Voor wie Ons feilbare denken van Daniel Kahneman heeft gemist, of te academisch vond, is er Denkkracht van Richard Nisbett en Uit onbetrouwbare bron van Daniel Levitin. Denkracht gaat over keuzes maken, over redeneren, over intuïtie, maar belangrijker nog: over (oosterse) dialectica, als tegenhanger van de westerse logica. In essentie bestaat dit oosters redeneren uit een holistisch perspectief op de wereld (context, situationele factoren, onderlinge relaties), resulterend in een aantal principes (verandering, contradictie). Levitin benadert het zelfde onderwerp van de andere kant: hoe onderscheid je feit en fictie? Hoe herken je onjuiste informatie? Wanneer is er misbruik gemaakt van statistiek, van psychologie, of van de logica?
Op en top Hollands is het verrassende Verslaafd aan organiseren van Tjip de Jong. Organisaties, zo zegt De Jong, zijn verslaafd aan zinloze routines. Telkens een nieuwe visie ontwikkelen die niet verder komt dan de bureaulade, het jaarlijkse beoordelingscircus waar niets mee gebeurt, ambities formuleren die uiteindelijk niet meer blijken dan holle frasen. Sluipmoordenaars noemt De Jong ze, die noodzakelijke verandering zelfs tegenhouden. Lees vooral ons interview met de auteur verderop in dit nummer. Met een prachtige observatie over dienend leiderschap, zo’n prachtig begrip uit de categorie holle frasen: ‘Op papier staat het prachtig. Het doet het overigens vaak ook goed bij managers en bestuurders. Maar in de praktijk snap ik eigenlijk niet zo goed wat het is. Dienend leiderschap is een rookgordijn om de werkelijke hang naar macht en invloed van de gevestigde orde te maskeren.’
Ook Hollands maar dan in het Engels is het gewichtige Reconsidering Change Management van de Ten Have-broeders. Veel veranderinitiatieven mislukken omdat interventies gepleegd worden op basis van aannames die nergens onderbouwd zijn. Dit boek poneert 18 van deze aannames (stellingen, gedestilleerd uit de top 100 meest verkochte managementboeken) en onderzoekt of het eigenlijk wel klopt wat er wordt beweerd. Doorgaans niet echt. Zoals de stelling dat ‘70 procent van alle veranderingen mislukt’. Onzin, hangt helemaal af van het type verandering. Waarom dan toch dit mantra? ‘Het blijven herhalen en benadrukken van de stelling lijkt een coping mechanisme voor managers die de verantwoordelijkheid voor een organisatieverandering dragen. Het is een negatief ingestoken winstwaarschuwing die vooraf mogelijk falen, maar ook de inzet van consultants, kan legitimeren.’
Van geheel ander kaliber is Hoe moeilijk kan het zijn?. In 76 columns van 2 pagina’s illustreert Jasper van Kuijk wonderlijke denkfouten in wat zo fraai design heet. Over design gesproken: design is het commerciële antwoord op commodization, op producten die niet van elkaar zijn te onderscheiden. Styling wordt dan vaak een geforceerd onderscheidende factor. Een lepel met ronde steel, prachtig maar lastig in het gebruik. Een gladde kraanknop die met natte hand niet is dicht te draaien. Of een opzettelijk (en wat flauw) verdraaid omslag dat onderhavig boek siert.
En vol al weer, geeneens ruimte om het alleraardigste kleinood Voorbij het meetbare van Margareth Heffernan een verdiend zetje te geven.
Over Pierre Pieterse
Pierre Pieterse was tot februari 2022 hoofdredacteur van Managementboek Magazine.
