Er is al zoveel geschreven over managementmodellen. Opsommingen van gemaakt. Internetpagina’s aan gewijd. Als recept voor een succesvolle onderneming gezien. Managementmodellen zijn instrumenten, hulpmiddelen die je op het juiste moment moet inzetten. Maar in de praktijk worden managementmodellen o zo vaak verkeerd gebruikt. Het is vaak als een geodriehoek gebruiken om een rondje te tekenen. Tom Willem den Hoed heeft echter echt een praktisch overzicht van de meest gebruikte modellen (zoals de ondertitel luidt) weten samen te stellen. Een must voor iedere manager! Den Hoed begint zijn beschrijving van maar liefst 109 modellen niet zomaar. Hij neemt drie hoofdstukken lang de tijd om managementmodellen in het juiste perspectief te plaatsen. Als u het mij vraagt hoofdstukken die iedereen die manager is gelezen zouden moeten hebben. Hij slaagt er op een duidelijke en scherpe manier in managementmodellen te positioneren door de bedrijfskundige analyse te ontrafelen. Hoe zou een dergelijk onderzoek opgezet moeten worden? Waar heeft een dergelijk onderzoek allemaal mee te maken? Om in de praktijk een managementmodel goed toe te passen op de juiste momenten is het belangrijk even de tijd te nemen u hierin te verdiepen. Ook het HALO-effect komt aan de orde. Dit is het effect dat als we eenmaal een impressie hebben van iets (een organisatie) of iemand (een manager of leider) we geneigd zijn deze impressie in alles terug te zien. Hierdoor lijken er succesrecepten voor organisaties te zijn, maar dit is pure schijn. ‘Een van de verleidelijke claims van business bestsellers is dat een onderneming succes verkrijgt, indien zij bepaalde specifieke stappen volgt.’ Echter, ‘suggesties dat ondernemingen een simpele blauwdruk of stappenplan kunnen volgen dat leidt naar eclatant succes, lijken aantrekkelijk en uitdagend, maar deze suggesties worden niet ondersteund door enig historisch of wetenschappelijk bewijs.’ Aldus den Hoed. Voor iedereen die hier meer over wil weten is ook The Halo Effect van Phil Rosenzweig een aanrader. Pas nadat Den Hoed managementmodellen nauwkeurig heeft gepositioneerd begint hij met zijn uitgebreide beschrijving. Ook hier doet hij meer dan de meeste boeken en beschrijvingen van de diverse modellen. Hij legt niet alleen de basis uit met hier en daar wat kanttekeningen (zoals bijvoorbeeld het managementmodellenboek van Berenschot doet), hij plaats de modellen ook in de tijd waarin ze ontwikkeld zijn. Besteedt aandacht aan de problemen die er in die tijd waren en die het model probeerde op te lossen. De theorieën waarop het specifieke model zijn gebaseerd en wanneer het gebruikt kan worden. Den Hoed doet hierbij tegelijk een belangrijke oproep, gebruik bij een analyse nooit een model. Zoals Rene ten Bos ook in Modes in Management beschrijft, zijn modellen en metaforen manieren om naar de wereld te kijken. Zoals Den Hoed ook stelt is het dus erg zinvol om de wereld van meerdere kanten te aanschouwen (meer modellen naast elkaar te gebruiken). Den Hoed heeft de modellen daarvoor in zes overzichtelijke categorieën verdeeld. Beschrijvende modellen die globale vragen over de organisatie beantwoorden. Analyse modellen die als een soort bril fungeren waarmee we naar een organisatie kunnen kijken. Procesmodellen, gebruikt om bedrijfsprocessen nader te beschrijven en te analyseren. Modellen om na te gaan hoe en waar waarde gecreëerd wordt, Businessmodellen genaamd. De term bedrijfsmodel is daarentegen weer een aanduiding voor een breed scala aan formele en informele modellen die gebruikt worden om diverse bedrijfsaspecten van een organisatie te besturen en te beheersen. En tot slot prestatiemodellen die over- en inzicht geven in tal van zaken rondom het presteren van de organisatie. Allemaal gevuld met tal van modellen die – als u daar de tijd voor neemt ze even te bestuderen – misschien niet direct tot eclatant succes zullen leiden, maar u wel in staat stelt ze goed en in uw voordeel te gebruiken. Vaak wordt gezegd dat managers geen tijd hebben om managementboeken en literatuur te lezen. Ik ben dan ook huiverig of de opzet van Den Hoed het grote publiek weet te vinden. Het is veel informatie alvorens hetgeen dat u moet doen aan de orde komt. Noodzakelijke informatie! Ik kan niet anders dan het aanraden, dit soort managementboeken (goed onderbouwd, de methodieken niet als gouden trucs positioneren maar ze in al hun waarde en nut plaatsen zoals ze zijn) zouden er veel meer moeten zijn.
Over Wouter Fioole
Wouter Fioole (1981) verwonderde zich tijdens zijn studie bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam al over de enorme hoeveelheid managementstijlen en -concepten. In zijn werk als managementtrainee en nu als strategie- en managementconsultant is die verwondering alleen maar groter geworden.
