Contracten in de praktijk

Onterecht, want contracten horen nu eenmaal bij het zakendoen. Ze zijn onvermijdelijk en onlosmakelijk verbonden met het inkopen van producten en/of diensten. Aan het opstellen van contracten moet je dus tijd besteden, of je dat nu wilt of niet. Aan de hand van het boek ‘Contracten in de praktijk’ van auteur Marcel Ruygvoorn kan je dat proces ook zonder juridische opleiding en/of achtergrond goed invullen.

Contracten opstellen moeilijk? Valt wel mee.

Als je zonder enige ervaring aan de slag moet met het opstellen van contracten is dat - zacht uitgedrukt - een redelijke uitdaging te noemen. Want waar te beginnen? Hoe bouw je een contract op? En wat betekenen al die termen zoals aansprakelijkheid, overmacht en intellectuele eigendomsrechten? Met het boek ‘Contracten in de praktijk’ krijg je als beginner houvast, omdat de belangrijkste elementen van contracten uitgebreid aan de orde komen. Is het boek dan alleen voor onervaren mensen geschikt? Nee, zeker niet. Ook mensen die al vaker met contracten te maken hebben gehad zullen er zeker onderwerpen in aantreffen waar ze wat aan hebben.

Wat het boek goed maakt 

Boeken over contracten zijn voornamelijk geschreven door juristen of advocaten. Op zich is daar niets op tegen, want wie ben ik om daar bezwaar tegen te maken? Maar over het algemeen overheerst het juridisch taalgebruik dan. Het maakt die boeken minder leesbaar en daarmee minder aantrekkelijk voor mensen die een juridische achtergrond ontberen. Van dat minder leesbaar zijn is in dit boek nagenoeg geen sprake, al ontkom je er als auteur natuurlijk niet aan die moeilijke begrippen bij naam te noemen. Wat dit boek goed leesbaar maakt zijn de uitgebreide inleiding (vermomd als hoofdstuk 1), de talloze praktijkvoorbeelden en een groot aantal tips & trucs (overzichtelijk samengevoegd in hoofdstuk 13). Het ‘normale’ taalgebruik van auteur Marcel Ruygvoorn, als je begrijpt wat ik bedoel, maakt het tenslotte af.  

Opzet van het boek

Na een uitgebreide introductie van het opstellen en beoordelen van commerciële contracten in hoofdstuk 1 komen in de hoofdstukken 2 tot en met 10 de belangrijkste contractuele begrippen per hoofdstuk aan de orde. Van aansprakelijkheid in verschillende situaties, clausules op het gebied van beëindiging, boetes en overmacht tot garanties en intellectuele eigendomsrechten. Het komt allemaal aan bod, gevolgd door hoofdstuk 11 met een aantal iets minder belangrijke contractclausules en hoofdstuk 12 over de invloed van redelijkheid en billijkheid. Juist dat laatste is iets dat niet in contracten is vastgelegd, maar wel in de wet. Hoofdstuk 14 staat stil bij de vertegenwoordiging van rechtspersonen en hoofdstuk 15 gaat over alles waar je tegenaan loopt bij de toepassing van algemene voorwaarden. 

Tips & tricks

Hoewel hoofdstuk 13 niet specifiek gaat over contractclausules is het wel een zeer belangrijk hoofdstuk. Waarom is dat dan? Omdat in dit hoofdstuk in begrijpelijk, rechttoe rechtaan Nederlands een groot aantal tips en tricks worden beschreven die te maken hebben met het proces van contractvorming. Wat dacht je bijvoorbeeld van een paragraaf met de titel ‘Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan?’. Of aandacht voor de considerans en een goed beschrijven van het onderwerp van de overeenkomst. Over het algemeen nog weleens twee ondergeschoven kindjes bij het opstellen van contracten. Het lijken misschien op het eerste gezicht open deuren , maar het zijn wel ontzettend belangrijke deuren. Niet alleen bij het tot stand komen, ook bij het bewaken van de uitvoering van contracten.    

Hoe ga ik om met teleurstellende contracten?

In hoofdstuk 1 is er al een verwijzing naar opgenomen. Wat als een contract niet oplevert wat je ervan had mogen verwachten. Als de overeengekomen prestaties niet worden geleverd, ongeacht welke partij het betreft. Het kan zowel opdrachtgevers als leveranciers overkomen. Zo eerlijk moet je wel zijn. Soms hebben zelfs beide partijen schuld aan het niet nakomen van de contractuele verplichtingen. Als de verantwoordelijke dat constateert, meestal de contractmanager, is het wel de vraag hoe je vervolgens omgaat met die, netjes aangeduid, teleurstellende contracten. Daar staat Marcel Ruygvoorn uitgebreid bij stil in hoofdstuk 16 met de wel keiharde titel ‘Wat te doen in geval van wanprestatie?’. Doormodderen is geen optie. Als een contract niet werkt, moet je knopen kunnen doorhakken en met dit hoofdstuk heb je daarvoor een goed instrument in handen.              

Bestemd voor managers van inkoop- en verkoopafdelingen, maar niet uitsluitend

Op de achterkant van het boek staat vermeld voor wie het boek bestemd is. Onder meer ‘voor managers van inkoop- en verkoopafdelingen’. Laat je daardoor als inkopers en verkopers niet op het verkeerde been zetten. Vanzelfsprekend mag de eerstgenoemde doelgroep zich verdiepen in het hoe en waarom van contracten, maar zijn het uiteraard de inkopers en verkopers die echt aan de slag kunnen en moeten met het opstellen en beoordelen van contracten. Een groot voordeel van dit boek is, mede door de toegankelijkheid, dat je als inkoper en verkoper naast het toegenomen eigen begrip eveneens in staat bent juridische onderwerpen op een begrijpelijke manier toe te lichten aan de rest van je organisatie. Een win-winsituatie voor alle betrokkenen.          

Eindoordeel

Dit boek ‘Contracten in de praktijk’ is in ieder geval verplichte kost en essentiële lectuur voor beginnende inkopers die geen of weinig ervaring hebben met het opstellen van contracten. De praktijk leert je namelijk dat juristen binnen organisaties en bedrijven niet de tijd hebben om zich bezig te houden met het from scratch af aan opstellen van contracten. Je zult als inkoper dus vaak de voorzet moeten geven voor een contract. Dat laatste kan overigens aan de hand van een bijlage met de meeste standaard contractclausules. Daarnaast biedt het boek voor meer ervaren inkopers en niet te vergeten contractmanagers voldoende wetenswaardigheden om het een waardevolle aanvulling van hun bibliotheek te laten zijn. Al was het bijvoorbeeld maar om een begrip als ‘boilerplate clauses’ te kunnen duiden.