Theorie U (Nederlandse vertaling)

Bladerend voor een eerste indruk valt de typografie afwisselend in blauw en zwart me op. Dit lijkt op een roman. Toen begon ik te lezen: 'Toen ik die ochtend de Duitse boerderij waar ik woonde verliet om naar school te gaan, kon ik niet vermoeden dat het de laatste keer zou zijn dat ik ons huis zag.' Dit ìs een roman. En het liet me niet meer los. Een boek over het leven. Het leven van Otto Scharmer en zijn zoektocht naar het doorgronden van 'de innerlijke plek' die maakt dat we de goede dingen doen en de dingen goed doen. Een boek over u en mij. Scharmer neemt ons mee op de 'Feldgang' over de akkers van wat we doen, zeggen en zien. Een akker die twee aspecten heeft: het zichtbare dat we aan de oppervlakte kunnen waarnemen en het onzichtbare dat zich onder de oppervlakte bevindt. En de kwaliteit van de oogst, het zichtbare resultaat, bestaat bij de gratie van de kwaliteit van de grond die uit elementen bestaat die voor het grootste deel niet direct zichtbaar zijn. Deze metafoor van de rondgang langs de velden is als een rode draad door het hele boek heen verweven. Dat maakt dat, hoewel er veel jargon, nieuwe woorden en oude woorden met een nieuwe betekenis worden gebruikt, de lijn van het boek helder blijft. Het is een beetje als 'In de ban van de Ring' van Tolkien. Lastig om er in te komen maar daarna lees je het in één adem uit. En in beide gaat het over de kern van ons menszijn hier op aarde. En in beide gevallen zijn er vele volgelingen. Af en toe is het jargon vermoeiend. Als voorbeeld het principe dat hij introduceert op pagina 468: 'Maak prototypen van strategische microkosmossen als landingsbaan voor de emergerende toekomst.' Niet te vatten wanneer je de definities die hij hanteert niet kent. Tegelijkertijd intrigeert het wel omdat het over de echte dingen gaat. Wat Scharmer bedoelt is dat wanneer je een idee hebt je dat moet presenteren voordat het volledig uitontwikkeld is. Vanuit de gedachte 'vroeg te falen om snel te leren'. Het vergt lef om te vertrouwen op je vermogen tot improviseren en de bereidheid voortdurend te testen of je op de goede weg zit met je idee. Wanneer je dat doet effen je het pad voor de ontluikende toekomst. Scharmer staat op de schouders van Aristoteles wanneer hij het belang van de dialoog benadrukt. Hij put uit wijsheden van christendom en boeddhisme. Hij borduurt voort op het gedachtengoed van Covey, Csikszentmihalyi en Mintzberg. Hij citeert zijn vrienden Peter Senge en Joseph Jaworksi. Wat nieuw is dat hij structureert en verbanden legt. En zodoende ontstaat een integraal, samenhangend en op micro-, meso-, macro- en metaniveau toepasbare theorie. De theorie U. En de betekenis van de U zit hem met name in de vorm van de letter. Beginnend linksboven met het besef dat je moet luisteren naar waar het leven je toe oproept. Daarna afdalend naar het onderste deel van de U en antwoord zoekend op de vraag; wie is mijn zelf? En; wat is mijn werk? Het antwoord op deze vraag is niet eenvoudig. Scharmer vergelijkt het met de Bijbelse gelijkenis van de kameel die door het oog van de naald moet. Het is moeilijk om deze U-bocht te nemen. Het vereist zelfreflectie, overgave, meditatie en liefde. Vervolgens ontstaat het klimaat waarvan 'presencing' het kenmerk is. Precensing is een samenvoeging van presence en sensing. Het houdt in dat je je verbindt met de bron van de hoogst toekomstige mogelijkheid om die in het nu te verwezenlijken. Scharmer werkt in 'Theorie U' het begrip presencing uit. Bovendien plaatst hij de term in de bredere theorie U. Presencing is dan gekoppeld aan het woord emergeren, dat zoveel betekent als gloren. Zoals de zon die aan de ochtend gloort. Je weet dat het een mooie dag gaat worden. Je bereid je erop voor de door je zwembroek en handdoek te zoeken, je vrienden te bellen en af te spreken op het strand. Dat wordt genieten. 'Theorie U' gaat over Urgentie. Het moet ook nu gebeuren want de mensheid staat voor grote problemen. Het gaat over hoe we uit de crises komen. En hoe ik uit mijn crisis kom. Theorie gaat over het Uur U. Nu is de tijd. Hier is de plek. En dit zijn de tools. Lezen dus.