‘Met een goede structuur kan elke organisatie innoveren’

Hoe is het gesteld met innovatie in ons land?
Nederland is succesvol in innoveren. In de meeste lijstjes staan we in de top10 van meest innovatieve landen ter wereld. We hebben grote bedrijven die veel investeren in R&D en die serieus inzetten op innovatie met een heel ecosysteem van bedrijven eromheen. Eigenlijk bestaat er geen organisatie die niet innoveert. Toch is het voor individuele organisaties nog lang niet vanzelfsprekend dat innovatie iets oplevert.

Om op dat laatste punt in te gaan, waarom vallen de resultaten van innovatie voor veel organisaties tegen?
Dat kan aan veel dingen liggen. Het kan zijn dat initiatieven niet van de grond komen omdat ze binnen de bestaande organisatie moeten passen. Óf ze staan juist te ver van de huidige business af om te profiteren van de moederorganisatie. Je ziet ook dat organisaties teveel kleine initiatieven nemen die te tijdrovend zijn. Ze kunnen zich ook verliezen in initiatieven die een maatje te groot zijn, of in een diversiteit aan initiatieven omdat een duidelijke richting ontbreekt. Resultaten kunnen ook tegenvallen omdat het niet lukt om de voortgang van innovatie te monitoren en tijdig bij te sturen. Oftewel men heeft geen Grip op innovatie.

Iedere organisatie kan succesvol innoveren door een duidelijke structuur aan te brengen?
Innovatie is een middel om een doel te bereiken en kan met behulp van een duidelijke structuur door iedere organisatie succesvol worden ingezet. Hoe scherper het doel wordt geformuleerd, hoe beter een organisatie hierop is in te richten. Met een scherp geformuleerde doelstelling kan men richting kiezen en tijd en geld steken in de meest relevante initiatieven. Een structurele, gekaderde aanpak maakt van innovatie een beheersbaar proces, dat is opgebouwd in logische stappen en leidt naar een concreet doel.

De Cycle of Innovation staat centraal staat in uw boek. Hoe werkt deze innovatiecyclus?
Dit instrument helpt je om in de juiste volgorde de juiste vragen te beantwoorden, zodat je stap voor stap en doelgericht innovatie kunt organiseren. In een notendop. Je begint met ‘open up’ ofwel een analyse van de situatie en doorgrondt dan de ‘why’, de reden waarom geïnnoveerd moet worden. Bij ‘what’ bepaal je wat innovatie moet opleveren; met ‘how’ hoe je het doel gaat realiseren, dit is je innovatiestrategie. In ‘plan’ onderzoek je wat je nodig hebt, dat onderbouw je door een ‘check’ uit te voeren. Je betrekt het ecosysteem bij je plannen in ‘engage’, waarna je met ‘organize’ het innovatieproces en de innovatieorganisatie inricht. Met ‘execute’ draag je zorg voor het uitvoeren, aanjagen en prioriteren van alle individuele initiatieven en tot slot meet je in ‘monitor’ de voortgang van innovatie bijvoorbeeld met behulp van ‘innovation accounting’ en stuur je zo nodig bij. Daarna richt je de blik weer naar buiten en start de cyclus opnieuw.

Wat is innovation accounting?
Innovation accounting is een manier waarmee je cijfermatig de voortgang van innovatie binnen je organisatie kunt meten en een voorspelling kunt doen over wat innovatie gaat opbrengen in de toekomst. Het maakt het mogelijk om een cijfermatige afweging te maken in keuzes tussen verschillende initiatieven, maar ook om innovaties af te zetten tegen investeringen in bestaande business. Innovation accounting combineert de voorspelde kosten en opbrengsten uit de businesscase met de waarschijnlijkheid dat deze ook daadwerkelijk zullen worden gerealiseerd. Stel dat een veelbelovende innovatie in een prille fase tien miljoen euro omzet belooft, maar dat de aannames risicovol zijn en doen vermoeden dat er maar twintig procent kans is dat dit daadwerkelijk wordt gerealiseerd. Dan zijn de verwachte opbrengsten volgens innovation accounting twintig procent van tien miljoen euro, ofwel twee miljoen euro. Mocht je overwegen om met het initiatief te stoppen dan weet je wat je naar verwachting misloopt.

Hoe slaag je er in om bij het doorlopen van de cyclus het gewenste tempo er in te houden?
‘Speed is key’. De eerste vier stappen van de Cycle of Innovation zijn gericht op het ontwikkelen van een innovatiestrategie. Hierin is, in stap 3, vastgelegd wat innovatie moet opleveren en wanneer. Als organisatie stel je hier een tijdslijn vast voor innovatie in de vervolgstappen. Dit helpt je om de snelheid erin te houden gedurende het hele traject, tot en met de monitoring van de voortgang. Een effectieve manier om innovatieteams aan te sporen, is het gebruik van gefaseerde budgettering of ‘metered funding’. Het budget voor een project wordt dan in stukjes opgeknipt. Het innovatieteam ontvangt pas de volgende financiering als er aantoonbaar vooruitgang is geboekt; de teamleden blijven zo gefocust op wat werkelijk belangrijk is.

Je hebt vijf vooraanstaande bedrijven gevraagd hoe zij innoveren. Wat viel hierbij op?
Philips, DSM, ASML, KLM en KPN zijn heel verschillende bedrijven. Toch zie je in hun verhalen alle elementen van de Cycle of Innovation stuk voor stuk terugkomen. Bij vrijwel alle bedrijven was er sprake van een moment van bezinning voordat ze besloten om vol in te zetten op innovatie (open up). En ze hebben hier vervolgens ook serieus middelen voor vrijgemaakt. De intensieve samenwerking met bedrijven om je heen - je ecosysteem – komt ook in bijna elk verhaal terug (engage). Ten slotte lijkt iedere organisatie innovatie nog dagelijks te ervaren als een ontdekkingstocht waarin nieuwe paden moeten worden bewandeld. Een cyclus die keer op keer opnieuw wordt doorlopen, ook als ze al vijftien jaar succesvol aan het innoveren zijn.