De in het zwart geklede vrouwelijke sterren bij de Golden Globe uitreiking 2018 ondersteunen het initiatief Time’s Up, dat als doel heeft seksueel geweld in de entertainment industrie tegen te gaan. ‘De geest is uit de fles en gaat niet meer terug,’ precies wat Solnit beschreef in een van haar essays uit deze bundel. Time’s Up kan een verwijzing zijn naar de feministische kunstenaarsexpositie uit 1970, getiteld ‘ Your 5,000 Years Are Up,’ door Solnit aangehaald om te laten zien hoe feminisme inzet op het veranderen van diepgewortelde maatschappelijke normen. Verkrachtingen zijn in veel gevallen niet enkel het werk van een losgeslagen individu, maar komen voort uit onderliggende culturele patronen.
Die culturele patronen illustreert ze heel treffend en tegelijkertijd hilarisch in het openingsessay, Mannen leggen me altijd alles uit. Op een feestje kwam de gastheer naar haar toe: ‘zo, ik heb gehoord dat je een paar boeken hebt geschreven?’ Een van die boeken bleek over een thema te gaan waar de gastheer zelf net een fantastisch goed boek over had gelezen. Had zij dat gemist? Dan moest hij haar maar even uitleggen waar dat over ging. Haar vriendin probeerde nog te zeggen, ‘dat is haar boek.’ Maar hij ging zo op in zijn uitleg, dat het pas veel later tot hem doordrong. Uiteindelijk kwam de aap uit de mouw dat hij alleen maar de recensie in een magazine had gelezen.
Het essay uit 2008 ging viral. Veel vrouwen herkenden het verschijnsel ‘mannen die alles uitleggen’ en de term ‘mensplaining’ werd zelfs geïntroduceerd. Het raakte blijkbaar een snaar. Mensen lijken te herkennen dat het kleiner maken van vrouwen als een onbewust cultureel patroon nog steeds gaande is. Autoriteit wordt nog steeds eerder aan een man toebedeeld. Een vrouw moet daar harder voor knokken. Er schuiven nog altijd veel minder vrouwen aan tafel dan mannen bij talkshows. En op de leiderschapslijstjes vinden vrouwen minder makkelijk hun weg omhoog dan mannen.
Het boek omvat zeven essays uit de periode 2008 – 2014. Een van de prominente zaken die toen speelde was de verkrachting van het kamermeisje door IMF voorman Dominique Strauss-Kahn. Solnit plaatst deze zaak in een breder kader van de mondiale verhoudingen die doorklinken in instituties als het IMF. ‘Haar naam was Afrika. Zijne was Frankrijk. Hij koloniseerde haar, exploiteerde haar, snoerde haar de mond…’ Deze geopolitieke verhoudingen zijn herkenbaar in de houding van Strauss-Kahn die vond dat hij het zich kon veroorloven toen zij de fruitmand in zijn hotelkamer kwam afleveren. Het lijken de waarden van instituties te zijn die norm-overschrijdend gedrag door de vingers zien. Hetzelfde waar men nu in Hollywood tegen strijdt. Arbeidsverhoudingen die iemand kwetsbaar maken en afhankelijk. Die aan vrouwen of homoseksuelen de boodschap afgeven: ‘de wereld is niet van mij, mijn rechten zijn minder.’
Solnit kan als geen ander woorden vinden om de subtiliteit van ontwikkelingen te benoemen. De toekomst is een onbekend terrein, maar wat nu gebeurt kan niet worden teruggedraaid. Zie nu #MeToo en Time’s Up. Solnit’s woorden helpen het gesprek over verandering van onbewuste culturele normen. Zowel voor vrouwen als voor mannen is het een waardevolle bundel en reflectie op deze veranderingen.
Freija van Duijne was van 2013 tot 2018 voorzitter van de Dutch Future Society. Zij heeft meer dan tien jaar werkervaring als toekomstverkenner en strateeg in diverse overheidsorganisaties. Freija werkt vanuit haar bedrijf Future Motions en geeft trainingen en lezingen op gebied van toekomstverkennen. Ze maakt deel uit van het collectief van toekomstdenkers voor de trendrede.
Over Freija van Duijne
Freija van Duijne was van 2013 tot 2018 voorzitter van de Dutch Future Society. Zij heeft meer dan tien jaar werkervaring als toekomstverkenner en strateeg in diverse overheidsorganisaties. Freija werkt vanuit haar bedrijf Future Motions en geeft trainingen en lezingen op gebied van toekomstverkennen.