Zo’n honderd mensen waren naar het wetenschapsmuseum Nemo gekomen om de middag bij te wonen. En zo interactief als Nemo is, zo interactief was ook de middag. De deelnemers werden uitgedaagd om los te denken. Aty Boers strooide met voorbeelden over hoe dat kan, ondersteund door filmpjes en succesverhalen van dwarsdenkers die daarmee opmerkelijk goede resultaten weten te behalen. Zo is het schoenenmerk Zappos dat online schoenen verkoopt een inspirerend voorbeeld van losdenken. Toen één van de klanten niet in de gelegenheid was om de retourzending van schoenen zelf te verzorgen omdat zij in het ziekenhuis lag, stuurde het bedrijf een koeriersdienst langs om het te regelen. Plus een bloemetje om de zieke klant beterschap te wensen.
Nieuwe mensen die bij het callcenter van Zappos willen werken worden gescreend op het hebben van GEEN callcenter ervaring. Waar andere bedrijven graag mensen met relevante werkervaring willen, is dat voor Zappos juist geen aanbeveling, want Zappos wil medewerkers zelf opleiden in hun klantvisie. Na een week training biedt Zappos alle deelnemers de keus om bij het bedrijf te komen werken, of om 1000 euro te accepteren en naar huis te gaan. In plaats van een financiële bonus om mensen te binden, wil Zappos juist dat mensen een gemotiveerde keus maken om voor het bedrijf te werken.
‘Losdenken bevorderen is wat wij met onze jaarlijkse scheurkalender beogen’, aldus Marijke Lingsma. ‘Losdenken staat tegenover vastdenken, maar is zeker niet hetzelfde als niet-denken. Het is ook geen vaardigheid, maar een basishouding. Natuurlijk kun je jezelf er wel in ontwikkelen, maar het is toch meer een kwestie van doen’.
‘Er zijn verschillende manieren van losdenken. Belangrijk is in elk geval om oordeelloos te zijn. Soms werkt het daarom beter om een ander naar jouw vraag te laten kijken. Die heeft nog geen bagage uit het verleden, kan nog onbevangen denken’. Om dit te illustreren schrijven alle deelnemers een vraag op die voor hen relevant is. In een groepje van vijf personen draait dit A4-tje door, waardoor iedereen na 1 ronde vier gedachtes of tips heeft van mensen die onthecht naar de vraag hebben kunnen kijken. Soms levert dat verrassende inzichten op.
‘Een ultieme vorm van losdenken is om elk jaar ontslag te nemen bij jezelf en dan een aantal dagen niets te doen’, aldus Lingsma. ‘Na een paar dagen solliciteer je weer, heb je je wensen en eisen voor het komend jaar scherp en onderhandel je over de invulling daarvan. Met jezelf. Zo blijft elk jaar spannend en bevorder je zelf dat je focus brengt in de dingen die voor jou op dat moment belangrijk zijn’.
De deelnemers aan de middag gaan in verschillende groepen aan de slag om dé oneliner te bedenken voor de Coachingskalender van 2013. Als enthousiaste losdenkers – het grootste deel van het publiek is hier beroepsmatig mee bezig – lukt het om in korte tijd enkele geniale vondsten te bedenken. Met stemkastjes mag het publiek stemmen op de beste oneliner die ook daadwerkelijk in de kalender van 2013 zal verschijnen.
Na de officiële overhandiging van de eerste Coachingskalender 2012 krijgen alle deelnemers de kalender mee naar huis. Ik behoor niet tot de groep mensen die deze dan netjes tot 1 januari volgend jaar in het plastic laten, maar begin meteen te bladeren in de trein naar huis. Eerst even de leuke cartoons bekijken van Stefan Verweij en vervolgens door de 365 dagen bladeren. Stuk voor stuk weer pareltjes, mooie en prikkelende vondsten om 2012 mee door te komen. Op zaterdag 22 september vond ik een toepasselijke voor het losdenken: ‘Wees scherp in je blik en mild in je oordeel’.
Over Justin van Lopik
Justin van Lopik is werkzaam bij Managementboek en hoofdredacteur van Managementboek Magazine, platform voor business professionals.