Mannen en/of Vrouwen - Diversiteit op de werkvloer

Ook de toon van dit soort boeken is vaak ietwat verontwaardigd omdat vrouwen nog altijd minder verdienen en nog steeds niet voldoende topposities in het bedrijfsleven bekleden. Bert Overbeek benoemt in zijn Mannen en/of Vrouwen eindelijk de thema’s die altijd onbesproken blijven. Mannen en vrouwen zijn verschillend omdat hormonen en leeftijd nou eenmaal een belangrijke rol spelen op de werkvloer. Hoog tijd dat leidinggevenden en teammanagers hier kennis van nemen. 

Soms lees je een boek waarbij je het gevoel hebt dat de schrijver voor je zit om zijn verhaal te vertellen. Zo ook dit boek. Misschien komt dat omdat Bert Overbeek zijn inleiding begint met zijn persoonlijke ambitie waarom hij over de bewuste en onbewuste drijfveren van mannen en vrouwen wil schrijven en ook zijn schroom daarbij. Hem werd zelfs verteld dat het ‘tricky’ is om over man-vrouwzaken te schrijven. Gelukkig heeft hem dat niet weerhouden om dit boek te schrijven om daarmee leidinggevenden en managers te helpen man-vrouwverschillen beter te begrijpen. Want ‘wanneer je de kunst verstaat om de juiste hormonen op het juiste moment in te zetten, transformeer je je team tot een high performance team en laat je het groeien van een natuurdriftig tot een geestdriftig niveau.’

Een boek waarin hormonen dus een centrale rol spelen. Niet alleen testosteron en oestrogeen komen aan bod. Ook het effect van oxytocine, vasopressine, prolactine en cortisol komt uitgebreid aan de orde. Toch heeft dit boek allerminst de toon van een wetenschappelijk biologisch onderzoek, maar legt het wel helder uit wat het effect van hormonen is op ons gedrag en onze samenwerking in team van mannen en/of vrouwen. In hoofdstuk 4 is zelfs een fantasieverhaal gewijd aan ‘vergaderende hormonen’ om te laten zien hoe die op elkaar reageren. Volgens Overbeek onderschatten leidinggevenden namelijk de natuurdriften op de werkvloer, meestal onbewust, veroorzaakt door onze hormonen. Uit eigen ervaring beschrijft hij praktijkvoorbeelden van teams die veel weg hadden van ‘apenrotsen’ en ‘krabbenmanden’. Net als Frans de Waal, maakt hij daarbij een vergelijking tussen het dieren- en mensenrijk en concludeert hij dat de neiging om verschillen tussen mannen en vrouwen te negeren zelden uit de biologische hoek en meestal uit de sociaal-emotionele hoek komt.

Tijd om die voorzichtigheid te doorbreken, want mannen en vrouwen zijn misschien wel gelijkwaardig maar zeker niet gelijk. Overbeek geeft terecht aan dat die verschillen wel naar voren mogen komen in modellen als Management Drives, Insights, DISC of MBTI. Dan willen mensen niets liever dan duidelijkheid krijgen over het hokje waar ze inpassen en of ze kunnen worden getypeerd als rood, blauw, geel of groen; of ze Vormers of Voorzitters zijn en of hun gedrag neigt naar Intuïtief of Rationeel. Geen van deze modellen rept echter over man-/vrouwverschillen of leeftijd die van invloed is op samenwerken op de werkvloer. Toch zijn deze, volgens de auteur, zeer bepalend voor de groepsdynamiek en doen leidinggevenden er goed om deze factoren mee te nemen in het samenstellen en managen van hun teams. Terecht maakt hij daarbij de aantekening dat de dosering van mannen- en vrouwenhormonen per man en vrouw kunnen verschillen, waardoor je eerder kunt spreken van ‘mannelijk en vrouwelijk gedrag’.

Maar ondanks alle nuances van de schrijver erkent hij ook dat mannen en vrouwen nou eenmaal niet gelijk zijn en dat er iets gebeurt wanneer je ze in bepaalde m/v-verhoudingen bij elkaar zet in een groep. Wie dat als leidinggevende herkent en erkent kan die verschillen respecteren en waarderen, waardoor samenwerken tussen de sexen spannend, leuk, waardevol en vooral ook efficiënt wordt. En hoewel Overbeek zichzelf zwaar indekt tegen mogelijke kritiek rond zijn gekozen thema (hoofdstuk 9 heet zelfs ‘Eventuele bezwaren tegen dit boek’) werd het hoog tijd dat er eindelijk eens een boek werd geschreven dat man-/vrouwverschillen op een open en eerlijke manier bespreekbaar maakt. Ik ben het roerend eens met de auteur wanneer hij zegt dat we daar op de werkvloer en in m/v-discussies wel wat minder verkrampt over mogen doen.