Als we weten hoe we leren, kunnen we dan beter leren? Kunnen we de omstandigheden waaronder mensen leren zo beïnvloeden dat het leren geoptimaliseerd wordt? Kan ik mijn eigen hersenen manipuleren om ze beter te laten onthouden en begrijpen?
Hoe mensen leren is een centrale vraag in mijn vak als trainer. Geen wonder dat deze vragen mij direct prikkelen. Als trainer van leidinggevenden krijgen de vragen een tweede invalshoek: als we weten hoe we werken, kunnen we dan beter werken? Hoe kunnen leidinggevenden de neurowetenschap benutten om hun mensen optimaal te laten functioneren? Over de neurologische basis van leren en leerprocessen is veel geschreven, veelal in het Engels. 'The Learning Brain' van Blakemore & Frith (2005), bijvoorbeeld, en 'How the Brain Learns' van David Sousa (2001). Over de toepassing van neurologische kennis op de werkvloer zijn minder boeken verschenen. 'Your Brain at Work' van David Rock is zo'n titel. Het boek 'Brein@work, breinkennis voor organisaties' onder redactie van Ria van Dinteren en Nina Lazeron, had om die reden vanwege de titel al vóór verschijning mijn interesse.
'Brein@work' gaat in thematisch gegroepeerde, makkelijke leesbare hoofdstukken op een breed scala aan onderwerpen in. Het boek is bedoeld voor 'iedereen die wil weten hoe je gedrag kunt beïnvloeden en hoe je het leren kunt stimuleren of versnellen'. De focus ligt daarmee dus toch bij leren en leeromgevingen, coaching en talentontwikkeling, anders dan de titel doet vermoeden. De bijdragen komen vanuit alle hoeken van het werkveld: opleiders, adviseurs, managers, wetenschappers en coaches. Neurologische inzichten, gedragspsychologische kennis, casebeschrijvingen en interviews wisselen elkaar af. Deze veelheid aan invalshoeken en onderwerpen is zowel de rijkdom als de valkuil van dit boek. Het is prettig om het boek te pakken, een hoofdstuk of twee te lezen en het weer weg te leggen. Dat elke bijdrage op zich staat, met een gemiddelde lengte van 10 pagina's, maakt dit heel goed mogelijk. U kunt eventueel zelf bepalen naar welk onderwerp uw interesse uitgaat, het loslaten van de thematische indeling is geen probleem. Inhoudelijk zijn de hoofdstukken overwegend boeiend en uiteenlopend van de beschrijving van de hardware van het brein tot de toepassing van meditatie in bedrijven. Mét de tot de verbeelding sprekende voorbeelden van de fijne herinnering die u sneller door het doolhof helpt. Of hoe het visualiseren dat u uw gebroken arm kunt bewegen het genezingsproces versnelt. De andere kant is dat er nu en dan overlap optreedt tussen de hoofdstukken en ze niet op elkaar voortborduren. Hoewel dat als voordeel heeft dat herhaling tot beter onthouden leidt, krijg ik als lezer het gevoel steeds opnieuw te starten, in plaats van te verdiepen. Na het lezen van het hele boek heb ik veel interessante informatie en visies gelezen en nog weinig besef van de concrete mogelijkheden. Die staan wel in het boek, overigens, in diverse hoofdstukken. Door de veelheid en diversiteit is het 'laaghangend fruit' echter moeilijker te plukken. Dat de praktische implicaties in het nawoord nog eens op een rijtje worden gezet is sympathiek, maar niet voldoende. Het zou mijn voorkeur hebben gehad om met minder hoofdstukken meer de diepte in te gaan en de hoeveelheid onderwerpen af te bakenen. Sommige bijdragen, zoals die over beïnvloedingstechnieken, leggen geen relatie met breinkennis. Het interview van Marloes Zevenhuizen met Robert Cialdini beschrijft diverse gedragspsychologische experimenten. Waarom deze opnemen in een boek wat het brein als uitgangspunt neemt? Terugkijkend naar mijn inleiding gaat Brein@work zeker in op de eerste vragen. Als u als HRD-professional, trainer of manager zoekt naar verbreding van uw kennis over de relatie tussen neurowetenschap en de ontwikkeling van mensen is dit een hele goede kennismaking. Als uw interesse meer uitgaat naar de tweede invalshoek komt u in 'Brein@work' wellicht te kort. Het eerder genoemde 'Your Brain at Work' is dan een aanrader.