Veel managers zijn geschoold op een MBA. Dat heeft veel goeds gebracht, maar volgens Huib Broekhuis (directeur VDS Training, Consultancy) is het huidige aanbod op MBA’s niet voldoende meer. ‘De focus is er veel te eenzijdig gericht op maar één doel: (veel) geld verdienen. Performance management, efficiency… Maar wat is het ‘doel’, van de organisatie? Waarom en waarmee voegen bedrijven waarde toe? Veel organisaties zijn de laatste 30/40 jaar onder meer dankzij het MBA-denken, hun ziel verloren.’ Het MBA-denken heeft er volgens Broekhuis toe geleid dat de aarde wordt uitgewoond, de druk voor medewerkers tot ongekende hoogte wordt opgeschroefd, klanten ontevreden zijn, medewerkers niet betrokken…. ‘Medewerkers worden radertjes in een systeem, talent raakt ondergesneeuwd en klanten zijn een middel. Het is een misvatting dat bedrijven er alleen maar zijn om geld te verdienen en de overheid maar voor de rest (milieu etc.) moet zorgen. Een bedrijf als Shell is groter dan de gehele economie van pakweg Zweden. Het kan toch niet zo zijn dat bedrijven dan niet meer verantwoordelijkheid nemen dan goed te zorgen voor de aandeelhouders. Het is niet zo dat bedrijven belasting betalen als een soort collecte: je betaalt en daarmee is de kous qua verantwoordelijkheid af. De meeste multinationals hebben de power om iets te veranderen. Maar dat wordt op de MBA’s niet geleerd.’
Patagonia
Volgens Broekhuis zitten we in een maalstroom van carrièredenken. Met verbazing kijkt hij op het schoolplein naar de vaders en moeders die gestresst kinderen afleveren en vervolgens een uur in de file zitten, het kantoor binnen rennen met een overvolle agenda en ‘s avonds uitgeblust op de bank gaan zitten. ‘Why, vraag ik me dan af?’ Broekhuis geeft een voorbeeld van een bedrijf dat het wel begrepen heeft, dat wel Beyond denkt. ‘Patagonia is een bedrijf dat outdoor kleding verkoopt. Patagonia biedt aan om gebruikte kleding van het merk waar mensen vanaf willen, door te verkopen via e-bay. Eigenlijk zeggen ze dus: koop niet nieuw bij ons. Dat lijkt te kannibaliseren op de eigen verkoop, toch heeft het bedrijf sinds die aankondiging betere prestaties geleverd dan ooit. Het merk forceert dat de klant een principiële keuze voor Patagonia maakt. Er is een hele community rond omheen ontstaan. Dat vind ik beyond sales en beyond marketing. Ik zeg ook niet dat geld verdienen vies is. Je moet je alleen afvragen welke waarde je toevoegt als organisatie.’
Groei
Hij citeert oud PTT Post-topman Peter Bakker: ‘De wereld gaat naar de klote en de enigen die er iets aan kunnen doen zijn bedrijven en organisaties. Broekhuis sluit erop aan: ‘Groei? Waarom altijd groei? Een boom groeit ook niet oneindig. We zijn de principes van de natuur ernstig gaan negeren. Krimp kan ook heel gezond zijn. Als bedrijf zijn we met VDS de laatste jaren gekrompen, maar ik durf te stellen dat het beter gaat dan ooit omdat we vooral zijn gaan doen waar we écht in geloven. We moeten van hoofd naar hart, van controle naar vertrouwen en van kpi’s naar energie. Een mens is geen nummer maar iemand met talenten.’ Deze en andere inzichten zal Huib Broekhuis delen met zijn gehoor op het seminar Anders organiseren op 23 april in het Maitland Theater in Driebergen.
Dit artikel verscheen ook op overmanagement.nl
Over Ronald Buitenhuis
Ronald Buitenhuis is freelance journalist.