Toch is dit nu juist de essentie van Het Clockwork Effect, een opvallend boek voor ondernemers van de Amerikaanse ondernemer en auteur Mike Michalowicz. Hoe je dat doet, minder doen in minder tijd? Door een bijenkoningin te worden. Dit vraagt om uitleg.
Het Clockwork Effect richt zich op de kleinere ondernemer, althans wat betreft de omvang van de onderneming. Dergelijke ondernemers hebben nogal eens grote ambities: snelle groei in omzet en in winstgevendheid. Dé valkuil voor deze ondernemers is desondanks alles zelf (blijven) doen. Ze blijven zich zo continue een slag in de rondte werken. Dit gaat op termijn ten koste van het sociale leven, het gezinsleven en soms zelfs de eigen gezondheid. Vaak heerst de waan van de dag en wordt er veel te weinig tijd genomen voor de strategische vragen voor de toekomst. Dit geldt ongetwijfeld ook voor een behoorlijk deel van die hele grote groep mini-ondernemers in Nederland: de ruim 1,2 miljoen zzp-ers. En voor de auteur van Het Clockwork Effect, ervaringsdeskundige Mike Michalowicz himself.
Creëer een bedrijf dat ook draait zonder jou is de ondertitel van dit boek. Hiervoor heeft de auteur een zevenstappenplan ontworpen, dat het hart van het boek vormt. Voordat je aan die stappen toekomt, moet je je eerst door de bittere realiteit heenlezen. Dit is het eerste hoofdstuk met de weinig verhullende titel ‘Waarom je bedrijf (nog steeds) niet verder komt.' Volgens Michalowicz wordt dit veroorzaakt door een te heilig geloof in het begrip productiviteit. De essentie van productiviteit is immers zoveel mogelijk gedaan krijgen in zo min mogelijk tijd. En wat gebeurt er als je productiviteit toeneemt? Dat je nog meer werk op je neemt en dus nog productiever moet worden om dat gedaan te krijgen. Het resultaat: meer doen in meer tijd. Ofwel, precies het tegenovergestelde van wat Michalowicz bepleit en voor ook mijzelf als zelfstandig adviseur erg aantrekkelijk klinkt: minder doen in minder tijd.
Terug naar het zevenstappenplan, het proces om de minder-doen-in-minder-tijd-belofte van droom tot werkelijkheid te transformeren. Dit proces is een ogenschijnlijke wat vreemde mix van klassiek operationeel management, strategisch management en marketing. De eigentijdse cocktail die hieruit ontstaat wordt geserveerd met typisch Amerikaans optimisme en dito woordkeuze: ‘... is de volgende methode een geweldige manier om absoluut zeker te worden van je QBR'. Taal die deze nuchtere Hollander af en toe flink irriteert.
Wat niet irriteert is de QBR-benadering zelf. Deze afkorting staat voor de Queen Bee Role, ofwel de rol van de bijenkoningin. Dat Michalowicz de onderneming met een bijenkorf vergelijkt is niet bijster origineel. De manier waarop hij de positie van de bijenkoningin neerzet is wel overtuigend. De hoofdtaak van de unieke bijenkoningin is immers eieren leggen. Zij is de enige die dat kan en is daarmee essentieel voor het voortbestaan van het bijenvolk. Alle andere bijen hebben als eerste hoofdtaak om de bijenkoningin in haar onderscheidende rol te beschermen en te faciliteren.
Vertaald naar de kleine ondernemer die zo graag wil groeien, betekent dit heel scherp definiëren op welk punt je je kunt én vooral wil onderscheiden van de concurrentie. Met welke activiteit, rol of taak ben jij onderscheidend en misschien zelfs wel uniek? Hoe kan je je organisatie daar zodanig omheen bouwen, dat jij je zo goed mogelijk op deze kerntaak kan richten? Dit betekent bijvoorbeeld dat jijzelf, met de mensen om je heen, een optimale mix creëert tussen de 4D's van Doing, Deciding, Delegating en Designing. Ofwel de verdeling van de tijdsbesteding tussen doen, het leveren van het product of de dienst, het beslissen, het delegeren en het ontwerpen en ontwikkelen van de onderneming. De valkuil is dat de bijenkoningin veel te veel zelf doet en zelf besluit (op basis van alle vragen waar haar werkbijen elke dag mee komen) en daardoor veel te weinig aandacht heeft voor delegeren en ontwerpen / ontwikkelen.
Niet onmogelijk dat je nu denkt: ‘Tsja, wat is hier nou zo bijzonder aan?' Dat is je ultieme doel, ná het doorlopen van de zeven stappen om minder te doen in minder tijd: het plannen van een maand totale afwezigheid van je bedrijf, ook online. Ofwel, de ultieme test om te ervaren of je bedrijf inderdaad zonder jou kan draaien. Een test waar je samen met je mensen in een periode van 12 tot 18 maanden naar toe werkt. Die maand totale vrijheid van je werk kan voor de gemiddelde Nederlander dan niet zo spectaculair zijn, voor de gemiddelde Amerikaan met twee weken vakantie op jaarbasis is dat wel degelijk het geval. En niets staat je in de weg om die ene maand op te rekken tot twee of vier maanden ultieme vrijheid.
Samenvattend, Het Clockwork Effect is een opvallend boek met af een toe een behoorlijke irritatiefactor. Het biedt zeven stappen met een eigentijdse mix van klassieke managementvaardigheden. Het doorlopen van die stappen zou moeten leiden tot minder werk in minder tijd, mét een zelfstandig draaiende onderneming. Ben jij momenteel een kleine ondernemer of zzp-er, met ambities om daar verandering in te brengen? Dit in een spannende combinatie met die steeds uitgestelde droomreis? Dan is dit boek de investering waard. Neem het risico, pak de kans, wordt de bijenkoningin van je eigen onderneming!
Dr. Martin van Staveren staat voor anders omgaan met risico’s. Hij adviseert organisaties over realistisch en vernieuwend risicomanagement. Ook is hij kerndocent aan de Executive Masteropleiding Risicomanagement, Universiteit Twente. Hij is de auteur van Risicogestuurd werken in de praktijk en van Risicoleiderschap: Doelgericht omgaan met onzekerheden.
Over Martin van Staveren
Martin van Staveren is adviseur, auteur, docent en spreker. Hij ontwikkelde het gedachtegoed voor risicoleiderschap. Met zijn bureau VSRM helpt hij organisaties doelgericht om te gaan met risico’s én kansen in complexe situaties. Eerder schreef hij onder andere Risicogestuurd werken (2015), Risicoleiderschap (2018) en Iedereen Risicoleider (2020).
