Computers nemen het denkwerk over van mensen om (veel) informatie te verwerken om tot een conclusie of actie te komen. Dit gebeurt door (zelflerende) algoritmen. Voor de ontwikkeling, beoordeling en inzet van algoritmen blijven mensen echter cruciaal. Het aantal algoritmen wordt in 2021 ingeschat op 18 miljard. Een groei van 300 % ten opzichte van 2020. Marnix Bügel voorspelt in zijn voorwoord in Dit is kunstmatige intelligentie dat er een enorm verschil gaat ontstaan in organisaties die wel en niet profiteren van de voordelen van AI. De World Economic Forum verwacht dat er wereldwijd 85 miljoen banen zullen verdwijnen en 97 miljoen nieuwe banen zullen ontstaan, veelal bestemd voor hoogopgeleiden. Het is opvallend dat er maar zo weinig Nederlandse boeken over dit onderwerp zijn.
Toegankelijk boek
Het boek van Koolstra en co is toegankelijk (dus zeker niet technisch) geschreven, en daarmee geschikt voor iedereen die basiskennis wil opdoen over AI. De vormgeving maakt de inhoud van het boek nog beter leesbaar. Met handgeschreven tekstjes, tabellen, rekenvoorbeelden, grapjes en plaatjes kun je als lezer de inhoud goed tot je nemen.
De auteurs maken aan de hand van korte en lange voorbeelden de theorie duidelijk. Een leuk voorbeeldje is hoe studenten geleerd wordt geleerd grondig te programmeren op basis van de opdracht ‘Maak een boterham met pindakaas en jam’. De instructies ‘Pak een boterham, doe er pindakaas op, pak een tweede boterham, doe daar jam op en leg de twee boterhammen’ op elkaar, leiden er toe dat op de ene boterham een pot met pindakaas staat en op de andere een pot met jam. De confusion matrix (een manier om een voorspelsysteem te beoordelen) wordt uitgelegd aan de hand van een voorbeeld om de kwaliteit van een donut, die van een lopende band loopt, door middel van kunstmatige intelligentie in te schatten.
Bij de lange voorbeelden is gekozen voor diverse bedrijven zoals Heineken (hoe brouw je met behulp van AI de goudkleurige gloed van bier?), het UMCG (over onderzoek naar de oorzaken van astma met behulp van veel data) en Ebay, een bedrijf dat al gedreven wordt door technologie en data (over de Analytics University).
Vier delen
Het boek bestaat uit vier delen. Deel 1, 2 en 3 vragen behoorlijk veel concentratie als je niet veel kennis over statistiek en programmeren hebt.
Het eerste deel geeft context aan het ontstaan van AI. Leuk is te lezen over de wetenschappers die door hun inzichten hebben bijgedragen aan deze ontwikkeling. De vrouwelijke wetenschappers worden hierbij niet vergeten. Modellen (machine learning algoritmen) zijn nodig om computers van data te laten leren. Dit wordt in diverse hoofdstukken uitgewerkt. De auteurs waarschuwen dat voorzichtig met data wordt omgegaan, zowel de aan de input- als aan de outputkant. Ook kunnen algoritmes op een gegeven moment niet meer goed werken. ‘Slecht werkende modellen kunnen leiden tot een sterk verlies van omzet of marge of reputatieschade, schrijven de auteurs’. Wees dus alert.
Deel twee gaat in op de werking van algoritmen. Er zijn drie categorieën van machine learning: reinforcement learning, unsupervised learning en supervised learning. Leuk zijn de hoofdstukken die gaan over tekstanalyse van Tweets, beeldherkenning en spraakherkenning. Zo wordt duidelijk hoe in het dagelijks leven AI een rol speelt.
Deel drie gaat in op de technologische kant die nodig is om tot AI-oplossingen te komen. Zo wordt ingegaan op het gebruik van Clouds (opslag van data), Big Data en API. Met Big Data kun je veel waarde genereren voor je bedrijf. Big data gaat om veel data, afkomstig uit verschillende databronnen. Data die bovendien met hoge snelheid gecreëerd wordt. De data kunnen niet meer door reguliere databasemanagementsystemen onderhouden worden. Het was leuk geweest als er nader was ingegaan op de verschillende toepassingen van Big Data. Nu komen met name voorbeelden op het gebied van marketing aan bod. Voorts leert de lezer op hoofdlijnen hoe programmeren werkt. Zo kun je na het lezen van dit deel, eindelijk meepraten met familieleden die al jaren werken voor een IT-bedrijf.
Mens en maatschappij
De gedachte dat mensen niet meer nodig zijn bij robots en zelflerende machines wordt weggenomen in hoofdstuk 23. Het zijn mensen die de input bepalen voor het beslisproces. Het is een kwestie van slim voorwerk door mensen en slimme rekenkracht van de computer. Gepleit wordt om beslissingen gebaseerd op data en kunstmatige intelligentie continu te beoordelen en te monitoren.
Het vierde deel beschrijft de maatschappelijke implicaties door de opkomst van AI. De schaduwkant van AI komt aan bod bij de onderwerpen deep fake, computerdiscriminatie en nepnieuws. Het is zaak om kunstmatige intelligentie ethisch verantwoord te ontwikkelen in organisaties. Aangegeven wordt dat het goed zou zijn als iedereen basiskennis krijgt over AI: via het onderwijs en in het bedrijfsleven.
Dit is kunstmatige intelligentie biedt een goede basis om kennis op te doen over AI. De conclusie is dat niemand zal ontkomen aan de opkomst van AI. Wie nu niet begint, loopt al snel hopeloos achter.
Over Petra Hoogerwerf
Petra Hoogerwerf is topspreker, trainer en auteur van het boek Échte winst. Ze heeft brede werkervaring als directeur, consultant en toezichthouder. Met haar Sparkle Academy bevordert ze ondernemen met impact, teambuilding en effectief leiderschap door middel van openbare en incompany trainingen.
