Als ik het goed begrijp, ligt je eigen dyslexie aan de basis van de methode die u heeft ontwikkeld om beter te leren lezen. Kunt u vertellen hoe dat in zijn werk is gegaan?
Ik had enorme moeite met leren en studeren. Ik las veel te langzaam, was continu afgeleid en kon de informatie niet onthouden. Twee weken na mijn eindexamen werd duidelijk dat ik behoorlijk dyslectisch ben. Dat verklaarde veel, maar veranderde weinig. Tegelijkertijd had ik wel een enorme leerhonger; ik wilde heel graag psychologie studeren. Maar ik wist dat ik het op deze manier nooit ging redden. Ik besloot me daarom te verdiepen in hoe onze hersenen werken en hoe je er letterlijk meer uit haalt. Ik las alle wetenschappelijke literatuur die ik kon vinden en ontwikkelde zo de UseClark-methode. Die werkte voor mij zo goed, dat mijn medestudenten - die niet dyslectisch waren – ook geïnteresseerd raakten Zo ben ik begonnen met mijn trainingen. Inmiddels zijn we twaalf jaar verder en hebben we meer dan 100.000 mensen opgeleid. Inmiddels zijn we actief in zestien landen, heb ik vier boeken over dit onderwerp geschreven en heb ik vandaag de Koreaanse versies van mijn boeken in handen gekregen.
Juist nu iedereen van schermen leest en de informatie dus minder goed opneemt, is het belangrijk om na te denken over de techniek van het lezen. Maak u zich zorgen over het niveau in Nederland?
Wanneer je informatie van een beeldscherm leest neemt je productiviteit met minimaal dertig procent af. Het probleem is dat steeds meer van ons leeswerk digitaal is, maar het simpele feit is dat de meeste mensen het niet fijn vinden van een scherm te lezen. Op basis van onze kennis over het brein hebben we een softwaretool ontwikkeld waardoor het lezen van beeldscherm lezen een stuk makkelijker en prettiger wordt. Het systeem begeleid je ogen tijdens het lezen, waardoor je de digitale informatie sneller en nauwkeuriger opneemt.
Wat voor mensen traint u? Waar hebben zij behoefte aan?
Wij werken vooral met kenniswerkers, mensen die kennis moeten verwerken om hun werk te kunnen uitvoeren. Ons klantenbestand is erg divers, van bedrijven uit de Fortune500 tot overheden en onderwijsinstellingen. Waar we ook trainingen geven, de uitdagingen zijn altijd hetzelfde: mensen zeggen dat ze te gemakkelijk afgeleid zijn, te langzaam lezen en de informatie niet kunnen onthouden. Wij zijn niet meer in staat om te gaan met de grote hoeveelheid informatie die we moeten verwerken. Het gevolg is dat de meeste mensen informatie half lezen of simpelweg de helft overslaan. Dat noem ik modern analfabetisme.
Heb ik het bij het rechte eind dat u expres een gemakkelijk leesbaar boek hebt gemaakt, zodat we hetgeen we hebben gelezen beter onthouden?
Ja, ik heb bewust technische termen achterwege gelaten. Ik kan je alles vertellen hoe je hersencellen met elkaar communiceren, maar die informatie draagt niet bij aan het verhogen van je productiviteit. Om die reden heb ik vooral de concrete toepassing van de wetenschappelijke onderzoeken beschreven, dingen waar je direct wat aan hebt.
Met uw advies lezen/luisteren en leren te scheiden, haalt u mijn hele interviewtechniek onderuit. Bent u met dit advies uniek?
Deze aanpak is inderdaad uniek. In mijn ogen is het een kernpunt van de UseClark-methode. Het is een manier van werken die je op alle manieren van informatieverwerking kunt toepassen: lezen/noteren, luisteren/noteren, lezen/onthouden enzovoort. De kern is dat je letterlijk maar één ding tegelijkertijd doet, in de meest zuiverste vorm. De meeste mensen denken dat het lezen van een tekst en het onthouden daarvan één en dezelfde taak is. Maar dit zijn twee totaal verschillende bezigheden voor de hersenen. Als je tijdens het lezen informatie probeert te onthouden, ben je continu aan het wisselen tussen deze twee taken. Het gevolg is dat het je meer tijd kost om beide taken uit te voeren en je op beide taken lager scoort.
De UseClark-methode bestaat uit acht principes. Het voert te ver om ze hier apart te behandelen, maar als u de methode kort zou moeten karakteriseren, hoe zou u dat dan doen?
Het eerste principe vat alles goed samen: hoe goed je hersenen functioneren is niet afhankelijk van je leeftijd of intelligentie, maar afhankelijk van welke methode je gebruikt. Gebruik je een ineffectieve methode om namen te onthouden, dan zal je hier niet goed op scoren. Gebruik je een effectieve methode, dan wordt het kinderlijk eenvoudig. Hetzelfde geldt voor je leestempo, concentratie of andere cognitieve taken. Natuurlijk spelen omgevingsfactoren ook een rol, maar het is vooral je vaardigheid die bepaalt hoe goed en hoe snel je de informatie tot je kan nemen.
U vindt dat er meer aandacht zou moeten zijn voor ‘leren leren’, oftewel studenten bijbrengen hoe ze op de meest effectieve wijze kunnen leren. Hoe gaan we dat bewerkstelligen?
Momenteel wordt onze trainingen al veel afgenomen door hogescholen en universiteiten in binnen- en buitenland. Maar het is geen standaard vak. En dat vind ik redelijk absurd. Het lijkt wel normaal dat de meeste studenten langer over hun studie doen dan gepland, het lijkt ook normaal dat de meeste studenten de dag na hun tentamen niet meer weten waar het vak over ging. We hebben een omslag in het denken nodig. Dat moet niet heel moeilijk zijn, want er zit een duidelijke businesscase in voor onderwijsinstellingen. In Nederland krijgen de onderwijsinstellingen pas betaald van de overheid als de student zijn diploma heeft behaald. Bovendien hebben we besloten onze software wereldwijd kosteloos ter beschikking te stellen van studenten. Denk je eens in wat er gebeurt als elke student de tools en vaardigheden heeft om meer kennis op te nemen en deze kennis veel langer te onthouden. Dat is onze droom.
De UseClark-methode is vernoemd naar Clark Kent, oftewel Superman. Een held van u, of is zijn fotografisch geheugen gewoon een mooie referentie?
Beide! Clark Kent is de journalist die stiekem heel snel kan lezen en een fotografisch geheugen heeft. Nu wil ik niet claimen dat je hem na onze training kunt evenaren, maar het dekt wel goed de lading van wat we doen.
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
