Innovatie is in een dergelijke omgeving niet mogelijk; ze kan alleen maar meer van hetzelfde produceren. Om te innoveren zijn durfals nodig die zich weten los te maken van de traditionele organisatie en dingen anders gaan doen. Ze hebben het lef om gewoon te beginnen, om te experimenteren en daarvan te leren. Menno Spaan heeft praktijkverhalen gebundeld van publieke organisaties die volledig anders zijn gaan werken.
Het prachtig vormgegeven Van indammen naar laten stromen staat boordevol praktijkvoorbeelden van innovatieve overheidsonderdelen. Daar zit de kracht van het boek. De auteur heeft ook een model voor innovatie ontwikkeld dat beter achterwege had kunnen blijven in het boek. Zijn uitleg is beperkt en het model ingewikkeld. Het voegt weinig toe en de tekst spreekt voor zich. Je zou door het model onbedoeld toch kunnen gaan denken dat innovatie planmatig en lineair tot stand kan komen. En dat is precies de denkfout die traditionele organisaties maar blijven maken, dus produceren ze weer meer van hetzelfde.
De auteur beschrijft zijn 4F innovatiemodel (fiddle, flow, focus en fit in) en werkt de vier onderdelen ieder in een eigen hoofdstuk uit. Aan bod komt hoe innovaties bij publieke organisaties tot stand kunnen komen en hoe dit proces te organiseren is. Spaan lijkt daarbij wat moeite te hebben om het maakbaarheidsparadigma los te laten. Hij gaat verder met de strategie om innovaties vorm te geven binnen een politiek-bestuurlijke context. Daarna volgen vier succesgebieden: ondernemen, bestuurlijk innoveren, leiden en implementeren. Dat alles heeft een innovatieve biotoop als context nodig, die aan bod komt in het voorlaatste hoofdstuk. Spaan rond het geheel af met enkele conclusies.
Het boek biedt een aanpak voor publieke organisaties die de kans op innovaties moet vergroten, rekening houdend met de bijzondere eigenschappen van de politie-bestuurlijke omgeving. Spaan biedt aanknopingspunten voor leidinggevenden, innovatiemanagers en publieke professionals om innovatie te laten ontstaan in hun organisatie. Het boek bevat de juiste ingrediënten en heel veel prachtige praktijkvoorbeelden.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.