Inleiding 13
Het Dirty Harry-probleem 14
Crises in de bestrijding van de drugscriminaliteit 17
Verklaringen voor de irt-affaire 18
De geschiedenis van de drugsbestrijding 20
Het discours en het persoonlijk perspectief 23
Werkwijze 26
Periodisering 28
Betekenis onderzoek 29
1 Ontwaken en experimenteren (1961-1976) 33
1.1 Wie zijn geschiedenis niet kent 35
1.1.1 Provocatie 37
1.1.2 De ‘grote tolerantie’ doet haar intrede 38
1.1.3 Nuance, ergernis en zorgen 40
1.1.4 Opiumwet 1976 43
1.1.4.1 Commissie-Hulsman en commissie-Baan 44
1.1.4.2 Wijziging Opiumwet 1976 46
1.1.4.3 Een ongelukkig compromis 48
1.1.5 Amfetamine 49
1.1.6 Pragmatisch of kortzichtig? 50
1.2 Het hek is van de dam 52
1.2.1 The Dutch Connection 53
1.2.2 Als een olievlek 57
1.2.3 De heroïne-epidemie 59
1.2.3.1 Verslaving 59
1.2.3.2 Hulpverlening 60
1.2.3.3 Ontwikkeling 62
1.2.4 Aandacht voor georganiseerde drugscriminaliteit 64
1.2.4.1 Hasjcriminaliteit 66
1.2.4.2 Heroïnecriminaliteit 67
1.2.5 Onbedoelde gevolgen 70
1.3 De maalstroom van de samenleving 72
1.3.1 Maatschappelijke ontwikkelingen 73
1.3.2 Buitenlandse toestanden 74
1.3.3 Een zekere verlamming 77
1.3.4 Een nieuwe generatie 79
1.3.5 Aanzet tot verandering 83
1.4 Nederlandse recherche op de verkeerde weg? 84
1.4.1 Uitgangspositie 85
1.4.1.1 In de luwte 85
1.4.1.2 Ontwikkeling opsporingsonderwijs 88
1.4.1.3 Verkokering 90
1.4.1.4 Personeelsperikelen 92
1.4.2 Relatie met justitie en bestuur 93
1.4.3 Geen landelijke recherchedienst 97
1.4.4 Discussie over schaalvergroting 100
1.4.5 Alternatieven voor schaalvergroting 109
1.4.5.1 Experimenten 110
1.4.5.2 Recherchebijstandsteams 111
1.4.5.3 Recherchegremia 112
1.4.6 Het belang van informatie 114
1.4.7 Een weg vol hobbels en gaten 118
1.5 Optreden tegen het kwaad 120
1.5.1 Uitgangspositie 122
1.5.1.1 De drugsrechercheurs van het eerste uur 124
1.5.1.2 Openbaar Ministerie en bestuur 127
1.5.2 Dweilen met de kraan open 128
1.5.2.1 Amsterdam 128
1.5.2.2 Rotterdam 133
1.5.2.3 Arnhem 134
1.5.2.4 Eindhoven 135
1.5.3 Samenwerking op nationaal en internationaal niveau 135
1.5.3.1 Nationaal 135
1.5.3.2 Internationaal 137
1.5.3.3 Politieel imperialisme 138
1.5.3.4 Liaisons 142
1.5.4 Advies Recherche Advies Commissie 144
1.5.4.1 Onderzoek werkgroep-Toorenaar 144
1.5.4.2 Drugs als specialisme 145
1.5.4.3 Verdovende-middelencursussen 147
1.5.4.4 Landelijke Verdovende Middelen Centrale (vmc) 148
1.5.4.5 Technische begeleidingscommissie 149
1.5.5 Agressief optreden 150
1.5.5.1 Zoeken naar oplossingen 150
1.5.5.2 Informanten 154
1.5.5.3 Pseudokoop 156
1.5.5.4 Infiltratie 159
1.5.6 De school-Toorenaar 160
1.5.7 Een grote ontdekkingsreis 164
2 Herbezinning en verandering (1977-1987) 167
2.1 Ontsporingen in Amsterdam 169
2.1.1 Een normatief getto in Amsterdam 171
2.1.2 Corruptie 173
2.1.2.1 Beïnvloeding door criminelen 173
2.1.2.2 Burgerpot 175
2.1.2.3 Chinezenexperts 177
2.1.3 Affaire-Warmoesstraat 177
2.1.4 Een botsing van stijl en persoonlijkheid 179
2.1.5 Hoge Toorenaars vangen veel wind 180
2.1.6 Context als excuus 183
2.2 Herbezinning en professionalisering 185
2.2.1 Het Tallon-arrest 187
2.2.2 Waar liggen de grenzen van het toelaatbare? 189
2.2.2.1 Rotterdam: de school-Blaauw 190
2.2.2.2 Amsterdam: de school-Sietsma 193
2.2.2.3 Uitvergrote verschillen 195
2.2.3 Professionalisering infiltratie 196
2.2.3.1 De praktijk 196
2.2.3.2 De theorie 200
2.2.4 cid wordt langzaam volwassen 203
2.2.5 Financieel rechercheren 206
2.2.6 Uit balans 208
2.3 Kan de recherche het spoor blijven volgen? 210
2.3.1 Politie in verandering 213
2.3.1.1 De theorie en de kritieken 213
2.3.1.2 De praktijk 219
2.3.2 De commissie-Roethof 226
2.3.3 Maatschappelijke ontwikkelingen 228
2.3.4 Rol bestuur en justitie 231
2.3.4.1 Institutionalisering lokale driehoek 231
2.3.4.2 Ondergeschiktheid met gezag 233
2.3.4.3 Het om in het nadeel 235
2.3.5 Intensivering samenwerking politie 236
2.3.5.1 Landelijk politiebeleid 237
2.3.5.2 Een alternatief voor besteldiscussie 239
2.3.6 Het functioneren van de cri 243
2.3.7 Internationale samenwerking 245
2.3.7.1 Buitenlandse liaisons in Nederland 246
2.3.7.2 Nederlandse liaisons in het buitenland 247
2.3.7.3 Op weg naar Europol 250
2.3.8 De grenzen verlegd 252
2.4 Politiek-bestuurlijke (on)wil 255
2.4.1 Twee honden vechten om een been 257
2.4.2 Van huisdealer naar coffeeshop 260
2.4.3 Hasj, een vergeten prioriteit 262
2.4.4 Cocaïne, de Nederlandse Antillen en de Surinaamse connectie 264
2.4.5 Herziening van het lokale drugsbeleid 267
2.4.6 Aanpak lokale drugshandel 270
2.4.7 Selectieve aandacht 276
2.5 Georganiseerde criminaliteit op de agenda 278
2.5.1 Ontwikkeling in denken 280
2.5.2 Nota Samenleving en criminaliteit 282
2.5.3 De recherche onder de loep 283
2.5.4 Introductie misdaadanalyse 286
2.5.5 Geen Nederlandse fbi 288
2.5.6 Een kentering 293
3 Schaalvergroting en crisis (1988-1996) 295
3.1 De aanpak van de georganiseerde criminaliteit 297
3.1.1 Een sociaal-politieke constructie 298
3.1.2 Het broddellapje 301
3.1.3 De Randstadnotitie 303
3.1.4 Nota Georganiseerde criminaliteit in Nederland 305
3.1.5 Integraal en probleemgericht 307
3.1.6 Onbekend terrein 311
3.2 Een drievoudige crisis 313
3.2.1 Verschillen van inzicht 315
3.2.2 Toenemende frictie 317
3.2.3 Zoeken naar oplossingen 321
3.2.4 Affaire-cid Kennemerland: de stok om mee te slaan 326
3.2.5 Affaire-Wierenga: de onwillige hond 329
3.2.6 De opsporing op de pijnbank 332
3.2.7 IRT-affaire anders beoordeeld 342
3.3 Een onrustige (overgangs)periode 345
3.3.1 Knopen worden doorgehakt 348
3.3.2 Agenderende rol in het gedrang 353
3.3.3 Niet zomaar open grenzen 356
3.3.4 Een Europese cri 360
3.3.5 Stappen vooruit én achteruit 363
3.4 Is er nog een toekomst voor de opsporing? 365
3.4.1 Nadruk op ‘Wijkgericht werken’ en ‘Decentraal tenzij…’ 366
3.4.2 De naweeën van de irt-affaire 371
3.4.3 Financiële opsporing in de lift 374
3.4.4 Identiteitscrisis 379
3.5 Stiefkinderen van het Nederlandse drugsbeleid 381
3.5.1 Nederland Partyland 382
3.5.2 Burgers in opstand 384
3.5.3 Continuïteit en verandering 389
3.5.4 Nederland ‘narcostaat’ 394
3.5.5 We oogsten wat we zaaien 396
4 Samenspannen en herstelwerkzaamheden (1997-2011) 399
4.1 Nieuwe accenten in het Nederlandse drugsbeleid 402
4.1.1 Verslaafden en drugsscenes 403
4.1.2 Drugstoerisme 409
4.1.3 Coffeeshops 411
4.1.4 Herijking drugsbeleid 413
4.1.5 Bolletjesslikkers 416
4.1.6 De wal keert het schip 419
4.2 Het interregnum 421
4.2.1 Herstellen van weeffouten 423
4.2.2 Lacunes op bovenregionaal en nationaal niveau 426
4.2.3 Herijking politievisie 435
4.2.4 Police managerialization 439
4.2.5 Het regionale bestel wankelt 444
4.2.6 Op weg naar een nationale politie 448
4.3 Nieuwe wegen voor de recherche 451
4.3.1 Losse herstelwerkzaamheden 452
4.3.2 Meer en beter boeven vangen 455
4.3.3 Eindelijk duidelijkheid voor opsporingsambtenaren 462
4.3.4 Project Versterking Opsporing 468
4.3.5 Vallen en opstaan 473
4.4 Samenspannen tegen georganiseerde criminaliteit 476
4.4.1 If you can’t write the book of crime… 478
4.4.2 Integrale aanpak ondermijning 483
4.4.3 Het vermogen te ontnemen 488
4.4.4 Internationaal wordt normaal 493
4.4.4.1 Internationale rechtshulp 495
4.4.4.2 Liaisons 496
4.4.4.3 Europol 496
4.4.4.4 ncips 498
4.4.4.5 Collège européen de police (Cepol) 499
4.4.4.6 Uitbreiding Europese Unie 500
4.4.4.7 Eurojust 501
4.4.4.8 Joint Investigation Teams (jit’s) 502
4.4.4.9 epicc 503
4.4.5 Samen kom je verder 504
4.5 To focus or not to focus 508
4.5.1 Samenspannen tegen xtc 509
4.5.2 Soft Drugs, Hard Crime 517
4.5.3 A new frontier 525
4.5.4 De laatsten der Mohikanen 526
4.5.5 No future? 529
5 Epiloog 533
Tot slot 534
5.1 Verleden: vijftig jaar drugsbestrijding (1961-2011) 534
5.2 Heden: opsporing binnen de Nationale Politie 539
5.3 Toekomst: continuïteit en verandering 544
5.4 Het Dirty Harry-probleem in perspectief 551
Verantwoording 555
Geraadpleegde politievakbladen 555
Gebruikte afkortingen 555
Interviews en persoonlijke contacten 560
Literatuur 565
Samenvatting 573
Summary 577
