Het eerste deel geeft een overzicht van de ontwikkelingen en inzichten in de huidige marktsituatie van de professionele dienstverlening in Nederland anno 2008, waarbij zowel naar het verleden als het heden en de toekomst gekeken wordt. Het tweede gedeelte van het boek richt zich meer op het ontwikkelen van een goede groeistrategie in deze markt. De omslag maakt een redelijk populaire indruk.
De titel 'Professional zoekt groei' lijkt een knipoog te zijn naar de populaire televisieserie 'Boer Zoekt Vrouw'. Dit is echter uiterlijke schijn, want de inhoud is juist zeer degelijk en onderbouwd. De enige relatie met de frivole titel die ik kon ontdekken, is het ontspannen taalgebruik waarvan de auteur zich bedient. Hierdoor is het boek erg goed leesbaar, terwijl je als lezer toch de indruk hebt dat de stof bondig en to-the-point is. Doordat Van der Fluit af en toe terug of vooruit blikt, behoudt u de lijn van het boek; ook als u voor korte of langere tijd onderbroken wordt. U zou misschien verwachten dat dit alles ten koste gaat van de overzichtelijkheid, maar de structuur is zodanig opgebouwd, dat de interessante passages ook later gemakkelijk terug te vinden zijn.
Dan de inhoud. Grofweg is het boek te verdelen in twee gedeelten. Het eerste deel richt zich op groei en bestaat voor het grootste gedeelte uit een gedetailleerde analyse van de maatschappelijke situatie van de professionele dienstverlening in Nederland. Hoewel Eva van der Fluit vooral voorbeelden geeft uit de advocatuur, accountancy en (interim) management, is het overgrote deel van de beschrijvingen direct toepasbaar op de automatisering en (industriële) productontwikkeling, waar ik zelf ruim 25 jaar werkervaring in heb.
Hoofdstuk 1 gaat over de noodzaak om te concurreren door je te onderscheiden. In de afgelopen decennia heeft de professionele dienstverlening een enorme vlucht genomen. In de jaren '90 van de vorige eeuw schoten uitzend- en detacheringbureaus als paddestoelen uit de grond, waardoor de concurrentiedruk enorm is toegenomen. Van der Fluit beschrijft allerlei maatschappelijke en sociale ontwikkelingen die hierbij een rol speelden, zoals arbeidsmobiliteit, veroudering van kennis en de opkomst van gratis diensten. Opdrachtgevers zijn slimmer, volwassener geworden en het vertrouwen van een opdrachtgever in de professional is een belangrijke factor geworden.
In hoofdstuk 2 wordt dit uitgewerkt tot drie factoren namelijk:
- expertise;
- het vermogen om samen te werken;
- de mate waarin de 'klik' ontstaat tussen opdrachtgever en professional.
Deze factoren worden in de daaropvolgende hoofdstukken verder uitgediept. Opvallend in het hele boek is trouwens de aandacht voor de sociale en psychologische aspecten; de wisselwerking tussen mensen. Hierdoor komen het typische karakter van dienstverlening en de hedendaagse Nederlandse cultuur goed tot hun recht.
Het tweede deel van het boek gaat vooral in op het ontwikkelen van een strategie. Hoofdstuk 6 beschrijft de stappen die doorlopen kunnen worden en belicht elementen van verschillende managementtheorieën over strategieontwikkeling. Deze informatie is niet zo vernieuwend als het eerste deel van het boek, maar wel wordt duidelijk hoe de aanpak voor strategieontwikkeling is toe te passen op de hedendaagse problematiek.
Hoofdstuk 7 richt zich vervolgens op de situatie van een bureau als geheel (dat wil zeggen: een dienstverlenend bedrijf) en hoofdstuk 8 gaat over dienstverlening vanuit een (interne) stafafdeling. Beide hebben hun eigen karakteristiek en de overeenkomsten en verschillen in strategieontwikkeling worden belicht. Omdat de dienstverlening in elk bedrijf net weer een beetje anders is, moet niet alleen de strategie zelf worden toegespitst op de specifieke situatie, maar ook de manier om tot die strategie te komen en deze te realiseren.
Dit wordt in de hoofdstukken 9 en 10 toegelicht. Traditioneel is een strategiebepaling misschien een rationele, zakelijke aangelegenheid, maar in deze hoofdstukken komen ook de menselijke factoren weer aan de orde, zoals bijvoorbeeld intuïtie. Hierdoor ontstaat een compleet en praktisch beeld over hoe te komen tot een effectieve groeistrategie, die bovendien rekening houdt met de huidige maatschappelijke ontwikkelingen.
Over het geheel genomen zijn er een paar dingen die me opvallen aan dit boek. Ten eerste belicht Eva van der Fluit de typisch Nederlandse situatie, wat een verademing is in een wereld die gedomineerd wordt door Amerikaanse benaderingen. Het maakt de vertaling naar onze eigen situatie veel gemakkelijker. Het tweede dat opvalt, is de aandacht voor de menselijke factor van de interactie van de professional met de mensen in zijn werkomgeving, in plaats van het typische rationele systeemdenken van veel managementtheorieën.
En niet in de laatste plaats viel mij de schrijfstijl op, die ontspannen is en persoonlijkheid en intelligentie uitstraalt. Eva van der Fluit is kennelijk niet alleen een vakbekwaam management consultant, maar weet dat ook perfect op papier over te brengen.
Over Frank Schophuizen
Frank Schophuizen is consultant bij TOPIC Embedded Systems in Best en is gespecialiseerd in configuration management. Hij ondersteunt vooral high-tech bedrijven bij het inrichten van hun processen en systemen voor software- en product-ontwikkeling, waarbij zowel technisch als menselijke communicatie en samenwerking een belangrijke rol spelen. Frank schrijft recensies op persoonlijke titel.
