De uitgangspunten voor onze economische modellen, geven geen goed beeld van onze welvaart. We vergeten de negatieve effecten van de inkomensgroei mee te nemen. Zo worden horizonvervuiling, akoestische vervuiling en licht-, lucht-, bodem- en watervervuiling niet meegenomen in de berekeningen. In de toekomst kan economische groei niet alleen voor onze welvaart negatief uitpakken, maar ook voor ons geluk. Bovendien wordt ons behoeftepatroon beïnvloed door preference drift (meer geld went snel) en reference drift (niet absoluut meer, maar relatief ten opzichte van ander, levert geluk op). Hierdoor resulteert de economische groei maar in beperkte mate in extra geluk. Waar worden we dan wèl gelukkig van? Wanneer we zélf met onze creativiteit iets kunnen 'scheppen'. Wanneer we verbinding kunnen maken met de mensen om ons heen en kunnen zorgen voor onze naaste omgeving. We willen een flowcircuit en een comfortcircuit, oftewel, we willen uitdagingen binnen een veilige context. De huidige, ongekende technologische, ontwikkelingen stellen ons in staat om kennis snel en goedkoop te verspreiden. Kennis vermenigvuldig je door te delen! Dit verhoogt de productiviteit van de mensheid enorm. Om deze potentie om te zetten in 'gezonde' groei, zijn niet zozeer economische maatregelen belangrijk, maar zijn cultureel-maatschappelijke factoren van belang. Niet te grote inkomensverschillen, vrijheid van meningsuiting en tolerantie en een open houding tegenover wetenschappelijke kennis zijn zulke factoren. Volgens de schrijver wordt de ontwikkeling van een industriële economie naar een kenniseconomie opgevolgd door een menseneconomie. Hierbij gaan we ons steeds meer toeleggen op de kwaliteit van het menselijk leven. Door deze ontwikkelingen kunnen we steeds meer met elkaar in contact komen en voelen we ons steeds meer verbonden met elkaar en krijgen we uiteindelijk ook meer begrip voor elkaar. Laten we het hopen. Het boek sluit af met 10 regels voor meer geluk. De meeste van deze regels, zoals 'zorg dat er voor iedereen een gegarandeerde betaalde baan is op zijn of haar niveau', zijn helaas nog niet zo gemakkelijk te realiseren. Peter van der Wel, consultant bij Rijnconsult, geeft in dit boekje een nieuwe, bredere, kijk op de uitgangspunten van ons economisch beleid. Het boekje is een maatschappelijk pamflet waardoor je kritischer gaat kijken naar de 'heilige' westerse economische groei en je verlegt je blik naar welzijn en geluk. Het zal nog wel even duren voordat iedereen verder wil kijken dan zijn portemonnee lang is. Want vooral de buren zouden wel een kleinere auto kunnen kopen… Het is jammer dat het boek een rechttoe-rechtaan opmaak heeft met internetplaatjes. Het heeft daarmee veel weg van een ingebonden scriptie. Dat doet onvoldoende recht aan de inhoud.
Over Frans van Schijndel
Frans van Schijndel heeft als mede-eigenaar het ICT bedrijf Kender Thijssen grootgemaakt. Na dertien jaar hield hij het als directeur voor gezien en richtte hij Het Laar, centrum voor werk en persoonlijke ontwikkeling op. Hij heeft een groot aantal managers gecoacht en is van mening dat leidinggevenden hun medewerkers op een betere manier kunnen motiveren.