Laura is Product Owner. Samen met haar Development Team levert Laura software aan de interne organisatie. Laura heeft veel verschillende stakeholders. Tijdens een gesprek met een van de belangrijke stakeholders wordt gevraagd om een nieuwe rapportage te ontwikkelen. Laura’s reactie op deze vraag is: ‘We hebben wel een hele volle planning, maar ik zal de story toevoegen aan de Product Backlog.’
In plaats van ‘ Ik zal de story toevoegen aan de backlog... ‘ had Laura liever ‘ nee, dit gaan we niet doen. ‘ gezegd. Niet zozeer omdat Laura het niet wil, maar omdat Laura keuzes moet maken als Product Owner. Keuzes over wat wel en wat niet te doen. Keuzes maken om de waarde van het product te kunnen maximaliseren, want dat is de verantwoordelijkheid van een Product Owner. Het maximaliseren van deze waarde is in de praktijk echter een grote uitdaging voor veel Product Owners. De durf, juiste aanpak, mindset en het mandaat om daadwerkelijk ‘nee’ te zeggen ontbreekt regelmatig.
Wat is het probleem?
Nee zeggen is de essentie van volwassen Product Ownership. Nee zeggen tegen vele goede ideeën, om ‘ja’ te zeggen tegen de beste ideeën. Om ja te zeggen tegen de zaken die het verschil maken, die daadwerkelijk veel waarde opleveren of risico’s elimineren. Dat is waar Product Owner zijn om draait. Voor veel Product Owners is nee zeggen echter niet zo eenvoudig. Het woord ‘nee’ wordt vaak geassocieerd met ‘negatief’, met afwijzing, negatief resultaat of conflicten. We zien vier veelvoorkomende redenen om het woordje ‘nee’ te vermijden; 1) Angst voor conflicten, 2) Angst voor teleurstelling bij anderen, 3) Angst voor hiërarchie en 4) Nee zeggen betekent ‘het patroon’ doorbreken.
Stappenplan: van ‘ja’ naar ‘nee’ zeggen
In het boek 50 tinten nee behandelen we 5 stappen die jou helpen om van ‘ja’ zeggen naar ‘nee’ zeggen te bewegen, deze stappen zijn:
1. Wie Tegen wie ga je nee zeggen?
2. Wat Wat is de vraag van de stakeholder?
3. Intentie Wat is jouw intentie? Ga je ja of nee zeggen?
4. Zeg nee Wat is de juiste nee in deze situatie?
5. Wederhoor Heeft de ander het begrepen? En wat is de reactie van de ander?
In het boek worden de vijf stappen nader toegelicht, aan de hand van voorbeelden en met tools en tips. Aan de hand van deze stappen, kun je toewerken naar een effectieve nee. Naast het stappenplan worden de vijftig beste, leukste en effectiefste tinten nee beschreven die wij in de praktijk gehoord en gebruikt hebben. De tinten zijn ingedeeld in acht categorieën, waaronder de ‘Duidelijke nee’ en de ‘Vanuit waarde geredeneerde nee’. Een voorbeeld nee uit de tweede categorie is: ‘Sorry, helaas kan ik deze wens niet oppakken. Ik kan namelijk niet aan de andere stakeholders uitleggen dat we deze wens, met een relatief lage klantwaarde, wel gaan oppakken en daardoor andere, hele waardevolle wensen niet.’
Iedere categorie van nee zeggen is een apart hoofdstuk en beschrijft voor welke stakeholders de categorie geschikt is, er worden verschillende tinten nee beschreven, we bieden je tools en tips en door middel van praktijkvoorbeelden worden de nee’s levendig gemaakt.
Wordt er vanaf nu dan alleen nog maar ‘nee’ gezegd?
Uiteraard hopen wij van niet! Het boek 50 Tinten Nee geeft Product Owners de inspiratie om op 50 verschillende manieren nee te zeggen. Dit betekent echter niet dat zij vanaf nu alleen nog maar ‘nee’ moeten zeggen. Samenwerking met de stakeholders is hard nodig om waardevolle producten te kunnen realiseren. Zij zullen dus ook nog regelmatig ‘ja’ of ‘laten we dit eerst samen verder uitwerken’ zeggen. Door het boek te lezen krijg je meer inzicht in de rol van de Product Owner en waarom nee zeggen zo belangrijk is. Je leert wat nee zeggen moeilijk maakt en hoe je dit effectiever kan doen middels de vijf stappen. En als kers op de taart word je geïnspireerd door 50 verschillende tinten nee.
Robbin Schuurman en Willem Vermaak zijn beiden werkzaam als product leadership / product management consultant bij Xebia ProducX. Daarnaast zijn zij beiden gecertificeerd Professional Scrum Trainers bij Scrum.org en auteurs van het boek 50 Tinten Nee – Effectief Stakeholder Management voor de Product Owner.
