De behoefte aan het vergroten van de professionele autonomie, en het ontstaan van steeds meer zelfsturende teams, maakt sturing op output noodzakelijk. De praktijk laat echter zien dat dat nog niet zo eenvoudig is. In het boek geven Vandendriessche en Moons een antwoord op de vragen hoeveel vrijheid de manager kan geven aan het team en hoe hij heldere afspraken kan maken met het team,
De manager moet op zijn handen kunnen zitten
Vandendriessche en Moons stellen dat de manier waarop een chef omgaat met de oplossingen die van zijn medewerkers komen, een indicatie is van leiderschapskwaliteit. Daarbij is volgens hen iedere oplossing van de medewerkers die de chef weigert, een indicatie van pover leiderschap. Voorwaar een boude stelling!
Je leest vaak de opvatting dat de opdrachtgever duidelijk moet zeggen wat hij wil. Het moet duidelijk zijn welke visie eraan ten grondslag ligt en aan welke criteria de oplossing moet voldoen. Hij mag zich vervolgens niet bemoeien met de aangedragen oplossing, zolang die maar binnen de overeengekomen visie past en voldoet aan de afgesproken criteria. In het boek wordt deze redenering op tientallen manieren uitgewerkt middels concrete voorbeelden.
Uitgangspunt voor de output manager is dat hij creatief hoort te zijn op probleem- en doelniveau, zodat de medewerker op operationeel niveau creatief kan zijn. Als de leider de opdracht te beperkt omschrijft, blijft er weinig ruimte voor creativiteit over voor de medewerker. Neem bijvoorbeeld deze opdrachtformulering: ‘De titularis vraagt: creëer productlijsten op kaartsystemen waardoor we snel ook aanverwante producten, binnen dezelfde therapeutische noden, kunnen visualiseren'.
De kern van output sturing
- Een outputleider is sturend inzake problemen, doel en criteria maar geeft vrijheid voor de oplossing.
- Input bevat enkel oplossingen, het Hoe.
- Een leider kan het zich permitteren om geen oplossing te hebben. Maar hij kan het zich niet permitteren om geen criteria te hebben, waaraan de oplossing moet voldoen.
- Sturen op input is kortweg sturen op oplossingen.
- De leidinggevende riskeert demotivatie als zijn managementstijl niet aansluit bij het ontwikkelingsniveau van de medewerker in termen van competentie, motivatie en zelfvertrouwen.
- De extreem laisser-fairetitularis geeft noch doel noch randvoorwaarden mee, waardoor zijn medewerker stuurloos is.
- Het onderscheid tussen input en output is helaas niet absoluut, maar contextafhankelijk.
- Criteria stimuleren creativiteit. Oplossingen doden creativiteit en maken de manager verantwoordelijk voor de fouten.
- De visie definieert de unieke identiteit van de organisatie en geeft daardoor houvast en focus. Visie geeft aan wat de reden is van ons bestaan, wie we zijn voor wie.
- Niet kiezen in je visie, is stiekem wel kiezen. Niet kiezen is namelijk kiezen voor conflict.
Voorkom vage criteria
Tot slot, maken de auteurs de subtitel ‘magistraal ondernemen met het input-outputmodel' waar? Het input-outputmodel wordt uitgelegd, dus die krijg je als lezer. Maar waar het ‘magistrale ondernemen' geleverd wordt is mij niet duidelijk geworden. Dat is misschien iets te veel beloofd, daarbij voldoen ze dus niet aan hun eigen eis dat vage criteria uit den boze zijn voor de output manager!
Het thema is relevant, de auteurs hebben een duidelijke opvatting wat de manager te doen staat in deze tijd, en steken hun opvatting daarover niet onder stoelen en banken. Talloze voorbeelden illustreren de theorie, en dat verheldert wel. Want ik worstelde regelmatig met wat nu output en wat nu input is. En ook deel ik hun opvatting niet dat de manager zich absoluut niet mag bemoeien met de oplossing. Dat maakt het boek de moeite waard, het zet me aan het denken.
De oranje steunkleur in het boek verhoogde voor mij de leesbaarheid niet echt. En ach, over de vele voorbeelden van Belgische officina-apothekers kun je heen lezen als het teveel wordt. Waarom uw oplossing het probleem is doet op een prettige wijze aan lezersmanagement door de heldere hoofdstuk- en paragraafindeling en streamers die teksten samenvatten.
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.
