Trainen

De jaren van recessie betekenden ook bezuinigingen op opleidingen. Niet alleen is de situatie economisch nu weer iets beter, ook beseffen gezonde organisaties dat bezuinigen op opleidingen uiteindelijk op termijn juist een forse kostenpost kan betekenen. Niet goed geëquipeerde medewerkers schaden de organisatie. Het vakblad PW meldt dan ook dat de inkoop van opleidingen dit jaar fors stijgt. Het lijkt wel alsof er op dit moment een inhaalslag wordt gemaakt.

Het is een goed moment om een praktijkgids op het gebied van Trainen ter hand te nemen. Al wordt het de lezer in eerste instantie niet makkelijk gemaakt. Een saaie cover in de vorm van een mislukte Mondriaan met fletse jaren zeventig kleurtjes, een voorwoord van de voorzitter van de beroepsvereniging die aangeeft het niet met alles eens te zijn (hoezo eigenwijze beroepsgroep?) en een beknopte inhoudsopgave onmiddellijk gevolgd door een inhoudsopgave.

Bladerend, dat doe je toch gauw in een praktijkgids, stuiten we op onbestemde cartoons van de broer van de schrijfster. De inhoud van het boek verdient beter. Want ook hier geldt, 'never judge a book by its cover'.

Sterk aan dit boek is dat de Galan niet alleen heeft gekozen voor een handboek voor de beginnende en gevorderde trainer, maar ook de mentale kant volop aandacht geeft. De eerste zin zet gelijk al de toon: Trainen is het geweldigste en het vreselijkste vak dat ik ken. Vol enthousiasme en met een levendige schrijfstijl komt het wel en wee van het trainen voorbij.

De Galan heeft daarbij zeven uitgangspunten die veelzeggend zijn: mensen leren als ze geraakt worden, een training moet een doel hebben, een goede trainer is flexibel, trainingen moeten ingebed zijn in de organisatie, je moet je kunnen verplaatsen in de deelnemers, waar gelachen wordt, wordt geleerd en maak van elke training een feestje voor jezelf.

Bevlogenheid is waar het om draait voor een trainer volgens de Galan. Er komt theorie voorbij, de onvermijdelijke leercirkel van Kolb, de groepsprocessen van Levine etcetera, maar het gaat vooral over wat er gebeurt als je voor een groep staat. Wat doe je op welk moment, hoe ga je om met weerstand, hoe bereid je een training voor, wat zijn vaardigheden van een goede trainer en ga zo maar door.

Feedback geven? Eén van de vele kaders in dit boek geeft de categoriën Wel doen en Niet doen. Vragen stellen? Stel denkvragen en geen feitvragen. Tijdplanning? Kadertje met tips. Het zijn voorbeelden. De Galan lijkt niets te vergeten, daarbij geholpen doordat ze volop put uit haar eigen ervaringen. Die staan ook vaak weer in kadertjes, net als ervaringen van haar collega's. Dat komt niet alleen de leesbaarheid zeer ten goede, het geeft de besproken onderwerpen ook diepgang.

Ze geeft ook inzicht in haar eigen groei, wat vooral voor beginnende trainers echt een eyeopener zou kunnen zijn. Wel komt daarbij een punt naar voren dat eigenlijk de enige beperking is van dit boek. De Galan verhaalt van haar ervaringen in Estland waar haar uitgangspunten op trainingsgebeid niet werkten en zelfs leidden tot fysiek handgemeen tussen trainer en deelnemer. Veel van wat wij Nederlanders, andere Noordwest Europeanen en/of Noord-Amerikanen als vanzelfsprekend beschouwen op het gebied van effectief leren, werkt in een groot deel van de wereld niet.

Als trainer heb ik zelf de meest steile leercurve gekend in Oost-Europese en Chinese fabriekshallen. In tegenstelling tot een ander boek op trainingsgebied, het bekende 'Strategisch opleiden en leren in organisatie's van Eric Mooijman c.s., is dit puur gericht op de uitvoering.

Dit boek maakt de subtitel, 'Een praktijkgids', dan ook waar. Het staat vol tips, trucs en wetenswaardigheden. Alles wat je wil weten over trainen, komt in het boek naar voren op een aangename en soms verrassende manier.