Gezocht: Hofnar heeft een originele insteek, geeft heel veel informatie hoe anderen én een model je kunnen helpen bij je reflectie over je gedrag en acties, en veel grappige voorbeelden. Voor een debuut is het bepaald veelbelovend! Het bestaat uit 3 delen: een korte theoretische inleiding over reflectie, dan een wat groter deel over de historie en functie van de hofnar en tenslotte het model van de auteur hoe je een hofnar(-achtige tool) kunt gebruiken bij de reflectie.
Moderne hofnarren
Ik vond het middelste deel, de 16 functies van de hofnar en hoe we die tegenwoordig terugzien in bedrijven en de maatschappij in het algemeen, veruit het interessantste en verrassendste! Wist jij dat een hofnar Entertainer, Adviseur, Criticus, Satiricus, Spion, Vertrouweling, Bemiddelaar, Flapuit, Beste vriend, Zondebok, Coach, Onderhandelaar, Sfeerbewaarder, Observeerder, Allesweter en Statussymbool was? Wat vroeger verenigd was in één persoon, is nu belegd bij 16 verschillende personen, of helemaal niet. Nu hebben we Businesscoaches, Toezichthouders, Specialisten, enzovoorts. Is dat effectief, vraag ik me dan direct af?
Ook de externe adviseur heeft een hofnar-achtige functie en ‘steekt met kop en schouders boven de rest uit’ als het gaat om het vergroten van reflectie. Niet zo rare stelling natuurlijk, de auteur is zo’n externe adviseur. Een beetje reclame mag best. Maar heeft deze externe adviseur én de vrijheid, én het vertrouwen én de brede kennis én de persoonlijkheid van de traditionele hofnar, vraag ik me af? En of een adviseur zo onafhankelijk is …. Iedereen die hiervoor betaalt krijgt is tot op zekere hoogte afhankelijk. Goed dat Hoedemakers dit ook aan de orde stelt en zich afvraagt of de hedendaagse hofnar niet een vrijwilliger zou moeten zijn. Interessant idee!
Hofnar: van persoon tot model
Omdat Hoedemakers de hofnar als persoon niet snel ziet terugkomen, heeft hij de functie ervan in een model gegoten, zodat de leiders van bedrijven hun eigen hofnar kunnen zijn. Het Reflectiemodel Hoedemakers bestaat uit 2 cirkels: de Koningscirkel, waarin de leider zélf de reflectie doet, en de Hofnarcirkel, waarin de reflectie door een derde persoon (de hofnar dus) wordt begeleid. De Koningscirkel gaat in op het proces van reflecteren: teruggaan naar het moment van actie, verkennen van gedachten en emoties, evaluatie van goed en niet goed, etc. Geen van de hofnar-functies komt hierin terug. In de Hofnarcirkel worden de 16 hofnar-functies niet expliciet benoemd, wel worden wat tips gegeven waar je bij de benoeming van de hofnar op moet letten. Ik vond dit niet heel vernieuwend, hier had meer mee gedaan kunnen worden.
Origineel
De insteek van de hofnar is uiterst origineel, en de auteur heeft zich goed verdiept in de rol en het effect van de traditionele hofnar aan het hof. De link met de huidige invulling van deze ‘tool voor reflectie’ is interessant, maar blijft wat oppervlakkig. De voorbeelden die hierbij worden gegeven zijn soms heel goed, en soms wat gezocht, niet echt overtuigend. Ik vond de inhoud over het algemeen boeiend en leerzaam, maar had wel moeite met de structuur van het betoog en de relatie tussen de hoofdstukken. Ook vond ik de structuur van de teksten niet altijd even logisch. Het boek is echter heel plezierig om te lezen: mooi uitgevoerd en heel afwisselend door het gebruik van voorbeelden, tabellen, reflectievragen, quotes, krantenknipsels etc. en met een vlotte, grappige schrijfstijl.
Reflecteren
Voor leiders die serieus willen reflecteren op hun acties en gedrag geeft dit boek een heel aardig overzicht van ‘soorten spiegels’ die jij als leider in je bedrijf zou willen hebben, al dan niet in de vorm van personen van vlees en bloed. En misschien heb je die spiegels al, maar gebruik je ze niet goed. Probeer je die sarcastische collega te ontslaan, geef je je toezichthouder te weinig informatie, negeer je je specialisten? Reflecteer daar eens op!
Omdat Hoedemakers bezig is met een promotie-onderzoek verwacht ik op niet al te lange termijn het tweede boek van (dan) Dr. Hofnar. ‘Gevonden: Hofnar!’ Wie/ wat zou het zijn?
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
