Net zoals in zijn eerdere boeken vertelt Gladwell in Outliers (Allen Lane) voornamelijk verhalen. Boeiende en opmerkelijke verhalen die je geheel anders naar allerdaagse zaken laat kijken. Mijn helden in het boek zijn Louis en Regina Borgenicht, joden die in 1889 de oversteek maakten van Polen naar New York en daar in het Garment District terecht kwamen. Hier begonnen zij al snel hun eigen nering. Samen met tienduizenden andere joden veroverden zij de middenstand in Amerika. Het ondernemerschap zat (onbewust) in hun bloed, en was veroorzaakt door het feit dat zij in Europa geen land mochten bezitten onrecht. Joden waren dus ‘veroordeeld’ hun winst weer in hun bedrijf te stoppen. In Amerika betekende dit groeien. Zij brachten weer kinderen voort en die kinderen weer kleinkinderen. Zo ontstonden ware generaties die behept waren met een 'ondernemersgen' en zeer ver konden komen. In de VS zijn statistisch gezien uitzonderlijk veel artsen en advocaten joods. En voor de meesten geldt dat hun Amerikaanse 'roots' in het Garment District in New York liggen.
Of neem de ‘toevalligheid’ van de wizzkids geboren tussen 1954 en 1958: Bill Gates, Steve Jobs, Paul Allen, Bill Joy en nog vele anderen die hoog staan in de Forbes 500. Naast briljant en hardwerkend, waren allen op het juiste moment klaar om als eerste de nieuwe real-time computersystemen naar hun hand te zetten.
Verder passeren er bizarre verhalen. Zoals dat van de bewoners van dorpjes in het zuiden van Amerika. Afstammend van herders uit Schotland en Ierland, schoten zij elkaar aan het eind van de 19de eeuw massaal dood. Schattingen lopen in de tienduizenden. Gladwell’s inspirator Richard Nisbett geeft hier in Culture of Honor een verklaring voor. Die herders moesten in een eerste confrontatie met een (potentiële) dief van hun vee laten zien wie ze waren. Ballen tonen. Want anders ging de dief er met het vee vandoor. De eerste confrontatie was dus de belangrijkste. Eer was volop in het geding. Uit onderzoek blijkt dat dit tot de dag van vandaag in hun genen zit. Zowel bij de afstammelingen van die herders in Amerika als in Ierland in Schotland. Heetgebakerde types vinden we dat.
Of neem de bijzondere gezondheid van de inwoners van het dorp Roseto in de staat Pennsylvanië. Een geïsoleerd stukje Italië midden in Amerika. Niemand onder de 75 stierf aan hartklachten, wat op zich een fenomenaal gegeven is. Oorzaak: in het loop van de 19de eeuw is vrijwel geheel Roseto 150 kilometer onder Rome verhuist naar Amerika en heeft daar zijn sterke sociaal structuur behouden. De rust die dit in de Rosetaanse levens veroorzaakte, leidde tot langjarige gezondheid.
Nee, succes is maar ten dele iets wat je zelf bezit. Natuurlijk is aanleg, passie, oefenen en doorzettingsvermogen van belang. Maar nog veel belangrijker is waar je vandaan komt. Sociale omgangsvormen, het juiste moment om geboren te worden, het speelt allemaal een rol om van normaal succesvol te worden.
Outliers zal onder de titel Uitblinkers uitkomen bij Uitgeverij Contact. Bij deze uitgeverij verschenen ook zijn eerdere werken Intuïtie en Het beslissende moment.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.
