Je hebt geen technische kennis nodig om dit onthullende boek te lezen, wel een kritische geest. Het energiedebat heeft religieuze proporties aangenomen, compleet met leerstellingen en dogma’s. Daarmee creëren we met z’n allen een enorme luchtbel van gelijkgestemden en politiek correcten. Laten we in plaats daarvan de dogmatiek en correctheid terzijde schuiven, en niet alles geloven wat ons door politici, deskundigen en ondernemers wordt verteld.
De groene illusie zet alle energieopties overzichtelijk op een rijtje, en beschrijft op basis van objectieve getallen en alledaagse voorbeelden de voor- en nadelen van elk alternatief. Aan de hand daarvan wordt vervolgens uitgelegd waar de kansen liggen en waar niet. Zo zijn zonnepanelen een veel betere optie dan windmolens, en dragen elektrische auto’s en biomassa niet bij aan CO2 reductie.
Minstens zo belangwekkend zijn de verregaande consequenties van een energietransitie. Wij hebben in de afgelopen 150 jaar onze technologie, maatschappij en welvaart volledig opgebouwd op basis van fossiele brandstoffen. Het is een groene illusie om te geloven we dit allemaal in stand kunnen houden zonder fossiele brandstoffen. Zolang we denken dat we een energietransitie kunnen realiseren zonder offers te brengen komt er geen energietransitie.
Er zijn maar liefst vier windmolens nodig om één trein te laten rijden. De ICT verbruikt wereldwijd meer energie dan de luchtvaart. Personenauto’s verbruiken vijf maal zoveel energie als vliegtuigen. Elektrificatie van het wegverkeer vergt vier maal zoveel zonnepaneel-oppervlak als al het asfalt van onze 10.000 km rijks- en provinciewegen. Gasloze huishoudens leiden per saldo tot een hoger nationaal gasverbruik. Biomassa produceert bij verbranding meer CO2 dan steenkool.
En alsof dat nog niet genoeg is nemen onze aantallen explosief toe. De wereldbevolking groeit in de komende 30 jaar naar 9 à 10 miljard mensen, en tegelijkertijd breidt de westerse welvaart zich uit naar het zuiden en het oosten. Dat laatste willen we ook, maar leidt tot een toenemend energieverbruik per wereldburger. De VN voorspellen dan ook dat het wereldwijde energieverbruik zal blijven stijgen, en niet gaat dalen zoals de Klimaatdoelstellingen vereisen.
We verbruiken veel meer energie dan nodig, onder andere met onze auto’s van 100 pk en meer. Met slimme maatregelen in huis en bedrijf kunnen we zonder grote offers flink besparen. Ook lokale overheden kunnen veel bereiken, niet met een vlucht vooruit maar met het veel beter benutten van bestaande technologie en infrastructuur. Waarom zijn er bijna nergens groene golven? Waarom passen stoplichten zich niet veel beter aan aan het actuele verkeersaanbod?
Voorlopig neemt het energieverbruik in Nederland gestaag toe. Dat is op zich al in strijd met de klimaatdoestellingen, en brengt die alleen maar verder buiten bereik. Energie is een kostbaar en schaars goed, en zal dat met het terugdringen van fossiele brandstoffen zeker blijven. Hoog tijd om te stoppen met de verspilling, om te beginnen door het vermogen van alle types automotoren wettelijk te begrenzen. Dat heeft de EU ook met lampen en stofzuigers gedaan.
Wij kunnen de toekomst niet voorspellen, laat staan bepalen. Dat geldt ook voor onze energietoekomst. Dit is geen reden voor pessimisme, maar wel voor aandacht en gezond verstand. Natuurlijk moeten we minder CO2 gaan uitstoten, maar laten we het politieke en commerciële opportunisme waardoor dit belangrijke thema wordt beheerst doorprikken en feiten van fictie gaan onderscheiden.
Maarten van Andel studeerde scheikunde in Groningen. Hij is de nieuwe directeur van het opleidingsinstituut Toegepaste Natuurwetenschappen van Fontys Hogescholen, en werkte daarvoor 32 jaar in de high-tech industrie van Brainport Eindhoven. Hij is de auteur van De Groene Illusie.
