Herkenbaarheid is de kracht van Wijnbergs schrijfsels. Het alledaags getob van gewone mensen in de westerse maatschappij serveert hij als een 'snelle hap', gedrenkt in een cynisch sausje. Smullen maar! Ook in dit boek telkens dezelfde hoofdingrediënten: een naïeve dan wel domme cliënt met te hoge verwachtingen van de gevatte therapeut. Cliënt: 'Ik heb last van oud zeer.' Therapeut (zuchtend): 'Als moderne psycholoog heb ik het niet zo op antiek.' En zo sukkelt de woordengoochelarij in dit hoofdstukje anderhalve bladzijde voort. Wijnberg geeft toe dol te zijn op taalspelletjes en de cliënt moet er kennelijk ook aan geloven. Is dit leuk? Soms. Steek je er als lezer wat van op? Nee. Moet dat dan? Nou….eh….nee. De auteur echter pretendeert dat hij de wetenschap van de psychologie voor een groot publiek toegankelijk wil maken waarmee hij suggereert dat de lezer wijzer kan worden van zijn pennenvruchten. Maar wat wil hij nu eigenlijk zeggen? Dat verreweg de meeste cliënten onbeholpen stumpers zijn die zich niet adequaat weten uit te drukken? Dat provocatieve therapie inhoudt dat je dit ridiculiseert? Of wil Wijnberg met dit boekje duidelijk maken dat populaire wetenschap niet per definitie inherent is aan 'simplistisch' taalgebruik? Wanneer je vuil water zuivert, hou je schoon water over. Maar wat houdt Wijnberg over nadat hij de psychologische taal van onzintermen heeft gezuiverd? Wat 'mag' iemand wel zeggen als hij uiting wil geven aan zijn gevoel of tobberig gepieker? Daar geeft het boekje geen antwoord op. De één wil 'het eerst nog eens op een rijtje zetten', de ander 'zoekt balans' en weer een ander wil graag 'leren omgaan met stress'. Waarom deze uitdrukkingen nou zo hilarisch zijn voor de auteur blijft onderbelicht, maar dat zijn vaktaal hiervan verlost moet worden staat voor hem als een paal boven water. Vreemd, want psychologie gaat toch juist over niet tastbare, onzichtbare zaken, waardoor metaforisch of abstract taalgebruik onvermijdelijk is? Zelf onderwerpt hij uitdrukkingen in de psychologische taal aan een 'kritische blik' omdat hij vindt dat de psychologische wetenschap alleen maar 'serieus genomen kan worden' als deze van 'gebakken lucht wordt gezuiverd'. Maar een cliënt die zijn eigen gedrag kritisch wil bekijken omdat hij zich afvraagt of hij zichzelf niet te serieus neemt en zich minder wil storen aan al die gebakken lucht om hem heen, die krijgt ervan langs bij Drs. J. Wijnberg. Houdt u net als Wijnberg van taalgrappen en -spelletjes? Koop dan liever 'Taal is zeg maar echt mijn ding' van Paulien Cornelisse. Wilt u een eerste indruk krijgen van wat provocatieve therapie inhoudt? En dan niet de theoretische onderbouwing, maar gewoon opgediend als licht verteerbare, hapklare brok? Koop dan dit boek (of één van de vele andere Wijnberg boeken). Heeft u dit boekje cadeau gekregen en is het niet helemaal uw ding? Geef het dan een plekje in de oud-papierbak. Wijnberg is een meester in het hergebruiken van oude teksten en Peter de Wit strips!
Over Sandra Barendrecht
Sandra Barendrecht is freelance trainer/adviseur op het gebied van communicatie- en managementtrainingen.
