vraag & antwoord
Burn-out herkennen en voorkomen binnen je team
Als leidinggevende wil je dat je team goed presteert, maar bovenal dat teamleden gezond en gemotiveerd blijven. Een burn-out kan een grote impact hebben op zowel het individu als het hele team. In Nederland heeft ongeveer één op de zeven werknemers te maken met burn-outklachten. Hoe eerder je signalen herkent, hoe beter je kunt ingrijpen om een volledige burn-out te voorkomen. In dit artikel ontdek je hoe je burn-outsignalen tijdig kunt herkennen en welke preventieve maatregelen je kunt nemen om je team gezond te houden.
Wat is een burn-out precies?
Een burn-out is een toestand van emotionele, mentale en fysieke uitputting veroorzaakt door langdurige stress. Het is meer dan alleen vermoeidheid - het is een serieuze aandoening die kan leiden tot langdurige uitval. Burn-out ontwikkelt zich meestal geleidelijk en begint vaak met subtiele signalen die makkelijk over het hoofd worden gezien.
Christiaan Vinkers
In de ban van burn-out
In In de ban van burn-out benadrukt Christiaan Vinkers dat burn-out een complex fenomeen is dat vaak wordt misverstaan. Hij legt uit hoe langdurige stress de sleutel is tot het begrijpen van burn-out en hoe dit zich manifesteert in verschillende aspecten van iemands leven, niet alleen op het werk.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Signalen van een naderende burn-out herkennen
Als leidinggevende kun je een cruciale rol spelen bij het vroegtijdig herkennen van signalen. Het is belangrijk om zowel te letten op individuele signalen als op veranderingen in de teamdynamiek. Hier zijn enkele belangrijke waarschuwingssignalen waar je op kunt letten:
Carine Coehoorn
Burn-out is als failliet gaan
In Burn-out is als failliet gaan vergelijkt Carine Coehoorn burn-out met een faillissement. Net als bij een faillissement komen de eerste signalen vaak geleidelijk: 'Het begint met vage signalen dat het niet goed gaat' en kan escaleren tot een situatie waarin 'er geen redden meer aan is'.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Vroege signalen van een naderende burn-out kunnen zijn:
- Toenemende vermoeidheid die niet verdwijnt na rust of een weekend
- Verminderde productiviteit en concentratieproblemen
- Cynisme, negativiteit of een kritische houding
- Terugtrekken uit sociale interacties binnen het team
- Verhoogde prikkelbaarheid of emotionele reacties
- Fysieke klachten zoals hoofdpijn, slaapproblemen of maagklachten
- Verminderde betrokkenheid bij het werk
Kjeld Aij - Nemen jouw mensen mentaal ontslag?
Kjeld Aij
Een belangrijk signaal dat niet over het hoofd mag worden gezien is wat Kjeld Aij beschrijft als 'mentaal ontslag nemen': "Ik zie regelmatig dat medewerkers hierdoor 'uitchecken'. Je ziet dat fysiek gebeuren, ze nemen als het ware mentaal ontslag. Ze krijgen dan een houding van: 'zie je wel, het wordt hier nooit wat, ze luisteren toch niet, wij doen er niet toe'". Dit gedrag is vaak een voorbode van burn-out.
Nicolette Verheem
Survivalgids voor burn-out
Nicolette Verheem legt in Survivalgids voor burn-out uit dat lichaamssignalen zoals een kloppend hart of 'brain fog' niet met paniek bekeken moeten worden, maar als alarmbellen die je iets willen vertellen. Als je niet luistert, gaat het alarm steeds harder af.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Preventieve maatregelen om burn-out in je team te voorkomen
Voorkomen is beter dan genezen. Als leidinggevende kun je verschillende maatregelen nemen om de kans op burn-out binnen je team te verkleinen:
SPOTLIGHT: Arno Zijderveld
Arno Zijderveld is Registerpsycholoog NIP en gespecialiseerd in burn-outbegeleiding, verzuimpreventie en re-integratie. Hij is oprichter van Bureau Beter Werken en traint managers en medewerkers in het terugdringen van psychisch verzuim. Zijn expertise helpt leidinggevenden om burn-out bij medewerkers tijdig te herkennen en adequaat te begeleiden.
Meer over Arno Zijderveld
Arno Zijderveld
De manager als medicijn
In De manager als medicijn benadrukt Arno Zijderveld dat leidinggevenden veel impact hebben op het welbevinden van hun team. Hij beschrijft stap voor stap concrete acties die managers kunnen nemen bij elke fase van uitval én herstel, waardoor duidelijk wordt wat je kunt doen om opbranden te voorkomen.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Hier zijn enkele effectieve preventieve maatregelen:
2. Verbeter de werk-privébalans
Stimuleer een gezonde werk-privébalans door flexibele werktijden aan te bieden, overwerk te ontmoedigen en het goede voorbeeld te geven door zelf ook grenzen te stellen.
3. Bevorder open communicatie
Creëer een veilige omgeving waarin teamleden zich vrij voelen om over werkdruk en stress te praten. Regelmatige één-op-één gesprekken kunnen helpen om problemen vroeg te signaleren.
Thijs Launspach - Zo voorkom je als manager burn-outs: 3 gouden tips
Thijs Launspach
Thijs Launspach benadrukt het belang van een andere denkwijze bij managers: "Burn-outs voorkomen: het is dus wel degelijk mogelijk. Het vereist wel dat jij als manager anders gaat denken. Dit is nog een stuk effectiever dan (hoe leuk ook!) stoelmassages, knuffelhonden of tafeltenniscompetities." Werkelijke preventie vereist structurele veranderingen in werkwijze en cultuur.
4. Zorg voor duidelijke taken en verwachtingen
Onduidelijkheid en rolconflicten zijn belangrijke stressfactoren. Zorg voor heldere taakomschrijvingen, realistische deadlines en duidelijke prioriteiten.
5. Bied professionele ontwikkelingsmogelijkheden
Medewerkers die zich kunnen ontwikkelen en groeien in hun rol ervaren meer voldoening en minder stress. Investeer in training en coaching.
Ingrid Nieuwenhuijse
Burn on!
In Burn on! beschrijft Ingrid Nieuwenhuijse vijf duidelijke stappen om een burn-out te voorkomen. Ze benadrukt het belang van het bewaken van de energiebalans, wat essentieel is voor het voorkomen van burn-out en een van de fundamentele concepten in haar aanpak vormt.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Wat te doen als een teamlid tekenen van burn-out vertoont
Ondanks alle preventieve maatregelen kan het voorkomen dat een teamlid toch tekenen van burn-out vertoont. Tijdig ingrijpen is dan cruciaal:
Burn-out is als failliet gaan - Gids voor leidinggevenden
Carine Coehoorn
Carine Coehoorn benadrukt de cruciale rol van leidinggevenden: "Leidinggevenden hebben veel impact op het welbevinden in hun team, ze kunnen echt heel veel doen, ook preventief. In mijn boek beschrijf ik stap voor stap bij elke fase van uitval én van herstel concrete acties. Als je iemand in je team hebt met (dreigende) burn-out kun je er vandaag nog mee aan de slag."
Concrete stappen die je kunt nemen:
- Ga het gesprek aan - Bespreek je zorgen op een niet-oordelende manier.
- Luister actief - Geef ruimte voor het delen van ervaringen en gevoelens.
- Zoek samen naar oplossingen - Bespreek mogelijke aanpassingen in werkbelasting of taken.
- Schakel professionele hulp in - Verwijs indien nodig naar de bedrijfsarts of een coach.
- Blijf ondersteunen - Houd regelmatig contact en bied continue ondersteuning.
SPOTLIGHT: Mascha Mooy
Mascha Mooy is ervaringsdeskundige: als drukke professional kreeg ze zelf op jonge leeftijd een burn-out. Sindsdien heeft ze van het bestrijden van burn-out haar werk gemaakt. Met haar bureau Bye Bye Burnout heeft ze al vele organisaties met succes geholpen bij de aanpak van burn-out. Haar missie is om Nederland en België zoveel mogelijk burn-out-vrij te maken.
Meer over Mascha Mooy
Mascha Mooy
Bye Bye Burnout
Bye Bye Burnout van Mascha Mooy biedt een compleet overzicht van burn-out: wat het is, hoe je risico's kunt herkennen, signalen kunt opmerken en vooral hoe je een burn-out kunt voorkomen. Het boek bevat ook praktische tools zoals indicatieve burn-outtests voor zowel werknemers als werkgevers.
Boek bekijken
Dit product is uitverkocht
Het belang van jouw eigen mentale gezondheid als leidinggevende
Als leidinggevende moet je niet alleen zorgen voor het welzijn van je team, maar ook voor je eigen mentale gezondheid. Leidinggevenden lopen zelf ook risico op burn-out, vooral als ze te veel verantwoordelijkheid nemen voor het welzijn van anderen zonder voldoende zelfzorg.
De manager als medicijn (tegen burn-out)
Arno Zijderveld
Zoals Arno Zijderveld opmerkt: "Ook als leidinggevende laat een burn-out je vaak niet koud. Je hebt opeens een waardevolle kracht minder, je moet vervanging gaan regelen en extra kosten maken. Alleen al vanuit praktisch oogpunt kan een burn-out een hoofdpijndossier vormen." Daarnaast kunnen schuldgevoelens of frustratie een rol spelen bij leidinggevenden.
Tips voor je eigen mentale gezondheid als leidinggevende:
- Zorg voor voldoende rust en ontspanning
- Delegeer taken en verantwoordelijkheden
- Zoek steun bij collega-leidinggevenden of een mentor
- Stel realistische verwachtingen aan jezelf
- Neem tijd voor reflectie en persoonlijke ontwikkeling
Artikelen over burn-out herkennen en voorkomen
Hier volgen enkele relevante artikelen die je meer inzicht kunnen geven in het herkennen en voorkomen van burn-out binnen je team:
De louterende burn-out
Bertrand Weegenaar
De louterende burn-out beschrijft burn-out als een 'maatwerk' ziekte waarbij niet iedereen even gevoelig is. Er zijn tientallen verschijnselen die je alert maken op overbelasting. Het artikel gebruikt de vergelijking van een weegschaal waarop draagkracht en draaglast in balans moeten blijven.
Survivalgids voor burn-out - In zes stappen naar duurzaam herstel
Nicolette Verheem
Survivalgids voor burn-out stelt dat burn-out te voorkomen is als het op tijd wordt gesignaleerd en er snel wordt ingegrepen. Het artikel bespreekt waarom dit vaak niet gebeurt en welke factoren hierbij een rol spelen.
Leiderschap in luisteren - De 7 niveaus van luisteren voor professionals
Victor Pierau
Leiderschap in luisteren benadrukt dat je door beter naar jezelf te luisteren ook beter bestand bent tegen de uitdagingen van de huidige tijd. Zo kun je veel sneller signalen van een burn-out herkennen door te luisteren naar je lichaamssignalen.
Conclusie: Een preventieve aanpak loont
Burn-out voorkomen is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van zowel leidinggevenden als medewerkers. Door alert te zijn op de signalen, een gezonde werkomgeving te creëren en open te communiceren, kun je als leidinggevende een belangrijke bijdrage leveren aan het welzijn van je team. Vergeet daarbij niet om ook goed voor jezelf te zorgen.
Door proactief met burn-outpreventie aan de slag te gaan, bescherm je niet alleen de gezondheid van je medewerkers, maar zorg je ook voor een productievere, meer betrokken en stabielere werkomgeving. Investeren in preventie is altijd beter dan achteraf moeten herstellen van de gevolgen van een burn-out.
De bestsellers
-
€ 24,99
-
€ 27,50
-
€ 19,99
-
€ 46,95
-
€ 23,50
