De mythe van het economisme

In zijn boek 'De mythe van het economisme' stelt Jesse Klaver zich voor als het nieuwe gezicht van GroenLinks en neemt hij de lezer mee op een zoektocht naar zijn idealen en zijn politieke missie: het tegengaan van de economisering van de samenleving.

Dit boek is een weerslag van de zoektocht naar zijn drijfveren in de politiek en daarmee ook een reflectie op vijf jaar Haagse politiek. In het eerste hoofdstuk beschrijft hij zijn achtergrond, hoe zijn Indische oma hem inspireert met haar 'kassian' (meeleven met anderen) en hoe zijn moeder en stiefvader hem aanmoedigen om al vroeg actief te worden in allerlei bewegingen.

In het tweede hoofdstuk beschrijft hij zijn eerste stappen in de politiek. Vervolgens komt in hoofdstuk drie aan de orde hoe de aanpak van de ongewenste gevolgen van het markt- en rendementsdenken in de afgelopen vijf jaar de rode draad van zijn kamerwerk is geworden.

In hoofdstuk vier beschrijft Klaver wat economisme inhoudt en ten slotte in hoofdstuk vijf doet hij voorstellen, zogenoemde ‘game-changers’, die Nederland daadwerkelijk kunnen veranderen. In zijn zoektocht om de ideologie van het economisme expliciet te maken beschrijft hij een vijftal dogma’s waarvan afscheid moet worden genomen om het economisme af te breken. Klaver stelt namelijk dat deze dogma’s breed gedeeld worden door beleidsmakers, opinieleiders en politici en deze dogma’s daarmee grotendeels de sociale en economische politiek bepalen.

Vervolgens neemt hij stelling in zijn laatste hoofdstuk. Daarin benoemt hij ‘game-changers' om te komen tot verandering:

1. Op zelfopgewekte duurzame energie betaal je geen belasting;

2. De overheid investeert in een duurzame energievoorziening;

3. We moeten de marktwerking terugdringen in de zorg;

4. Laat de overheid zelf medicijnen inkopen en beteugel de macht van de farmaceutische industrie;

5. We kiezen voor een staatsbank en we scheiden nuts- en zakenbanken;

6. Minder flexwerk en meer arbeidszekerheid;

7. Vertrouw mensen met een uitkering en schep meer bijverdienmogelijkheden;

8. Progressieve vermogensbelasting;

9. Einde aan de belastingontwijking;

10. Maak een einde aan de toets- en afrekencultuur.

Mocht je daar al geen partijprogramma van kunnen maken, dan geeft dit in elk geval een aanzet tot strijdbare verkiezingsleuzen. Misschien nog niet helemaal rijp; wel fris en actueel en met hoop voor de toekomst.

In ‘De mythe van het economisme’ plaatst Klaver vraagtekens bij de dominantie van het marktdenken, dat volgens hem zowel linkse als rechtse politiek overheerst. Het boek is daardoor eerder een pamflet, en de onderwerpen die hij beschrijft hoogst actueel. Maar boven alles is dit boek een persoonlijk ideologisch zelfportret, waarvan ik zou wensen dat meer politici dat schreven. Wat mij betreft verkleint dit de afstand burger – politiek die vaak gevoeld wordt.

Ik heb ‘De mythe van het economisme’ met veel belangstelling gelezen. Jesse Klaver laat zien dat idealen belangrijke drijfveren zijn in de politiek. Mijn enige punt van kritiek is dat Klaver geen aandacht besteedt aan de consumentzijde van het economisme. In zijn boek zijn nu alleen de overheid, politiek en economische grootmachten de boosdoener. Rupsje-nooit-genoeg zijn we echter ook zelf.