Leviathan

'Tot zo ver de ellendige toestand waar de mens zuiver door de natuur in verkeert. Toch heeft hij de mogelijkheid om eruit te komen, deels door de hartstochten en deels door de rede. De hartstochten die de mensen aanzetten tot vrede, zijn angst voor de dood, het verlangen naar dingen die het leven veraangenamen, en de hoop deze door arbeid en ijver te verwerven. De rede wijst passende vredesbepalingen aan, op grond waarvan de mensen tot elkaar gebracht kunnen worden.'

Ambitieus, origineel en controversieel: Hobbes' meesterwerk, 'Leviathan' (1651) was en is een van de kernteksten van ons denken over maatschappij en politiek. Na de succesvolle gedeeltelijke uitgave in de reeks Boom Klassiek is er eindelijk een volledige editie.

De natuur van de mens is wezenlijk competitief en zelfzuchtig, stelt Hobbes. Daarom pleit hij voor een krachtige soevereine heerser - een 'Leviathan'. Deze heerser heeft de macht om vrede af te dwingen en de wet op te leggen, maar hij is ook het levende symbool van de eenheid van de staat, waarin alle burgers een plek vinden om te leven. Zo is Hobbes' boek een antwoord op de chaos en anarchie die de burgeroorlogen van de zeventiende eeuw Europa brachten.

In Hobbes' tijd was 'Leviathan' al legendarisch. Zo heeft de behoefte aan een politieke theorie in het Nederland van de republiek der Zeven Provinciën geleid tot de eerste vertaling in onze taal, in 1667. De vragen die Hobbes stelt, naar de verhouding tussen staat en burger, tussen geweld, macht en gezag, en naar de grenzen van de macht van de overheid, zijn actueler dan ooit. Niet voor niets maakt dit klassieke werk in de laatste decennia een revival door.

In 'Leviathan' beschrijft Hobbes een staat waarin de politieke machten elkaar in evenwicht houden en aldus de vrede in de samenleving bewaren. Zijn toentertijd revolutionaire denkbeelden zijn toegepast in de opbouw van onze moderne staten.