1 Bijzondere overeenkomsten: algemeen 15
1.1 Inleiding 15
1.1.1 Benoemd of bijzonder 15
1.1.2 Goed verloop rechtsverkeer 15
1.1.3 Bescherming zwakkere partij 16
1.1.4 Bijzonder gaat voor algemeen 17
1.2 Opbouw van het boek 17
1.2.1 Bijzondere overeenkomsten in de praktijk en het onderwijs 18
1.2.2 Inhoud hoofdstukken 19
1.3 Plaats in het BW 19
1.3.1 Opbouw BW 19
1.4 Geschiedenis en toekomst van het BW 20
1.4.1 Het nieuwe BW 22
1.4.2 Europese toekomst? 23
1.4.3 Internationale privaatrechtelijke regels 24
1.4.4 Juridische families 24
1.5 Bijzondere overeenkomsten in het BW 27
1.5.1 Artikelnummering 27
1.5.2 ‘Vreemde nummering’ 27
1.5.3 Verkeer en vervoer 28
1.5.4 Overeenkomsten in Boek 7A en 7 BW 28
1.5.5 Titels van Boek 7 BW 28
1.5.6 Categorieën 33
1.6 Aspecten van de wettelijke regelingen van bijzondere overeenkomsten 35
1.7 Gemengde overeenkomsten 37
1.7.1 Gemengde overeenkomst bij consumentenkoop 37
1.7.2 Andere combinaties 38
1.7.3 Gemengd of samengesteld? 38
1.7.4 Gemengde overeenkomsten: samenvattend 38
1.8 Overeenkomsten zonder wettelijke regeling 39
1.8.1 Geheimhoudingsovereenkomst 39
1.8.2 Stage, vrijwilligerswerk en sponsoring 40
1.8.3 Feitelijke situatie is bepalend 40
1.9 Geschillen 40
1.10 Functies in de rechtspraktijk 41
2 Algemeen overeenkomstenrecht 45
2.1 Opbouw van het hoofdstuk 45
2.2 Aanvullend en dwingend recht 45
2.2.1 Aanvullend recht 45
2.2.2 Dwingend recht 46
2.2.3 Wanneer dwingend, wanneer aanvullend? 46
2.2.4 Semidwingend recht 47
2.2.5 Driekwartdwingend recht 47
2.3 Uitleg van overeenkomsten 48
2.3.1 Pacta sunt servanda 48
2.3.2 Uitleg van overeenkomsten 48
2.3.3 Haviltex-criterium 49
2.3.4 Internationaal 50
2.3.5 Overige uitlegregels: geen innerlijke tegenstrijdigheid 51
2.3.6 Overige uitlegregels: eerdere contracten 52
2.3.7 Overige uitlegregels: positie van partijen 52
2.3.8 Hulpmiddel bij uitleg: resultaats- of inspanningsverbintenis? 53
2.4 Algemene voorwaarden 54
2.4.1 Inleiding 54
2.4.2 Kernbeding en essentialia 54
2.4.3 Bescherming algemene voorwaarden 56
2.4.4 Zwarte en grijze lijst 58
2.4.5 Toetsing op initiatief belangenorganisatie 58
2.4.6 Voorbeelden zwarte lijst 58
2.4.7 Voorbeelden grijze lijst 60
2.4.8 Vernietiging in de praktijk 61
2.5 Uitzonderingen op pacta sunt servanda 61
2.5.1 Uitzonderingen: vernietiging 62
2.5.2 Uitzonderingen: overmacht 62
2.5.3 Uitzondering: artikel 6:248 lid 2 BW 64
2.5.4 Uitzonderingen: onvoorziene omstandigheden 64
2.6 Remedies: algemeen 69
2.6.1 Inleiding 69
2.6.2 Opschorten 69
2.6.3 Mogelijkheden voor de schuldeiser 70
2.6.4 Remedies 70
2.6.5 Vrije keuze schuldeiser 71
2.6.6 Beperking door de wet 71
2.6.7 Hoogstpersoonlijke prestatie 72
2.6.8 Verschil met Angelsaksisch recht 72
2.7 Remedies: begrippenkader 73
2.7.1 Tekortkoming in de nakoming 73
2.7.2 Begrippenkader: wanprestatie 73
2.7.3 Begrippenkader: verzuim 74
2.7.4 Begrippenkader: blijvend onmogelijke nakoming 75
2.7.5 Begrippenkader: tijdelijk onmogelijke nakoming 75
2.8 Belangrijkste remedies op een rij 76
2.8.1 Remedies: nakoming 76
2.8.2 Remedies: ontbinding 77
2.8.3 Remedies: schadevergoeding 77
2.8.4 Remedies: dwaling 80
2.8.5 Opzegging 82
3 Koop en consumentenkoop 87
3.1 Inleiding 87
3.2 Definities en vormen van koop 89
3.2.1 Koop en ruil 89
3.2.2 Consumentenkoop 90
3.2.3 Handelskoop 93
3.2.4 Varianten van koop: koop op proef en koop op afbetaling 94
3.2.5 Varianten van koop: koop op afbetaling en huurkoop 94
3.3 Totstandkoming van de overeenkomst 95
3.3.1 Inleiding 95
3.3.2 Consumentenkoop van onroerende zaak 95
3.3.3 Elektronische overeenkomsten 96
3.4 Verplichtingen verkoper 97
3.4.1 Afleveren van de zaak 97
3.4.2 Conformiteit 100
3.4.3 Postcontractuele verbintenissen 103
3.5 Niet-nakoming door verkoper bij gewone koop 104
3.5.1 Inleiding 104
3.5.2 Waarschuwingsplicht 104
3.5.3 Waarschuwen én in gebreke stellen 105
3.5.4 Correcte nakoming vorderen 105
3.5.5 Kosteloos en binnen redelijke termijn 105
3.5.6 Gebruiksvergoeding 106
3.5.7 Ontbinding 107
3.5.8 Schadevergoeding 107
3.5.9 Aanvullende bepalingen schadevergoeding 108
3.5.10 Samenvattend 109
3.6 Speciale regels voor consumentenkoop 109
3.6.1 Aanvullende bescherming: op afstand en buiten verkoopruimte 110
3.6.2 Aanvullende bescherming: conformiteit 115
3.6.3 Remedies bij consumentenkoop 118
3.6.4 Garantie 121
3.6.5 Productaansprakelijkheid 122
3.7 Verplichtingen koper 124
3.7.1 Inleiding 124
3.7.2 Geen prijs overeengekomen 124
3.7.3 Verjaring vordering koopprijs 124
3.8 Gevolgen niet-nakoming koper 125
3.8.1 Schadevergoeding 125
3.8.2 Ontbinding 126
3.8.3 Ontbinding en recht van reclame 127
4 Arbeid en opdracht 131
4.1 Inleiding 131
4.2 Vaststellen arbeidsovereenkomst 135
4.3 Belangrijke bepalingen rondom (het einde van) de arbeidsovereenkomst 138
4.4 Schema: verschillen tussen de drie overeenkomsten 142
4.5 Opdracht: inleiding 144
4.6 Gekwalificeerde vormen van opdracht 145
4.7 Opdracht: algemene vorm 146
4.8 Afbakening ten opzichte van andere overeenkomsten 147
4.9 Verplichtingen opdrachtnemer 149
4.10 Verplichtingen opdrachtgever 154
4.10.1 Bijzonder gevaar 155
4.11 Einde van de overeenkomst van opdracht 156
4.11.1 Nakoming 156
4.11.2 Einde van de overeenkomst: ontbinding 156
4.11.3 Einde van de overeenkomst: opzegging door opdrachtnemer 156
4.11.4 Einde van de overeenkomst: opzegging door opdrachtgever 157
4.11.5 Opzegging: samenvattend 159
4.11.6 Einde van de overeenkomst: overlijden 159
4.12 Lastgeving 159
4.12.1 Inleiding 159
4.12.2 Vertegenwoordiging 160
4.12.3 Relatie lastgeving-volmacht 164
4.12.4 Wettelijke regeling in het BW 164
4.12.5 Belangenverstrengeling 166
4.12.6 Privatieve lastgeving 168
4.13 Bemiddeling 169
4.13.1 Definitie en voorbeelden 169
4.13.2 Recht op loon 170
4.13.3 Belangenverstrengeling 171
4.13.4 Praktijkvoorbeeld: Airbnb en dienen van twee heren 171
4.14 Agentuur 172
4.14.1 Definitie en voorbeelden 172
4.14.2 Handelsagent versus distributeur 172
4.14.3 Europese oorsprong 173
4.14.4 Delcrederebeding 173
4.14.5 Verplichting principaal 175
4.14.6 Recht op provisie 175
4.14.7 Beëindiging van de overeenkomst 175
4.14.8 Ontbinding 176
4.14.9 Concurrentiebeding 176
5 Aanneming van werk 179
5.1 Inleiding 179
5.1.1 Aanneming in de bouwsector 180
5.1.2 UAV en UAV-GC 180
5.1.3 Raad van Arbitrage 180
5.1.4 Behandelde stof 181
5.2 Hoofdverplichtingen overeenkomst 182
5.2.1 Opleveren van een werk 182
5.2.2 Betalen prijs 183
5.2.3 Gevolgen oplevering 186
5.3 Niet-nakoming door aannemer 188
5.3.1 Tijdens en na oplevering 188
5.3.2 Ontbinding 188
5.3.3 Verruiming ontbindingsmogelijkheid 189
5.3.4 Aansprakelijkheid voor schade 190
5.3.5 Hulppersonen 190
5.3.6 Gebruikte zaken 190
5.3.7 Verborgen gebreken 191
5.4 Einde van de aannemingsovereenkomst 191
5.4.1 Nakoming 191
5.4.2 Overlijden of arbeidsongeschiktheid 192
5.4.3 Ontbinding 192
5.4.4 Opzeggen 193
6 Vaststellingsovereenkomst 195
6.1 Inleiding 195
6.2 Bewijsovereenkomst 195
6.2.1 Wettelijke regeling bewijsovereenkomst 196
6.3 Vaststellingsovereenkomst 197
6.3.1 Definitie en functie 197
6.3.2 Wijze van totstandkoming 200
6.3.3 Nadere rechtshandelingen 202
6.3.4 Gevolgen 204
6.3.5 Karakter van de vaststellingsovereenkomst 206
6.3.6 Nietigheid en vernietiging 207
6.3.7 Ontbinding vaststellingsovereenkomst 209
6.3.8 Collectieve schadeafwikkeling 210
7 Verzekeringsovereenkomst 213
7.1 Inleiding 213
7.1.1 Risico 213
7.1.2 Te hoog risico 214
7.1.3 Maatschappelijk belang 214
7.1.4 Publiekrechtelijke verzekeringen 214
7.1.5 Verzekering van rechtswege of verplichting tot afsluiten 215
7.1.6 Tussenpersonen 216
7.2 Definities en vormen 217
7.2.1 Schadeverzekering 218
7.2.2 Sommenverzekering 218
7.2.3 Persoonsverzekeringen 218
7.2.4 Indemniteitsbeginsel 219
7.2.5 Nieuwwaarde 219
7.2.6 Verzekeraar, verzekeringnemer, verzekerde en begunstigde 219
7.3 Totstandkoming verzekeringsovereenkomst 220
7.3.1 Vormvrij 220
7.3.2 Voorlopige dekking 220
7.3.3 Aanbod en aanvaarding 221
7.3.4 Mededelingsplicht 222
7.3.5 Verzekeringsovereenkomst op afstand 223
7.4 Inhoud van de verzekeringsovereenkomst 223
7.4.1 Polis en polisvoorwaarden 223
7.4.2 Kernbedingen en algemene voorwaarden 223
7.4.3 Kern van de prestatie 223
7.4.4 Polisvoorwaarden 224
7.4.5 Verzekerde som 224
7.4.6 Onderverzekering en oververzekering 224
7.4.7 Wettelijke uitsluitingen 225
7.5 Mededelingsplicht en verzwijging 225
7.5.1 Risicoanalyse 226
7.5.2 CIS 226
7.5.3 Mededelingsplicht 226
7.5.4 Gevolgen van verzwijging 228
7.5.5 Vernietiging uitgesloten 228
7.6 Uitkeringen 229
7.6.1 Verwezenlijken risico 229
7.6.2 Meldings- en medewerkingsplicht 229
7.6.3 Plicht om schade te beperken 229
7.6.4 Subrogatie 230
7.6.5 Samenloop van verzekering 230
7.7 Einde van de verzekeringsovereenkomst 231
7.7.1 Opzegging 231
7.7.2 Ontbinding 231
7.7.3 Automatische beëindiging 231
Trefwoordenregister 235
