‘Wij hebben in dit boek laten zien hoe een indeling van verdedigingslinies die meer dan 2000 jaar oud is, ons kan helpen om grip te krijgen op discussies over controversiële uitspraken die bijna dagelijks het nieuws halen,’ lees ik in het slotwoord van ‘Maar zo bedoelde ik het niet! - Hoe we recht praten wat krom is.’ En dat is wat mij betreft de saaist mogelijke samenvatting van een actueel en uiterst levendig boek.

‘Dit boek gaat over de havermelkelite, een term die ik in 2019 bedacht om de nieuwe yup te beschrijven die ik in de stad steeds vaker tegenkwam’ schrijft Jonas Kooyman in de inleiding van ‘De havermelkelite -  Hoe de yup de stad onherkenbaar verandert.’

Het is 22 november 2023 en de eerste exitpoll van de Tweede Kamerverkiezingen is net bekend gemaakt. ‘Vijfendertig!’ hoor ik Geert Wilders met overslaande stem uitroepen, alsof hij het niet gelooft. Ik geloof het ook niet, trouwens. Hoe heeft het ooit zo ver kunnen komen? Joost Vullings en Xander van der Wulp trappen dit opwindende stuk politieke geschiedenis van Nederland op de staart en leggen van maand tot maand vast hoe 2023 ‘Het jaar van Caroline, Pieter en Geert’ werd.

Wie heeft er nooit gedacht: zou het niet geweldig zijn als … Als de planten op kantoor niet allemaal telkens weer doodgingen. Als we AI aan een boek konden koppelen. Als we de nieuwsbrieven in een nieuw jasje konden steken. Kleine of grote uitdagingen die niet gebaat zijn bij in the box denken, maar daar steevast wel aan ten prooi vallen.

Eigenlijk kun je ‘De perfecte presentatie’ van Elke Van Parys vangen in een beeld: dat van zo'n stukje Japans porselein, een kommetje of een bordje, waarvan de delen na de breuk weer werden samengevoegd met goudlak. 

‘Draagvlak al geregeld?’ is de geheel herziene versie van ‘Regel jij het draagvlak?’ uit 2011. Bert Thiel las en recenseerde het origineel destijds, en was enthousiast. We vroegen hem deze nieuwe editie ook te bekijken.

Diep in ons huist een holbewoner, een mammoetjager die maar door een dun laagje vernis is gescheiden van de Manager met Verantwoordelijkheden en Ideeën en de Autonome Seculiere Eenentwintigste-eeuwer. Er hoeft maar dát te gebeuren of we gaan weer achter de buit aan, voeren samen een ritueel uit, richten een totem op of verklaren iets taboe.

Niet heel lang geleden las ik de biografie van Alexander von Humboldt, de man die in 1799 begon aan een vijfjarige reis door Zuid-Amerika. De ontdekking van de natuur heet het boek.

‘De vraag naar het juiste gebruik van digitale techniek in het onderwijs is een vraag die altijd te laat komt, omdat wij de facto leven in een wereld die mede bestaat dankzij de digitale techniek,’ stellen Ad Verbrugge en Jelle van Baardewijk in de inleiding van Onderwijs in tijden van digitalisering.  

Literatuuronderzoek was, toen ik dertig jaar geleden werkte aan mijn eindscriptie, vooral een kwestie van zitvlees hebben.

86 is hij nu, Arie Pais, econoom, VVD-minister van Onderwijs in het kabinet Van Agt 1, grote man van de Europese Investeringsbank. Een mooi moment om de balans op te maken van een rijk leven, verantwoording af te leggen voor moeilijke keuzes, nog eenmaal te ‘namen en shamen’ en voor een laatste maal zijn redders te noemen en te danken. Omkijken, Een logboek is Pais’ terugblik op een werkzaam leven.

Een anekdote uit Vertel! van Karin de Groot maakte diepe indruk op de groep die ik het begin van de fijne kneepjes van het presenteren probeerde duidelijk te maken.

'Om het voor te zijn dat mensen zullen zeggen: er was geen Hugo, er was geen team dat 60 in plaats van 36 uren per week werkte zonder betaald te worden. … Er was geen school die van de slechtste school van Nederland naar de beste havo ging. Om dit voor te zijn is dit boek geschreven' – met deze omineuze woorden eindigt Eric van ’t Zelfde zijn boek Superschool, Het succesverhaal van een bevlogen schooldirecteur. Een boek dat bewondering oproept, verontrust en boos maakt en een verpletterende indruk achterlaat.

Robbert Dijkgraaf en Vincent Icke bij DWDD, Nigella Lawsons recept voor sticky toffee pudding, de 5000 meters van Sven Kramer: ik heb grote bewondering voor experts die hun kunstje doodsimpel kunnen doen lijken.

Twee jaar jaar geleden kregen vwo-eindexamenkandidaten Nederlands een tekst uit De Volkskrant voorgelegd, waarin de auteur stelt: ‘Vier lange en eenzame jaren duurt het promotietraject, dat als enige toegang verschaft tot de academische kaste. Aan het einde van die rit staat een pil die door de promovendus in eigen beheer moet worden uitgegeven, omdat geen uitgeverij zich eraan wil wagen. Promoveren is een wedstrijdje in trivialiseren […]’ Aan deze uitspraak moest ik met enige regelmaat denken bij het doorwerken van Leraren, wat boeit jullie? van Bill W.J.M. Banning.

Wat heeft de uitgever bewogen dit boek te vertalen en uit te geven? Welke doelgroep had hij voor ogen? Weet hij niet dat je niet ieder boek zomaar kunt vertalen? - zo maar enkele gedachten bij het lezen van Paul Tough - Een kwestie van karakter, Waarom doorzettingsvermogen en nieuwsgierigheid belangrijker zijn dan IQ.

Aan het eind van dit boek kunt u effectief opiniestukken schrijven en herschrijven, publiceren en verder onder de aandacht brengen, schrijft Arnold Vonk in de inleiding van Effectief opiniestukken schrijven, Aandacht voor uw zaak in 10 stappen. Een ambitieus programma, zullen we maar zeggen.

In de inleiding van Streetwize, Lessen van straatkinderen voor de manager van vandaag zet Arnoud Raskin de zaak meteen op scherp: Elke mens en organisatie kan leren van de winnaars op straat. Als je in moeilijke omstandigheden het verschil wilt blijven maken, moet je de straatattitude van een winnaar hebben. Over waarheid en formulering van deze observatie kun je, denk ik, een aardige boom opzetten.