Om jezelf te kunnen zijn en je volledige potentieel te benutten is een veilige werkplek, een vertrouwde omgeving om in te groeien, een vereiste. Veiligheid en vertrouwen; het is een belangrijk thema aan het worden en krijgt steeds meer aandacht in de literatuur. Dat is terecht, zo blijkt niet alleen uit recente misstanden in het bedrijfsleven als het gaat om bijvoorbeeld seksuele intimidatie maar ook uit wetenschappelijk onderzoek dat de basis vormt voor Een cultuur voor iedereen.
Uitgangspunt van het boek is namelijk dat uit onderzoek is gebleken dat het menselijk brein zich kan blijven ontwikkelen. Er zijn drie plateaus in de volwassen mentale complexiteit en organisaties kunnen die volledig benutten. De schrijvers betogen dat dit gegeven iedere organisatie aan zou moeten zetten om een bewust ontwikkelingsgerichte organisatie te worden. Een organisatie gericht op het ontwikkelen van alle medewerkers. Dit vereist een cultuur waarin medewerkers niet proberen hun fouten te verdoezelen, maar ervan leren en er bovenal open over kunnen zijn. Op deze manier is er sprake van continue ontwikkeling en krijgt werk een heel nieuwe betekenis. Alle medewerkers zijn dan in staat om te gaan met verandering, zich te ontwikkelen en daardoor de organisatie te laten groeien. Hiermee voldoet een organisatie ook aan wat de schrijvers ‘nieuwe inkomens’ noemen: zingeving en geluk naast de materiële beloning.
Dat dit een positief effect heeft op de resultaten van organisaties tonen de schrijvers aan met een drietal praktijkstudies. Het boek gaat niet zo zeer over structuren, maar eerder over een nieuwe manier van werken, van communiceren en vooral van vertrouwen in elkaar. De bedrijven die ze beschrijven in hun boek hebben dit, soms onbewust, onderdeel gemaakt van hun DNA. Bewust ontwikkelen is een dagelijkse praktijk en geen model. De voorbeelden uit de praktijk zijn talrijk en uitgebreid beschreven waardoor de lezer een goed beeld krijgt van wat een bewust ontwikkelingsgerichte organisatie nu eigenlijk is.
Het boek begint met een paar pagina’s vol loftuitingen van academici en topmensen uit het bedrijfsleven. Dat schept verwachtingen die dit boek van Robert Kegan en Lisa Laskow Lahey, beide werkzaam voor Harvard University, volledig waarmaakt. De indeling van het boek is handig omdat de lezer een keuze kan maken tussen theorie en praktijk en daarmee de volgorde van het boek kan bepalen. Hoewel de voorbeelden uit de Amerikaanse praktijk komen, is de theorie en toepasbaarheid daarvan universeel. Een minpunt voor mij is dat de vertaling nogal ‘stijf’ is. De taal had vlotter mogen lopen en had het boek nog toegankelijker gemaakt.
Een cultuur voor iedereen is een boek in lijn met bijvoorbeeld Reinventing Organizations en Radicaal openhartig waar ik eerder een recensie over schreef. Boeken die cruciale ingrediënten bevatten voor iedereen die werk wil maken van een veilige werkomgeving waar zowel mensen als resultaat centraal staan. Na alle transformaties en transities in organisaties gericht op het anders doen is het nu de hoogste tijd voor anders zijn. Daar kan ik het alleen maar hartstochtelijk mee eens zijn.
Over Wiemer Renkema
Wiemer Renkema is eigenaar van To be Training & Consulting, een innovatief human resources training- en managementadviesbureau. Hij is de auteur van Managen of niet, dat is de vraag.
