Seksueel grensoverschrijdend gedrag staat haaks op de kernwaarden van zorgprofessionals; zij werken in de zorg om patiënten te helpen. En dus is de gedachte al snel dat dit wel niet zo vaak zal voorkomen. Het fenomeen wordt onderschat. Met #MeToo in de zorgrelatie zetten we je aan het denken over dit taboeonderwerp en geven we praktische handvatten voor preventie en aanpak.
Een hele berg aan misverstanden
De #MeToo-beweging en het maatschappelijke debat na de uitzending van Boos over ‘The Voice’ brachten veel aan het licht, maar wat er gebeurt tussen zorgverleners en patiënten blijft verborgen. Ook blijken er ontzettend veel misverstanden over te bestaan, onder de ‘gewone’ Nederlander en onder zorgprofessionals zelf. Bijvoorbeeld over wat ongewenst gedrag in de zorg is, hoe vaak en op welke manieren het voorkomt en, over de impact op patiënten.
Ook valt op dat specifiek dit onderwerp nauwelijks in de belangstelling staat. Terwijl er jaarlijks veel patiënten en zorgverleners mee te maken krijgen. Het onderwerp laat ons niet los: hoe komt het dat professionals dit doen terwijl bekend is dat het niet mag en de gevolgen zo groot zijn? Hadden situaties niet toch voorkomen kunnen worden?
Hoopvol verdiepen wij ons in dit onderwerp. Al snel verbazen we ons over het gigantische gebrek aan aandacht in Nederland. Terwijl het onderwerp in andere landen volop aandacht krijgt in het publieke debat, de media en de wetenschap. Waarom blijven we zo achter, is er zo’n gebrek aan ophef en komen we niet veel verder dan tegen zorgverleners zeggen dat het echt niet mag?
Een cultuuromslag is nodig
Hoe ongemakkelijk ook, het is wat ons betreft tijd om bewustwording te creëren over dit zelden besproken (beroeps)risico in de gezondheidszorg. In ons boek #MeToo in de zorgrelatie dagen we je uit om na te denken hoe we in Nederland met seksueel grensoverschrijdend gedrag in zorgrelaties omgaan. Om je te verdiepen in je rol als potentiële omstander. En in wat er bijvoorbeeld mis is met seksueel contact tussen zorgverlener en patiënt een ‘seksuele relatie’ te noemen.
Ook patiënten nemen initiatief in het verleiden van hun zorgverlener. Wat weten zij over de do’s en don’ts in contact met een zorgverlener? We gaan in op wat grensoverschrijdend gedrag veroorzaakt en waarom er een zwijgcultuur is. En welk gedrag laten zorgverleners zien voordat het mis dreigt te gaan?
In elk hoofdstuk komen verhalen uit de praktijk aan bod. Van de huisarts die een patiënt onnodig aanraakt en verliefdheden tussen patiënt en psychiater. We eindigen elk hoofdstuk met een aantal reflectievragen die aanzetten tot een dialoog, reflectie of het komen tot een andere aanpak.
Voor iedereen in de zorgsector
Door het taboe te doorbreken en openlijk te praten over dit onderwerp, maken we het gemakkelijker voor iedereen om zich hierover uit te spreken. Het is van essentieel belang dat we gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen om dit aan te pakken. Laten we samen onderzoeken waarom de overtuiging dat dit bij ons niet gebeurt niet alleen onterecht is, maar ook risicovol.
Als je #MeToo in de zorgrelatie gelezen hebt verandert je kijk op dit onderwerp. Niks doen en erover zwijgen bij het koffiezetapparaat is geen optie meer. We willen je aansporen om het gesprek aan te gaan en actie te ondernemen. We behandelen vier belangrijke thema’s waarmee zorgverleners en organisaties daadwerkelijk zelf stappen kunnen zetten.
Over Selini Roozen-Vlachos
Selini Roozen-Vlachos werkt als inspecteur voor de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Zij coördineert het afdelingsoverstijgend team seksueel grensoverschrijdend gedrag. Ze specialiseerde zich in seksueel geweld (in zorgrelaties). Voor de overstap naar de inspectie werkte ze 16 jaar als GZ-psycholoog met plegers van seksueel geweld.
Over Jan-Willem Weenink
Jan-Willem Weenink doet onderzoek naar de kwaliteit, veiligheid en organisatie van de gezondheidszorg. Hij promoveerde aan de Radboud Universiteit op onderzoek naar het functioneren en disfunctioneren van zorgverleners. Hierin verkende hij hoe beroepsgroepen zelf omgaan met deze thematiek.
