Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Recensie

Anders leren, beter werken

In 'Anders leren, beter werken, praktijkgericht leren en coachen in de zorg' geven Mirjam Baars en Marjolein van der Werf praktische handreikingen voor werplekleren in de zorg.

Erik Kats | 5 juni 2008 | 3-4 minuten leestijd

Leren op de werkplek is tegenwoordig in het kader van HRD een activiteit van strategisch belang. Dit roept de vraag op naar de kwaliteiten van de werkomgeving als leeromgeving. Er zijn wat dat betreft behoorlijke verschillen tussen organisaties. Sommige organisaties zijn meer gericht op de integratie van leren werken dan andere. Daarbij spelen allerlei organisatiekenmerken een rol. Dienstverlenende organisaties lopen vaak voorop bij het bevorderen van leren. Communicatie met de klant is een onuitputtelijke bron voor kwaliteitsverbetering en innovatie. Het is dus de externe oriëntatie die een stimulans vormt voor leren. Omgekeerd kan een interne oriëntatie een belemmering vormen voor leren; een interne oriëntatie wordt versterkt wanneer werkprocessen een sterk gecodeerd karakter hebben. Ook is van belang of organisaties een sterke leercultuur of leertraditie hebben, of zij bijvoorbeeld altijd al gewend waren aan intern opleiden van medewerkers en of daarbij bepaalde methoden dominant waren.

Al deze, soms tegen elkaar in werkende, kenmerken vinden we terug in de gezondheidszorg, die zodoende een mooi voorbeeld vormt om mogelijkheden en moeilijkheden van leren op de werkplek te analyseren. In de gezondheidzorg neemt leren op de werkplek een belangrijke plaats in. De klassieke in-service opleidingen vertegenwoordigen een sterke traditie van al doende leren. In 'Anders leren, beter werken' beschrijven Mirjam Baars en Marjolein van der Werf hoe creatieve vormen van werplekleren kunnen worden toegepast. Wat dat betreft kan het boek zeker ook nuttig zijn voor andere sectoren dan de zorg. Eerst zetten de auteurs uiteen dat er verschillende vormen van leren zijn: - formeel leren, zoals in cursussen en trainingen - en informeel leren, in niet direct op leren gerichte situaties. Duidelijk is dat voor werplekleren informeel leren minstens zo belangrijk is als formeel leren. Bij werkplekleren wordt steeds meer afstand genomen van het traditionele cursusachtige denken en wordt gezocht naar alternatieven in de vorm van leerprojecten die meer geïntegreerd zijn in het werk. Leerprojecten worden -anders dan cursussen- opgezet door medewerkers zelf om een werkprobleem op te lossen, om een nieuwe werkmethode te beproeven of om op een meer interactieve manier te leren dan in een cursus. Daarnaast worden in het boek de mogelijkheden besproken om persoonlijke ontwikkelingsplannen om te werken aan de ontwikkeling van competenties. Op dat gebied raken de belangen van de individuele medewerkers en die van de organisatie elkaar; de mogelijke spanning daartussen komt echter nauwelijks aan de orde. Het boek richt zich, zoals gezegd, vooral op praktische toepassingen; als zodanig passeren het werken met competentieprofielen, POP-gesprekken, het gebruik van een portfolio en 360 graden feedback de revue. In een volgend hoofdstuk wordt ingegaan op het leren van fouten, wat in de gezondheidszorg natuurlijk heel gevoelig ligt. Daarna wordt er aandacht geschonken aan de verschillende vormen van coaching die ingezet kunnen worden om leren op de werkplek te stimuleren. Ook komen de uiteenlopende leerstijlen van medewerkers aan bod. Via het begrip 'leerklimaat' komen de auteurs tenslotte terug op het belang van de werkomgeving voor het welslagen van verschillende vormen van leren. De auteurs zetten de diverse onderwerpen op een schematische en daardoor overzichtelijke manier uiteen en geven een uitwerking door aansprekende voorbeelden. Het boek levert inderdaad praktische handreikingen om aan de slag te gaan. De verschillende hoofdstukken waarin die handreikingen gepresenteerd worden, blijven echter los van elkaar staan. Ook komt eigenlijk niet aan de orde wat de rol is van karakteristieke organisatiekenmerken bij het realiseren van de verschillende mogelijkheden voor werkplekleren. Dat had bijvoorbeeld gekund door verder in te gaan op de relatie tussen leerklimaat en werkomgeving enerzijds en de praktische mogelijkheden anderzijds. Op die manier zou de bewering meer zijn waar gemaakt dat er naast praktische toepassingen ook aandacht wordt geschonken aan relevante wetenschappelijke inzichten. De praktische handreikingen worden simpelweg zonder veel argumentatie en discussie geponeerd. Het is een praktijkboek; lezers die zich verder in de materie willen verdiepen, kunnen zich storten op de meer omvangrijke literatuur over leren en werken.

Over Erik Kats
Dr. Erik Kats is docent en onderzoeker op het gebied van leren in organisaties, werkzaam bij het Platform Opleiding, Onderwijs en Organisatie (PLATO) van de Universiteit Leiden.

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Boek bij dit artikel

Mirjam Baars, Marjolein van der Werf
Anders leren, beter werken

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden