Vraag je je ook wel eens vertwijfeld af hoe het komt dat je team er niet in slaagt om constructief samen te werken? Verwacht je dat medewerkers hun ruzies zelf met elkaar uitpraten, maar lijkt je team wel een kleuterklas? Merk je dat al je inspanningen om een conflictsituatie te ontmijnen op niets uitdraaien? Wat doe je als je geconfronteerd wordt met sluimerende spanning of met openlijke conflicten op de werkvloer?
Veel leidinggevenden zitten met de handen in het haar wanneer ze beseffen dat er echt een probleem is. Vaak zijn hier expliciete signalen voor nodig, zoals een aanhoudende stroom medewerkers die komen ventileren, apathie tijdens vergaderingen, een levendig roddelcircuit of een opvallend hoog ziekteverzuim. Sterkere signalen zijn bijvoorbeeld de alarmerende resultaten van een klimaatstudie of een motie van wantrouwen tegen het management. Wat nu?
Dit boek is geschreven voor leidinggevenden die de signalen van spanning eerder willen detecteren, zodat ze sneller kunnen handelen. Het biedt een perspectief op wat er leeft in de onderstroom van samenwerking: de onzichtbare groepsprocessen die gezond maar ook toxisch kunnen zijn. Leidinggevenden krijgen een helder kader aangereikt om naar de complexiteit van een conflictsituatie te kijken. Er is meestal namelijk meestal meer aan de hand dan ‘lastige karakters' of ‘incompatibele persoonlijkheden'.
Conflict - een explosieve cocktail
Het woord ‘conflict' roept over het algemeen meteen negatieve associaties en gevoelens op. We nemen het woord liever niet in de mond. Meestal willen we conflicten zo snel mogelijk onder controle brengen, zodat we kunnen overgaan weer tot de orde van de dag. Maar helaas: symptoombestrijding en ‘quick fix' oplossingen zorgen niet voor duurzame verandering.
Het lastige is dat conflicten verschillende gedaantes aannemen, waardoor we ze niet altijd herkennen. Ze komen voor in allerlei gradaties - van meningsverschil tot oorlog - en zijn soms zichtbaar, maar vaak sluimerend aanwezig. Het kan gaan van problemen weglachen, elkaar sparen, moeilijke thema's onder het tapijt duwen, kampvorming, tot schuldigen zoeken, pesterijen of vijandsbeelden creëren.
Doordat leidinggevenden milde vormen van conflict niet als dusdanig herkennen, blijven ze liggen. Het boek doorprikt de illusie dat conflicten vanzelf overgaan: ze escaleren automatisch zolang we blijven reageren op elkaar. Daar komt nog eens bij dat de meeste mensen conflictvermijders zijn en je begrijpt dat moeilijke situaties gemakkelijk ontaarden in hardnekkige problemen.
Constructief vechten: de kracht van moedige gesprekken
De inzichten uit het boek ondersteunen je om onder ogen te zien wat er misloopt en waar het schoentje wringt. Je krijgt handvatten en een stappenplan om samen met je team moedige gesprekken te voeren. Doel is om met elkaar in gesprek te gaan, de verbinding te herstellen en conflictvaardiger te worden. Ook word je geprikkeld om als leidinggevende je (zelf)kennis te vergroten en bewuster met conflicten aan de slag te gaan.
Gaandeweg zal je ontdekken dat er een groot potentieel schuilgaat in samenwerkingsconflicten. Op het scherp van de snee is de kans op duurzame verandering namelijk zeer groot. De uitdaging is om de energie van het conflict te kanaliseren. Zo zorg je ervoor dat een constructief ‘gevecht' tot verbinding in plaats van vernietiging leidt.
Conflicten bespreekbaar maken is een krachtige manier om te investeren in een productief werkklimaat. Door conflictvaardiger te worden, als individu maar vooral ook collectief, verlies je minder energie aan ‘gedoe op de werkvloer'. Samen leren om direct te communiceren en moeilijke thema's te bespreken draagt bij tot effectievere samenwerking.
Silvia Prins is klinisch psycholoog (KU Leuven) en sociaal antropoloog (U.C.L.). Ze werkte verscheidene jaren in organisaties als communicatietrainer, consultant en coach. In 2006 behaalde ze een doctoraat in de organisatiepsychologie (Onderzoekscentrum voor Werk-, Organisatie- en Personeelspsychologie, K.U.Leuven). Ze is de auteur van Leidinggeven als het moeilijk is.
Over Silvia Prins
Silvia Prins is klinisch psycholoog (KU Leuven) en sociaal antropoloog (U.C.L.). Ze werkte verscheidene jaren in organisaties als communicatietrainer, consultant en coach. In 2006 behaalde ze een doctoraat in de organisatiepsychologie (Onderzoekscentrum voor Werk-, Organisatie- en Personeelspsychologie, K.U.Leuven).
In haar actieonderzoek documenteerde ze de groepsdynamische processen in multipartijsamenwerking waar verschillende stakeholders samen proberen te werken rond een complexe problematiek (bv. project rond de inrichting van een riviervallei). Silvia is nog steeds vrijwillig medewerker aan het onderzoekscentrum.
