Van Mierlo brengt in ‘Gelijkspel wint, de kracht van diversiteit en inclusief leiderschap' de problemen, de uitdagingen en mogelijke oplossingen in kaart.
Niet bijster goed
Van Mierlo begint met de stand van zaken in Nederland. Het antwoord op de titel van het eerste hoofdstuk: ‘hoe staan we ervoor?' is in het kort: niet bijster goed. Er is nog lang geen sprake van een representatieve genderdiversiteit. Van een zeer laag percentage vrouwelijke bestuurders bij beursgenoteerde bedrijven (een schamele 12,5 %), een stagnerend aantal vrouwen in de politiek tot een grote ‘brain leak' door afhakende vrouwen in de wetenschap. In het Global Gender Gap Report stond Nederland in 2020 op de 38e plaats, en we dalen ook nog eens als een van de weinige landen in de score voor gendergelijkheid. Niet bepaald iets om trots op te zijn.
Probleem voor iedereen
En voor wie is dit een probleem? Voor vrouwen, omdat die vaak economisch afhankelijk zijn van hun man. Voor bedrijven, die door een masculiene monocultuur niet goed voorbereid zijn op de toekomst. Op de komst van millennials bijvoorbeeld, die meer belang hechten aan een goede werk-privébalans dan aan winst maken, op de overgang naar een betekeniseconomie en op de vierde industriële revolutie: die van de digitalisering. En het is systemisch gezien, de bril waardoor Van Mierlo naar de wereld kijkt, een probleem voor iedereen. Nieuw leiderschap is nodig, een onderwerp waaraan ook een hoofdstuk is gewijd: innoverend, coachend en dienstbaar.
Aan de bak!
Wat moet er gebeuren? Van Mierlo maakt geen keuze in het valse dilemma dat vaak geschetst wordt: ‘fix the women' versus ‘fix the system'. Iedereen moet aan de bak, mannen, vrouwen en hele organisaties. Een citaat van Arjen Lubach: ‘Het enige klusje dat echt alleen door mannen uitgevoerd kan worden, is het aannemen van een eerste vrouw. En dan geen smoesjes meer als ‘ze zijn er gewoon niet' of ‘ze zijn niet ambitieus'. Met dat laatste ‘argument' maakt' Van Mierlo helemaal korte metten. Vrouwen niet ambitieus? Ze zijn juist vaak té ambitieus: ze willen de perfecte medewerker zijn, de perfecte leidinggevende, partner, moeder, vriendin, noem maar op. En dat kan erg belemmerend werken. Zonde! Een handzaam overzicht van vormen van bias, onbewuste vooroordelen, laat zien hoe makkelijk wij allemaal in dit soort psychologische valkuilen stappen.
Aan de slag!
Gelijkspel biedt meer dan kennis en inzichten, het is ook een praktisch boek vol tips. Voor werving en selectie, bijvoorbeeld: een genderdivers team bouw je vrouw voor vrouw. Hoe schrijf je een vrouwvriendelijke vacaturetekst? Hoe begeleid je vrouwen in sollicitatieprocedures? En hoe beoordeel je neutraal? En voor wie nog grondiger aan de slag wil (en dat moet je willen, daar moet je toch van overtuigd zijn na het lezen van dit boek), biedt Van Mierlo een 10-stappenplan voor diversiteit en inclusie.
Co-create the party
In Gelijkspel Wint laat van Mierlo tientallen deskundigen uit de praktijk aan het woord. Mannen en vrouwen, bekend en onbekend, allemaal bezig met genderdiversiteit. Van oud-minister Bussemakers tot de directeur van de grootste uienhandel ter wereld. Ze citeert de Amerikaanse diversiteitsexpert Verna Myers: ‘Diversity is being invited to the party. Inclusion is being asked to dance.' Maar dat gaat Van Mierlo nog niet ver genoeg. Ze voegt daar zelf aan toe: ‘Inclusion is to co-create the party and dance at it in your own way (or stay at the bar if you want to)'. Met Gelijkspel wint laat ze zien dat er nog behoorlijk wat werk aan de winkel is om deze inclusie te bereiken, maar dat het resultaat van dit werk de moeite meer dan waard zal zijn. Kom maar op met die party!
Over Liesbeth Tettero
Liesbeth Tettero is trainer en coach in het openbaar bestuur (www.publice.nl) en van ambitieuze vrouwen (www.feministerie.nl).
