Het Nieuwe Werken is een verzamelnaam van verschillende manieren van slimmer, efficiënter en effectiever werken, het toepassen van Web 2.0, gebruik maken van nieuwe technologieën en experimenteren met nieuwe vormen van samenwerking, maar heeft ook betrekking op nieuwe manieren van leidinggeven: minder hiërarchisch en betuttelend, meer gericht op het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Dat klinkt indrukwekkend en dat is het ook. Het Nieuwe Werken gaat eigenlijk over alles wat je maar bedenken kunt als het om organisaties gaat. Met het uiteindelijk doel een optimale afstemming te bereiken tussen de kenniswerker en zijn (of haar) manager. En dat is natuurlijk weer belangrijk in het kader van het strategisch beleid.
Een populair instrument bij het maken van strategisch beleid is de SWOT-analyse. Nadat je de langetermijndoelen hebt geformuleerd, vraag je je af welke kansen en bedreigingen er in de buitenwereld te ontdekken zijn. Daarna richt je de blik naar binnen en ga je op zoek naar sterktes en zwaktes en als je dan de belangrijkste opbrengsten van deze sessies keurig in een matrix hebt gezet, zie je vanzelf welke uitdagingen je het hoofd zult moeten bieden om die langetermijndoelen te kunnen halen. Het Nieuwe Werken Spel doet eigenlijk hetzelfde, maar dan alleen de interne analyse. Het wil onder meer helpen de doelstellingen van een organisatie te onderzoeken en te bekijken waar Het Nieuwe Werken als middel kan worden ingezet.
Daartoe heb je de beschikking over 78 kaartjes, die verdeeld zijn over 16 zogenaamde themagroepen: inspiratie & motivatie, groei & ontwikkeling, verbondenheid & plezier, waardering & effectiviteit, kennis & kunde, management & leiderschap, omgang & samenwerking, patronen & processen, nomen & waarden, flexibiliteit & vrijheid, betrokkenheid & teamgevoel, communicatie & openheid, facilitair & huisvesting, mobiliteit & bereikbaarheid, techniek & systemen en richtlijnen & regelgeving. Twee ‘vrije kaarten’ completeren het spel. Op iedere kaart staat een statement, dat dienen moet als katalysator van een stevige discussie over de vraag in hoeverre dit aspect, zoals het in deze organisatie vorm krijgt, helpt de strategische doelen te halen (of dat juist belemmert).
‘Het Nieuwe Werken Spel’ is er een uit de ‘Gerricken categorie’: het type ‘less is more’. Je krijgt een doosje met kaartjes en wat je daarmee doet, mag je zelf bepalen. Er is weliswaar een ondersteunende website waarop ook spelsuggesties te vinden zijn, maar dat zijn er welgeteld drie en daarvan is er maar één echt bruikbaar. Die doet overigens het spel wel het meest recht. De opdracht luidt één, maximaal twee langetermijndoelen te kiezen en vervolgens te bepalen welke statements het meeste effect hebben op de haalbaarheid daarvan.
Zo’n spelvorm zie je als organisatieontwikkelaar meteen voor je: de groep waarmee je werkt – een team, afdeling of voor mijn part een hele business unit – verdeel je in een aantal subgroepen, die ieder twee of die themagroepen voor hun rekening nemen. Laat ze een visuele legpuzzel maken door de kaartjes over drie categorieën te verdelen: helpend, bedreigend en neutraal. Vraag ze vervolgens verslag uit te brengen in de grote groep en suggesties te doen voor hoe zowel met bedreigingen als met ‘helpers’ om te gaan. Draagvlak gegarandeerd.
‘Het Nieuwe Werken Spel’ zou gebaseerd zijn op de AQAL-techniek van Kenneth Earl Wilber Jr., een Amerikaanse filosoof die zich in zijn werk vooral richt op het maken van een ‘integrale theorie van het bewustzijn’. Dat zal ongetwijfeld waar zijn, maar relevant lijkt het me niet. Want wat opzet betreft onderscheidt het zich nauwelijks van een spel als Commit! van Kees Izelaar, dat ook met ‘kaartjes-met-statements’ werkt, en bedoeld is om het werkklimaat in organisaties, de cultuur dus, te onderzoeken en evalueren. Dit spel is wel simpeler dan dat van Izelaar, in de goede zin van het woord. Meer ‘des Gerricken’ dus en dat is altijd plezierig als je zo’n spel een serieuze kans wilt geven. En dat verdient het zeker.
Over Bert Peene
Bert Peene werkte jarenlang als kerndocent bij IMAGO Groep, Via Vinci Academy en C-Lion, opleiders voor het onderwijs. Daarnaast voerde hij als zelfstandige opdrachten op het gebied van organisatieontwikkeling uit in profit en non-proft. Tegenwoordig werkt hij als free lance docent en schrijft hij voor diverse bladen over managementliteratuur.