De auteurs zijn gepromoveerd op dit onderwerp en vonden dat in de huidige managementpraktijk te weinig aandacht is voor de actorenanalyse, die in de wetenschap al volledig is ingeburgerd. Jammer, want partijen en belanghebbenden zouden veel kunnen leren van zo’n actorenanalyse, en beter met problemen kunnen omgaan.
Een actorenanalyse is een methode om de invloed van partijen waar je bijvoorbeeld als bedrijf of projectuitvoerder mee te maken hebt, in kaart te brengen. Zo zie je gestructureerd de invloeden over en weer van alle betrokken partijen. Stakeholderanalyses zijn in het bedrijfsleven veel bekender. Waar het bij een actorenanalyse gaat om het in kaart brengen van de invloed van de medebeslissers, draait het bij een stakeholderanalyse alleen om de belanghebbenden.
Nadenken over de invloed van actoren als concurrenten, medestanders, stakeholders of aandeelhouders, is belangrijk, stellen de auteurs. Uiteindelijk kunnen veel projecten en (beleids)strategieën alleen succesvol zijn als ze gesteund worden door anderen. Hermans en Van der Lei zijn ervan overtuigd dat gestructureerd nadenken over actoren meer oplevert dan een middagje filosoferen met de benen op tafel. In hun boek beschrijven ze vijf uiteenlopende methoden van actorenanalyse, geschikt voor situaties als conflicten, onderhandelingen, impasses of debatten. Om aan de noodzakelijke data te komen, hoef je niet altijd alle actoren te interviewen. Zo kan je ook aan de hand van serious games, denk aan de speltheorie, vanachter je bureau een actorenanalyse doen, en pas daarna met de actoren in gesprek gaan.
Infrastructuurprojecten pakken meestal duurder uit dan begroot (pikant is dan ook dat het voorwoord van dit boek geschreven is door de directeur van de hoofdstedelijke Dienst Noord/Zuidlijn). Een actorenanalyse kan dan baat hebben. Een illustratief voorbeeld in ‘Actorenanalyses’ gaat over een project waarbij de gemeente Den Haag een straat opnieuw wilde inrichten. De aannemer deed een actorenanalyse, en dat bleek een goede methode om het gesprek met de omgeving aan te gaan. Er werd beter gecommuniceerd met de omwonenden, daarmee voorkwam de aannemer protesten en vertraging. Tegelijk leverde deze analyse ook een geschikter ontwerp op, zodat de straat ook beter werd ingericht voor een nabijgelegen school en verzorgingshuis.
Over Paul Groothengel
Paul Groothengel is freelance journalist.
