Lidewey van der Sluis is hoogleraar Strategisch Talent Management. Ze heeft in de literatuur en in casestudies zeven patronen gevonden die nodig zijn om grenzen te verleggen en om succesvol te worden. Van der Sluis stelt in haar boek Succespatronen dat de patronen in grensverleggende organisaties de ingrediënten zijn op weg naar opzienbarende gebeurtenissen. Ze zijn het DNA van grensverleggende organisaties.
Grensverleggend
Een vraag die meteen opkomt bij een boek dat gaat over succes en patronen, is natuurlijk wat de auteur onder deze begrippen verstaat. Volgens Van Der Sluis is een patroon ‘een vorm met bepaalde kenmerken’. En een patroon in management duidt op een systematische samenhang van terugkerende elementen in het menselijk handelen. Een definitie van succes heb ik in het boek niet aangetroffen, of het moet zijn dat ‘grensverleggend’ de definitie is.
Iconisch
Van der Sluis illustreert de gevonden inzichten met voorbeelden van diverse missiegedreven organisaties, zoals Coolblue, Tony’s Chocolonely en Apple. Daarnaast verwijst ze naar twee, zoals ze het noemt ‘iconische gebeurtenissen’ die op het blote oog grote parallellen vertonen. Zo leek ooit de maanlanding onder leiding van de NASA in 1969 onmogelijk of onhaalbaar. Hetzelfde geldt voor de Formule 1-races op Circuit Zandvoort, die in september 2021 werden gehouden. ‘Op die zondag werd in Nederland geschiedenis geschreven.’ Een degelijke wetenschappelijke analyse van deze twee ‘iconische gebeurtenissen’ ontbreekt helaas in het boek.
Succespatronen
Van der Sluis vond succespatronen, zoals de verbindende kracht van de ladder to the moon; mindsets; aanwezigheid van de future fit matrix en de organisatie als menselijke energiecentrale. In zeven hoofdstukken wordt elk succespatroon verhelderend uitgewerkt. In het boek worden een aantal zaken duidelijk, zoals het belang van een gedeeld doel en gedeelde visie; het belang van een modern employmentbeleid; het hebben van vertrouwen en een cultuur van veiligheid.
Van der Sluis stelt dat haar handboek bedoeld is voor mensen die organisaties willen ‘ontwerpen, ontwikkelen en versterken rondom grote maatschappelijke vraagstukken, ESG-factoren en SDG’s.’ Hierbij blijft onduidelijk over welke vraagstukken het precies gaat. Net zo onduidelijk is de vermelding dat het boek ook gaat over ‘ESG-factoren en SDG’s’. Ze legt de termen niet uit. Maar ze zullen wel bekend zijn bij een deel van de lezers. Ik kende ze zelf niet. (ESG staat voor Environmental, Social en Governance en SDG staat voor Sustainable Development Goals, red.)
Specifieke invalshoek
In de introductie van het boek staat als onderzoeksvraag: ‘Hoe verleggen organisaties grenzen? En meer concreet: ‘Welke patronen en principes springen op organisatieniveau in het oog?’ Eén van de twee deelvragen van het onderzoek is: ‘Wat is er door het management met en voor mensen gedaan om de grenzen te verleggen en/of de unieke gebeurtenissen te laten plaatsvinden?’ Je zou dan verwachten dat Van der Sluis niet alleen patronen heeft gezocht in het sociaal domein maar ook bij onderwerpen als organisatiestrategie, protocollen, de rol van cultuur of die van IT, om maar een paar belangrijke aspecten van organiseren en managen te noemen. Nee dus, de auteur begrenst zich (impliciet) in haar zoektocht.
Leiderschapsadviezen
Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een beknopte samenvatting, leiderschapsadviezen en vragen voor verdieping. Totaal geeft Van der Sluis in het boek de lezer 80 leiderschapsadviezen en 77 verdiepingsvragen. Hopelijk lijdt de lezer niet aan keuzestress. Kies maar eens precies die adviezen die voor de eigen situatie relevant zijn.
Succes
In Succespatronen richt Van der Sluis zich tot lezers die willen weten hoe je succes kunt bereiken. En welke manager is niet op zoek naar succes? Ze geeft de lezer handvatten in de vorm van de zeven succespatronen. Deze laten zien wat je als manager met en voor medewerkers gedaan kunt krijgen. En de ervaren manager weet wel dat om succes te bereiken er meer nodig is dan aandacht voor deze zeven succespatronen.
Geen broncode
Na lezing dringen de volgende woorden uit de deelvraag pas goed tot me door: ‘wat is er door het management met en voor mensen gedaan?’ Deze formulering maakt duidelijk dat er is gezocht vanuit een specifieke invalshoek. Daar is niks mis mee, ware het niet dat de boektitel meer suggereert dan er nu wordt waargemaakt. En het voert dan ook te ver om te stellen, zoals Van der Sluis doet, dat ze ‘de broncode’ op het spoor is gekomen van (grensverleggend) management. Als wetenschapper zou ze moeten weten dat management méér is dan aandacht voor mensen, hoe belangrijk het ook is.
Talentmanagement
Ondanks mijn kanttekeningen heeft Van der Sluis een relevant boek geschreven. Had het (hand)boek maar een andere titel gehad, een die meer aansluit bij de inhoud en minder brede ambities suggereert. Van der Sluis maakt het belang van een missie en heldere doelen duidelijk en ze geeft voorbeelden en richtlijnen voor het opstellen van een missie. Het belang van inspirerend en kaderstellend leiderschap blijkt ook helder uit Succespatronen. En dat alles heeft Van der Sluis goed leesbaar opgeschreven in een mooi opgemaakt boek. Talentmanagement c.q. HR-beleid is belangrijk, en Van der Sluis geeft daarvoor veel praktisch toepasbare adviezen.
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.
