‘Lean In’ van Sheryl Sandberg is niet het eerste boek dat onderzoek aanhaalt naar de ongelijkheid in interpretatie van gedrag, beslissingen en keuzes die mannen of vrouwen maken. Een voorbeeld is een onderzoek waarin een profiel werd beschreven en in het ene geval heette de persoon ‘Heidi’ en in het andere ‘Howard’. Dat was het enige verschil tussen de twee beschrijvingen.
Proefpersonen lazen een van de profielen en werden gevraagd of ze deze persoon als collega wilden hebben. Iedereen wilde graag met Howard werken, maar Heidi? Daar waren ze niet zo zeker over. Dezelfde karaktertrekken werden positief beoordeeld voor een man en negatief voor een vrouw. Sandberg haalt meer vergelijkbare voorbeelden aan.
Vrouwen zijn erg bezig aardig gevonden te worden, en mensen hebben ook de verwachting dat vrouwen aardig zijn. Sandberg heeft geen oplossing voor dit soort bevindingen, maar zegt dat vrouwen vaak te veel energie stoppen in de verkeerde dingen. Zelf heeft ze dat ook gedaan, maar om verder te komen moeten vrouwen er overheen stappen dat ze ‘bossy’ en ‘bitch’ worden gevonden. Nog meer feiten: vrouwen onderhandelen niet of nauwelijks voor meer salaris en vrouwen onderschatten zichzelf en schrijven succes toe aan anderen of de (gunstige) omstandigheden.
Mannen daarentegen onderhandelen en schrijven succes toe aan eigen handelen. Onderschat je eigen capaciteiten niet, is de boodschap van Sandberg aan vrouwen. Sandberg vertelt over situaties die ze zelf heeft meegemaakt. Als zwangere vrouw moest ze bijvoorbeeld veel moeite doen om een parkeerplek dichter bij de ingang te krijgen. Daar heeft nog niemand (lees: man) aan gedacht en Sandberg vermoedt dat al de eerdere zwangere vrouwen het niet hebben durven aankaarten. Als niemand de mond opendoet, komt die parkeerplek er ook niet, zo redeneert ze.
Sheryl Sandberg probeert advies te geven aan vrouwen, op basis van haar eigen ervaringen. Dingen bijvoorbeeld waarmee ze heeft geworsteld, die ze op de harde manier heeft geleerd. Zo viel het haar op dat een paar vrouwen die uitgenodigd waren bij een vergadering, niet aan de tafel gingen zitten, maar kozen voor een plekje aan de zijkant. ‘Sit at the table’, adviseert Facebook’s COO. Niemand die aan de kant zit en luistert wordt gezien, hoe slim en hardwerkend ze ook is. ‘Lean In’ heeft me aan het denken gezet. Wat is mijn bijdrage in vergaderingen en waar zit ik? Hoe actief neem ik deel? Hoe reageer ik als een mogelijkheid zich aandient, of zelfs nog daarvoor? Misschien kan ik zelf actiever zijn en moet ik minder twijfelen aan mijn eigen kunnen. Dat is waar Sandberg op doelt: je bent er (als vrouw) zelf bij als je niet meedoet in discussies, maar aan de zijlijn blijft toekijken.
Over Carla Verwijs
Carla Verwijs is managementconsultant met een specialisatie in kennismanagement.
