Van Babel tot ontwerp, concepten en methoden voor organisatieontwikkeling van Seth Maenen pretendeert het antwoord hierop te hebben door het presenteren van een organisatiecanvas met 8 bouwstenen.
Een wetenschappelijk boek over de optimale inrichting van organisaties, dat klinkt als een utopie. Het boek Van Babel tot ontwerp, concepten en methoden voor organisatieontwikkeling bevat, volgens de schrijver, een wetenschappelijk gefundeerde aanpak. Feitelijk draait het boek om het organisatiecanvas, dat uitgebreid wordt beschreven in hoofdstuk 2. Het canvas bestaat uit 2 hoofdonderwerpen, cultuur en structuur. Binnen cultuur heb je de onderwerpen visie, leiderschap, teams en individu. Structuur bevat proces, macrostructuur, microstructuur en systemen. In 4 stappen en aan de hand van 4 vragen kom je op een steeds dieper niveau qua ontwerp:
1. Prestatie: wat moet onze organisatie kunnen klaarspelen? Dit gaat over visie en proces.
2. Organisatie: wat voor organisatie hebben we daarvoor nodig? Dit heeft betrekking op leiderschap en macrostructuur.
3. Relatie: hoe zien we mensen resultaatgericht samenwerken? Teams en microstructuur worden met deze hoofdvraag verder uitgewerkt.
4. Job: wat is er nodig om de job gedaan te krijgen? Op het laagste niveau gaat het om individu en systemen
Deze hoofdvragen worden per bouwsteen nog verder uitgewerkt. Hoofdstuk 3 gaat verder met de toepassing van het organisatiecanvas. Hierbij worden interessante voorbeelden gebruikt, zoals Spotify.
Seth Maenen is van mening dat er te veel nadruk wordt gelegd op culturele aspecten en steeds minder op het systeemtechnische/structurele aspect. Dat herken ik wel, de managementboeken van vandaag de dag gaan veel meer over cultuur en samenwerken dan over de ‘harkjes’ binnen een organisatie. En juist duidelijkheid over rollen, taken en verantwoordelijkheden is rand voorwaardelijk om goed te presteren in een organisatie.
Hoofdstuk 5 gaat in op het ontwerpen van operationele eenheden. Hierin legt de auteur onder andere uit waarom MKB-organisaties soms moeilijk doorgroeien. Dit heeft te maken met de spagaat tussen klantgerichtheid/slagvaardigheid en efficiëntie/procedureel werken. De voorkant (verkoop) en de achterkant (productie) zijn opgezadeld met andere KPI’s, die strijdig zijn met elkaar.
Maenen werkt leiderschap uit in een apart hoofdstuk. Hij benoemt 4 niet-optimale leiderschapsstijlen, afhankelijk van de focus op directe versus indirecte activiteiten en operationele versus strategische beslissingen. De treffende termen nekhijger (gericht op operationele beslissingen en directe activiteiten), ongeleid projectiel, pantoffelheld (strategische beslissingen en indirecte activiteiten) en Romeinse keizer worden geïntroduceerd. Erg herkenbaar.
Het boek bevat naar mijn mening niet veel nieuwe inzichten. Aan de 8 bouwstenen zijn hele boekenplanken met boeken gewijd. Ook over de samenhang tussen deze bouwstenen zijn veel boeken geschreven. In mijn opleiding, 20 jaar geleden, hadden we al boeken over het 7s-raamwerk. Toch is het in Van Babel tot ontwerp geboden raamwerk goed in elkaar gezet, en is het een lezenswaardig boek. Het is naar mijn mening niet een lekker leesbaar boek, je moet je er wel even in vastbijten/tijd voor nemen. Dan is Van Babel tot ontwerp zeker de moeite waard, al is het alleen maar om de kennis op te frissen.
Jan Hoogstra is zelfstandige, IT-consultant. Hij voert opdrachten uit op het gebied van beoordeling en advisering over IT-gerelateerde onderwerpen in de zorgbranche. Zo is hij programmamanager, projectmanager en adviseur op het gebied van bijvoorbeeld IT-strategie en pakketselecties.
Over Jan Hoogstra
Jan Hoogstra heeft meer dan 25 jaar ervaring als IT-adviseur en IT-auditor bij grote accountants- en adviesbureaus. Tijdens zijn loopbaan heeft hij veel opdrachten gedaan op het gebied van informatiebeveiliging en optimalisering van de inzet van IT. Jan is directeur bij CognoSense, dat gespecialiseerd is in de menselijke kant van IT.
