleader of Showpad. Om je slaagkansen als ondernemer te vergroten, kan je je daarom beter maar zo goed mogelijk voorbereiden. Net om te voorkomen dat ondernemers steeds in dezelfde valkuilen vallen, hebben wij Start-up survival geschreven. Als een praktische gids inderdaad die ondernemers de weg toont van idee tot het realiseren van duurzame groei of een eventuele verkoop.
U presenteert een stappenplan dat vier groeifasen behelst. In welke fase gaan startups het meest de mist in?
Vaak gaan ondernemers de mist in bij de eerste twee fases, namelijk ‘oprichting’ en ‘de markt betreden’. Een product ontwikkel je met een complementair founding team; een team dus van mensen met aanvullende persoonlijkheden en vaardigheden. Het juiste complementair foundingteam vinden om een startup op te richten, is een uitdaging op zich. Het is een kwestie van de juiste mensen ontmoeten op het juiste moment. Heb je eenmaal het team bij elkaar, dan is het cruciaal om vanaf het begin goede afspraken te maken en dat wordt vaak vergeten. Deze afspraken kan je vervolgens het best in specifieke contracten, ofwel shareholder agreements, vastleggen. In de praktijk gebeurt het vaak genoeg dat co-founders na enkele maanden of jaren op een vervelende manier uit elkaar gaan. Daarom is het belangrijk om al meteen in het begin te bepalen wat er gebeurt met het bedrijf als één van de oprichters het schip verlaat. In het samenwerkingscontract kan je een clausule laten opnemen waarin gedefinieerd wordt wanneer een co-founder weggaat omwille van positieve of negatieve redenen. Dit noemt men trouwens een good leaver bad leaver clause. Met dit founding team een product of dienst ontwikkelen dat de behoeften van een potentiële klant vervult, is een heel andere uitdaging. Ondernemers zijn vaak gepassioneerd door een bepaald probleem dat ze willen oplossen en kunnen niet wachten om van start te gaan. Door hun sterke drijfveer durven ze wel eens een belangrijke stap over te slaan: het begrijpen wie de potentiële klant is en waaraan hij behoefte heeft. Om te voorkomen dat er iets ontwikkeld wordt dat uiteindelijk door niemand wordt aangekocht, is het belangrijk om vanaf dag één te luisteren naar de behoeftes van je potentiële klanten. Hierdoor kan je een product creëren dat klanten hun leven gemakkelijker maakt en waarvoor ze vervolgens maar al te graag willen betalen. Zodra een sterk team een goed product in de markt heeft gezet, kan het zich focussen op het realiseren van verdere groei.
Moeten startups werkelijk zo stapsgewijs te werk gaan om succesvol te kunnen zijn?
Elke startup is uiteraard verschillend en heeft zijn eigen uitdagingen. Toch is er een algemeen pad dat elke ondernemer zal bewandelen: op zoek gaan naar de eerste klanten, het ontwikkelen van het eerste product of dienst… Dat algemeen pad werd zichtbaar nadat we vijftig Belgische topondernemers en investeerders geïnterviewd hadden. Vervolgens hebben wij dat pad onderverdeeld in vier fases: oprichting, de markt betreden, groeien en verkopen of verder groeien. Elke fase heeft namelijk zijn eigen uitdagingen en succesfactoren. Door je als ondernemer af te vragen in welke fase je je bevindt en je met die fase te identificeren, kan je de focus leggen op de juiste uitdagingen. Daarnaast hebben ondernemers altijd werk. Door net hun focus te richten op de juiste uitdagingen op het juiste moment, kunnen zij erin slagen om op een efficiënte manier te groeien.
Stel dat u in plaats van ‘tacticals van topondernemers’ de belangrijkste lessons learned van ondernemers die het niet gered hebben, had meegenomen, wat hadden die verteld?
De ‘tacticals van topondernemers’ vloeien reeds voort uit een combinatie van lessons learned van zowel succesvolle ondernemers als van ondernemers wier start-up overkop gegaan is. Die laatste groep is in bepaalde valkuilen getrapt waarop zij niet voorbereid waren. Het is net door deze veelvoorkomende valkuilen te kennen, dat ondernemers steviger in hun schoenen staan wanneer ze aan hun ondernemersavontuur beginnen. Ondernemers waarvan hun startup het niet gehaald heeft, starten vaak een tweede onderneming, maar dan met een pak die op meer ervaring berust. Omdat zij beter op de hoogte zijn van de zaken die mis kunnen gaan en de zaken die hen sneller groei laten realiseren. Dergelijke ondernemers, die door het oog van de naald gekropen zijn, zullen bijvoorbeeld vertellen dat je vanaf dag één stevige afspraken moet maken met je co-founders. Door enkele goede of slechte scenario’s vast te leggen op papier, waarbij een co-founder het bedrijf zou verlaten, vermijd je onnodige kosten wanneer het zou mislopen.
Uw survivalgids lijkt me vooral geschikt voor producten. Werkt ze even goed voor diensten?
Onze praktische gids kan even goed gehanteerd worden voor het ontwikkelen van diensten als voor producten. Er zijn uitdagingen waarmee iedere ondernemer gegarandeerd zal worden geconfronteerd, zoals: het zoeken naar de juiste klanten, het bepalen van de juiste prijs en je product of dienst vorm geven naargelang de feedback van je klanten. Of je nu een product of dienst ontwikkelt, onze gids heeft hetzelfde doel: de ondernemer ondersteunen en zo goed mogelijk voorbereiden op wat er op zijn pad zal komen.
Over Bert Peene
Bert Peene werkte jarenlang als kerndocent bij IMAGO Groep, Via Vinci Academy en C-Lion, opleiders voor het onderwijs. Daarnaast voerde hij als zelfstandige opdrachten op het gebied van organisatieontwikkeling uit in profit en non-proft. Tegenwoordig werkt hij als free lance docent en schrijft hij voor diverse bladen over managementliteratuur.