Zoals de Westerse filosofen het niet altijd met elkaar eens waren, gold dat eveneens voor de Chinese filosofen zoals Confucius, Mencius, Lao Zi, Zhuang Zi en vele anderen. Maar wat ze gemeen hadden, was hun afwijzing van het idee dat alles vast stond en het heden gevormd werd door het verleden.
Dit boek laat je nadenken waar je eigen wortels liggen en op welke tradities die gebaseerd zijn. Zo is de invloed van het Protestantisme in het Westen niet weg te denken. Protestantse ideeën liggen voor een belangrijk deel ten grondslag aan de opvattingen die we in onze moderne wereld vanzelfsprekend vinden. Of we nog in God geloven of niet, in elk geval geloven we nog in dezelfde basisprincipes. We denken dat we berekenbare persoonlijkheden in een berekenbare wereld zijn.
Maar wat nu als een dergelijke opvatting niet langer standhoudt? Wat nu als de wereld volkomen versnipperd is? Moeten we dan ons nog steeds richten - zoals ons wordt voorgehouden - om het beste uit ons zelf te halen? Geen van de Chinese filosofen is er op gericht om jezelf te leren kennen. De zelfhulpboeken waar we in de westerse wereld mee om de oren worden geslagen, zouden hen een gruwel zijn.
Dat inzicht zien we nu ook opkomen in het Westen. Het zijn de inzichten van Confucius die op dit punt actueel zijn. Confucius hield zich bezig met gewone dingen uit het dagelijks leven. Hij stelde dat het de beleving van emoties is die ons menselijk maakt. Het gaat er alleen om dat we emoties bijschaven en ons zodoende aanleren beter te reageren op anderen. Klein zinnetje, maar wie daar iets langer bij stil staat, ervaart de kracht en de wijsheid ervan.
Maar, zijn we in staat om anders te kijken naar onze dagelijkse routines? Hebben we nog oog voor de kleine dingen? We doen ze wel, maar niet goed. We worden ons er pas bewust van als we bijvoorbeeld naar het buitenland zijn geweest en vervolgens weer terugkeren naar het eigen land. P
recies deze aanbeveling zien we ook terug bij filosofe Suzanne Neiman in haar boek ‘Waarom zou je volwasssen worden?’ Ook de opvattingen van filosoof Mencius zijn zeer de moeite waard. Hij kwam tot de conclusie dat de dingen die we voor waar aannemen wanneer we plannen maken precies die dingen zijn die ons beperken. We moeten ons leven niet uitstippelen omdat de kosmos niet berekenbaar is. Wat we wel moeten doen is ons blik proberen te verruimen door vraagstukken vanuit meerdere perspectieven te bezien.
Het was Mencius die wees op de begrippen Yin en Yang. Een goed leven leiden, het volgen van De Weg, is volgens hem een voortdurende interactie tussen die twee elementen die schijnbaar elkaars tegendeel zijn maar elkaar in werkelijkheid aanvullen. De wereld waarin we leven is onze eigen creatie en we kunnen ervoor kiezen daar een nieuwe wending aan te geven. Het afdraaien van onze routines en oude opvattingen in stand houden brengt ons niet verder.
Daarom blijft de hamvraag van dit boek: wat is de beste manier om onze passieve levenswijze te doorbreken en de wereld waarin we leven te veranderen? Dit boek is een aanrader voor al die mensen die zich willen laten inspireren door niet-alledaagse opvattingen.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.