Meervoudig kijken is echter niet gemakkelijk en diezelfde literatuur laat dan ook een onafgebroken zoektocht zien naar manieren, instrumenten of modellen om daadwerkelijk grip te krijgen op die complexiteit. Een van de bekendere pogingen daartoe is het schema dat de Amerikanen Harvey Hornstein en Noel Tichy presenteerden in hun boek Managing Strategic Change; Technical, Political and Cultural Dynamics (uit 1983). Het schema is een integraal bedrijfsmodel dat vooral bedoeld is om veranderingen in organisaties te onderzoeken. Hornstein en Tichy verzuimen echter uit te leggen hoe hun matrix in de praktijk gebruikt kan worden en dat inspireerde Peter Camp ooit tot het schrijven van een ‘handleiding’ bij deze methode.
De matrix is feitelijk een checklist waarmee een aantal zaken met betrekking tot veranderingsprocessen onderzocht en besproken kunnen worden. Uitgangspunt daarbij is de overtuiging dat mensen allemaal zo hun eigen beelden hebben bij de vraag hoe hun organisatie functioneert. Die meervoudigheid op tafel krijgen is daarom een belangrijke voorwaarde voor een succesvol verandertraject en dat is, zoals gezegd, met name het punt waarop de boeken van Peter Camp hun meerwaarde bewijzen. Waar Hornstein en Tichy volstaan met het beschrijven van hun model – inclusief treffende voorbeelden – voegt hij met boeken als De kracht van de matrix (1992), De praktijk van de matrix (1998) en Kracht met de matrix (2004) een handige praktijkgids toe.
Datzelfde doel heeft het zojuist verschenen Delen met de matrix. Het boekje, dat krap negentig bladzijden telt, beschrijft (nogmaals) op een compacte manier de werkwijze van de matrixmethode. Het bevat achtergronden, toepassingen en instructies voor het gebruik voor organisatieonderzoek, zelfmanagement en projectmanagement. ‘Een doe-het-zelf-aanpak’ noemt Camp het met enige zelfspot; voor mensen die alleen én samen op een pragmatische manier een bijdrage willen leveren aan de veranderingen in hun organisatie.
Daarin spelen de ‘werkboeken’ en het matrixinterview een belangrijke rol. Het netwerkinterview is bedoeld als hulpmiddel voor iedere professional die in de waan van de dag het zicht op dat wat hem (of haar) drijft, is kwijtgeraakt. Ga dan de boer op en bevraag beroemdheden in de buurt, leidinggevenden, vrienden, sporthelden et cetera: hoe boek jij successen, hoe organiseer jij je werk, hoe blijf jij vitaal? Dat soort vragen. Na het interview ga je voor jezelf het belang van de verworven inzichten na en bepaal je wat je daarmee kunt.
Delen met de matrix is vooral waardevol voor (beginnende) projectleiders. In het hoofdstuk ‘In ons project is het zo…’ richt Camp zich met name tot deze doelgroep. Nadat hij heeft stilgestaan bij de ins en outs van het ‘projectmatig puzzelen’, werkt hij een complete projectmatrixworkshop uit, inclusief de vragen uit deze matrix. Daarmee heb je overigens nog geen soepel lopend project. De matrixmethode is een macromodel; niet minder maar ook niet meer. Ze helpt beelden en belevingen te richten en aandachtspunten te identificeren. De acties die daarop volgen, zullen moeten worden gestuurd door inzichten uit andere disciplines. Maar toch…
Over Bert Peene
Bert Peene werkte jarenlang als kerndocent bij IMAGO Groep, Via Vinci Academy en C-Lion, opleiders voor het onderwijs. Daarnaast voerde hij als zelfstandige opdrachten op het gebied van organisatieontwikkeling uit in profit en non-proft. Tegenwoordig werkt hij als free lance docent en schrijft hij voor diverse bladen over managementliteratuur.
