De auteurs hebben hun kennis en ervaring op het gebied van procesmanagement samengebracht in het praktische boek Procescanvas, dat een mooie samenvatting vormt van de bekende theorieën op dit onderwerp. Het boek is goed vormgegeven, vlot geschreven en staat vol met goede ideeën, tips en methodes die je zelf toe kunt passen.
Na een inleiding over de noodzaak tot beter procesmanagement nemen Renco Bakker, Willem Spronk e.a. je stap voor stap mee door het procescanvas. Hun doel is om de lezer te helpen in het doordacht doorvoeren van duurzame procesveranderingen. Het canvas kan op drie niveaus worden toegepast: het strategisch niveau van het bedrijfsprocesmodel, het tactisch niveau van procesontwerp over afdelingen heen, en het operationeel niveau van processen op de werkplek. Het beantwoordt de vragen 'Met welke procesverandering zijn we bezig, waarom doen we dat, en hoe gaan we het veranderen?'
Elk van de twaalf elementen in het canvas wordt toegelicht, vaak vergezeld van praktische oefeningen zoals een schotelsessie (voor belanghebbenden) of een brown paper sessie (voor de huidige werkwijze). Bij de analyse is er veel aandacht voor de waardestromen, waarbij waardecreatie wordt gezien vanuit het oogpunt van alle belanghebbenden, niet alleen van klanten.
Om te voorkomen dat de aanpak te breed wordt ingezet, worden sleutelprocessen gekozen waar het zinvol is om de verbetering te maken. Een sterk punt in de procesanalyse is de aandacht voor gedragsaspecten, hoewel in het veranderpad het onderwerp emotioneel veranderen naar mijn smaak te kort behandeld wordt. Als laatste komen ondersteunende activiteiten aan bod zoals sturing en indicatoren, structuren, en continue verbetering.
De waarde van het canvas ligt in het geven van overzicht en het aantonen van verbanden. Het is niet zomaar een lijst in visuele vorm. Door op verschillende manieren door het canvas te bewegen, is het mogelijk om verschillende vormen van procesveranderingen in kaart te brengen. Deze routes brengen het gebruik van het canvas tot leven, samen met de voorbeelden van echte ingevulde canvassen. Ik raak hierdoor enthousiast om er zelf mee aan de slag te gaan.
Na de voorbeelden zetten de auteurs het canvas in context van andere, gerelateerde methoden. Zo vergelijken ze het canvas met klantreizen, Lean, risicomanagement, informatiemanagement, kwaliteitsmanagement en supplychainmanagement. De vergelijkingen laten zien waar de overeenkomsten en verschillen zijn. Het verschil zit vaak in het gewenste resultaat van de methode, en minder in de analyse of de logische stappen. Zo zijn klantreizen een methode om zeer tevreden klanten te bereiken, Lean minder verspilling in waardestromen, en het procescanvas een betere aanpak van procesverandering.
Het procescanvas is een zorgvuldig gekozen denkraam dat inzoomt op het ontwerpen en in gang zetten van een procesverandering. Door de inhoud en vormgeving is het een goed communicatiemiddel om een procesverandering te delen met belanghebbenden en teamleden.
Daarnaast is het boek een goed pleidooi om meer aandacht te schenken aan procesverandering als activiteit. Iedereen die nieuwe technologie wil toepassen in een organisatie zou stil moeten staan bij het feit dat een verandering in technologie een verandering in processen met zich meebrengt. De processen benoemen en aanpassen bij de uitrol van technologie zou in mijn ogen de slagingskans van veel verandertrajecten verhogen. Datzelfde geldt voor processen die door thuiswerken, al dan niet impliciet, aan het veranderen zijn.
De auteurs hebben in Procescanvas veel diepgang en kennis over processen toegankelijk gemaakt. Een aanrader voor iedereen die met processen bezig is of dat zou moeten zijn.
Over Nora Ghaoui
Nora Ghaoui is managementconsultant bij Veridia Consulting en een expert op het gebied van strategie en operationele verbetering. Zij richt zich op het maken van uitvoerbare strategieën met heldere keuzes en concrete acties, waarin digitaal en data een steeds grotere rol spelen.
