Auteursrechtgids

1 Wat wordt beschermd? 13
1.1 Hoe kom ik aan mijn auteursrecht? 13
1.2 Waarop rust auteursrecht? 18
1.3 Door het auteursrecht niet beschermde werken en prestaties 22
1.4 Een aantal beschermde werken en prestaties nader belicht 23
1.4.a Ontwerpen, schetsen, concepten en formats 23
1.4.b Lettertypen en grafische vormgeving 24
1.4.c Woorden, zinnen, titels en slogans 24
1.4.d Brieven, e-mails, dagboeken en persoonlijke notities 25
1.4.e Nieuwsberichten 26
1.4.f Interviews 27
1.4.g Personages 27
1.4.h Foto’s 27
1.4.i Bankbiljetten 29
1.4.j Computerprogramma’s 29
1.4.k Arrangementen 30
1.4.l Databanken 31
1.5 De naburige rechten 32

2 Wie heeft het auteursrecht? 35
2.1 Wie is de maker? 35
2.2 Meer dan één maker 36
2.3 Werken gemaakt in opdracht 39
2.4 De bewerker, vertaler en parodist 40
2.5 De verzamelaar 42
2.6 Werken gemaakt in dienstverband 43
2.7 Een aantal makers nader belicht 46
2.7.a De fotograaf en het afgebeelde werk 46
2.7.b De illustrator 47
2.7.c De interviewer 47
2.7.d De makers van een muziekwerk 48
2.7.e De makers en de producent van een film 49
2.8 De uitgever 50
2.9 De uitvoerend kunstenaar, producent, omroep en persuitgever 51

3 Over welke rechten kan de auteur beschikken? 53
3.1 De rechten van de auteur 53
3.2 Het verveelvoudigingsrecht 54
3.2.a Het reproductierecht 54
3.2.b De tijdelijke technische kopie 55
3.2.c Het recht op de bewerking 56
3.2.d Het recht op de vertaling 57
3.3 Het recht op openbaar maken 57
3.3.a Het terbeschikkingstellingsrecht 57
3.3.b Geen openbaarmaking in familie- of vriendenkring 63
3.3.c Geen openbaarmaking tijdens de les 64
3.3.d Het verhuur- en uitleenrecht 65
3.4 Specifieke bepalingen voor computerprogramma’s 67
3.5 Uitputting van het auteursrecht 68
3.6 De morele rechten 70
3.6.a Plaats in de wet 70
3.6.b Het recht op naamsvermelding 71
3.6.c Redelijk verzet tegen wijzigingen in het werk 72
3.6.d Aantasting eer of goede naam 72
3.6.e Specifieke bepalingen voor audiovisuele werken 74
3.7 De wettelijke beschermingstermijn 74
3.7.a De duur van vermogensrechten 74
3.7.b De duur van morele rechten 76
3.8 Het volgrecht van de beeldend kunstenaar 76
3.9 De rechten van de producent van een databank 77
3.9.a Inhoud van het databankenrecht 77
3.9.b Beperkingen op het databankenrecht 79
3.10 Naburige rechten 81

4 Gebruikmaken van het werk van anderen in het eigen werk 83
4.1 Beperkingen van het exclusieve recht 83
4.2 Gebruik van internetbronnen: downloaden, hyperlinken en embedden 86
4.3 De bewerking: vertaling, samenvatting, incidentele verwerking en parodie 87
4.3.a Nieuw werk of een bewerking of plagiaat? 87
4.3.b Samenvatting en uittreksel 90
4.3.c Incidentele verwerking 90
4.3.d Karikatuur, parodie of pastiche 92
4.4 Het citaatrecht 93
4.4.a Wanneer mag worden geciteerd? 93
4.4.b Een logisch verband 95
4.4.c Redelijk aantal en redelijke omvang 95
4.4.d Geen zelfstandige functie 97
4.4.e Respect voor de morele rechten 98
4.4.f Foto’s, muziek, persoverzichten en het kunstcitaat 98
4.5 Gebruik in onderwijsmateriaal 99
4.5.a De onderwijsexceptie 99
4.5.b Een kort gedeelte of een kort werk 102
4.5.c Billijke vergoeding 103
4.6 Gebruik voor de nieuwsvoorziening 105
4.6.a Persexceptie 105
4.6.b Actuele reportages en persoverzichten 106
4.7 Het recht van de geportretteerde 108
4.7.a Portretrecht 108
4.7.b Portretten gemaakt in opdracht 109
4.7.c Portretten die niet in opdracht zijn gemaakt 109
4.8 Beeldrecht en kunstwerken in openbare plaatsen 112
4.9 Beperkingen ten gunste van justitie, de eigenaar en de schilder 114
4.10 Het gebruik van muziek- en filmwerken 115
4.11 Tekst- en datamining ten behoeve van onderzoek 116
4.12 Andere rechten om rekening mee te houden 117
4.13 Het vinden van rechthebbenden 118

5 De exploitatieovereenkomst: het wettelijk kader 121
5.1 In eigen beheer uitgeven of samenwerken met een exploitant? 121
5.2 Wettelijke regels voor de exploitatieovereenkomst 123
5.3 De verschillen tussen overdracht en de (exclusieve) licentie 130
5.4 Het contracteren van morele rechten en toekomstige werken en exploitaties 135
5.5 Het recht op een billijke vergoeding 138
5.6 Het recht op ontbinding bij onvoldoende exploitatie 148
5.7 Het recht om onredelijk bezwarende bedingen te vernietigen 154
5.8 Het recht op open access voor wetenschappelijke artikelen 156
5.9 Het filmcontractenrecht 157

6 De exploitatieovereenkomst: algemene aandachtspunten 163
6.1 Leidraad voor de opstelling van het contract 163
6.2 Partijen 164
6.3 Considerans 165
6.4 Het werk 167
6.5 Overdracht of, al dan niet exclusieve, licentie en de procesvolmacht 168
6.6 Vrijwaring en aansprakelijkheid 172
6.7 Het aangaan van de exploitatieverplichting en het concurrentiebeding 175
6.8 Exploitatiewijze en vormgeving 177
6.9 Het honorarium en de betaling 178
6.9.a Aspecten arbeidsrecht en sociaalverzekeringsrecht 186
6.10 Duur, herziening en beëindiging 188
6.11 Toepasselijk recht en keuze rechter of alternatieve geschillenbeslechting 192
6.12 De rol van verenigingen en collectieve beheersorganisaties 195

7 De exploitatieovereenkomst voor specifieke werken 197
7.1 Oorspronkelijk Nederlandstalig literair werk 197
7.2 De vertaling 201
7.3 Het kinderboek 204
7.4 Educatieve uitgaven 206
7.5 Wetenschappelijk werk 209
7.6 Software 213
7.7 Databanken 215
7.8 Journalistieke werken 216
7.9 Foto’s en tekeningen 220
7.10 Overeenkomsten met (hoofd)redacties 223
7.11 Het muziek(uitgave)contract 224
7.12 Overeenkomsten voor filmwerken 229
7.13 Schrijven voor theaterproducties 237

8 Collectief beheer van rechten 239
8.1 Het nut van collectief beheer 239
8.2 De privékopie (thuiskopie) 246
8.3 Het kopiëren uit uitgegeven werken (reprorecht) 248
8.4 Het uitlenen van werken door bibliotheken (leenrecht) 253
8.5 De distributie van film- en televisiewerken 257
8.6 Het digitaliseren en beschikbaar stellen van cultureel erfgoed 259
8.6.a Verruimde licenties voor alle werken en gebruik 268
8.7 Stichting PRO en UvO voor regelingen met uitgevers 270
8.7.a De onderwijslicenties van Stichting UvO 271
8.7.b Stichting PRO: verdeelorganisatie voor uitgevers 274
8.8 Pictoright voor regelingen met beeldmakers 275
8.8.a Individuele rechten (beeldrecht) en collectieve rechten 275
8.8.b Het volgrecht 278
8.9 Buma en Stemra voor het openbaar maken en vastleggen van muziekwerken 279
8.10 Sena voor het openbaar gebruik van op commerciële basis uitgebrachte muziek 284
8.11 Videma voor het zakelijk gebruik van televisieprogramma’s 288
8.12 Lira voor schrijvers 290
8.13 VEVAM voor regisseurs 293
8.14 NORMA voor uitvoerend kunstenaars 294
8.15 SEKAM, SEKAM Video, StOPnl voor film- en televisieproducenten 296
8.15.a Stichting Collectieve Gelden Omroepen (SCGO) 299
8.16 STAP en SVVP voor audio- en videoproducenten 299
8.17 FEMU: collectieve regelingen voor gebruik bladmuziek 300
8.18 Intern en extern toezicht op collectief beheer 301
8.19 Klachten- en geschillenregelingen voor alle belanghebbenden 306

9 Handhaving van rechten 309
9.1 Inbreuk 309
9.2 De burgerrechtelijke vordering 310
9.2.a Wie kan optreden? 310
9.2.b Tegen wie kan worden opgetreden? 313
9.2.c Verklaring voor recht 316
9.2.d Voorlopige voorziening in kort geding 317
9.2.e Bodemprocedure 318
9.2.f Handhaving afspraken auteurscontract 320
9.2.g Beslaglegging 324
9.2.h Bescherming technische voorzieningen 325
9.2.i Hoe kan worden opgetreden? 326
9.3 Arbitrage en mediation 329
9.4 Aansprakelijkheid aanbieders onlinediensten voor het delen van inhoud 331
9.5 De strafvordering 335
9.6 Welk recht is van toepassing? 336

Register Auteurswet 339
Afkortingenlijst 347
Trefwoordenregister 351